QUOTE - Er is in dit ‘tijdperk-Rutte’ veel verkeerd gegaan. Cruciale klimaatproblemen zijn op de lange baan geschoven, zoals de mestproblematiek, de uitstoot van de grote industrie, de stikstofproblematiek en de waterhuishouding. Belangrijke investeringen in de fysieke en intellectuele infrastructuur bleven uit, waardoor Nederland vergeleken met het buitenland nu achterloopt. Het fiscale stelsel is verder scheefgegroeid, waardoor rentenieren inmiddels meer loont dan werken. De woningnood is terug van weggeweest, de bureaucratie heeft verstikkende vormen aangenomen en de menselijke maat is zoekgeraakt. De armoede is toegenomen en er heeft zich een kaste van superrijken gevormd die lak heeft aan de gemeenschap van gewone mensen. Belangrijke maatschappelijke sectoren zoals de kinderopvang, de jeugdzorg en het onderwijs worden geteisterd door crises: denk aan de toeslagenaffaire, de wachtlijsten in de jeugdhulpverlening, het lerarentekort en kwaliteitsverlies in het onderwijs.
Bovenstaande is uit het stuk “Het einde van een tijdperk: hoe de VVD het landsbelang opzijschoof en de leugen liet regeren”, van Frans Leijnse op De Correspondent. Hij neemt, zoals ze dat zo mooi zeggen, geen meel in de mond. Ook niet in zijn analyse van het huidige kabinet:
Per saldo is het ‘meest rechtse beleid ooit’ een verzameling loze slogans gebleken. En dat niet alleen op het gebied van asiel, maar op vrijwel ieder beleidsterrein waar het kabinet zich aan heeft gewaagd.
Dus laten we het vooral niet meer hebben over de huurbevriezing, de boodschappenbonus, de afschaffing van het eigen risico in de zorg (excuus: halvering in 2027), de verraderlijke opstelling van de PVV in het Oekraïne- en veiligheidsdebat, en zo nog wat. Gepruts, waar de VVD, toen ze nog een serieuze liberale partij was, zich nooit aan verbonden zou hebben.
Reacties (6)
in het tijdperk Rutte is ook veel goed gegaan. Door alleen maar te focussen op wat er verkeerd is gegaan ontstaat er een veel te negatief beeld van de stand van het land, wat juist extreem-rechtse partijen in de kaart speelt.
Bijvoorbeeld: de armoede is niet toegenomen, maar juist stevig gedaald, door investeringen van Rutte III en met name Rutte IV. Nederland heeft vanaf het energieakkoord in Rutte II een enorme inhaalslag gemaakt als het gaat om de energietransitie, waardoor we in Europa van achterloper naar in ieder geval middenmoot en in sommige opzichten zelfs voorloper zijn veranderd. Heel veel andere milieuproblemen zijn ook verminderd (met name de lucht is schoner), ook de stikstofuitstoot is afgenomen. Nederland is rijker geworden, behoort nog altijd tot de rijkste en welvarendste landen van de wereld.
Hiermee ontken ik zeker niet dat er veel dossiers liggen die vragen om doortastend optreden van de landelijke politiek, en dat juist dit gaat de laatste tijd niet bijster goed met de vele partijen in de kamer, en de groeiende mismatch tussen wat politici roepen en wat ze in de praktijk (kunnen) doen.
Maar dit kan niet het enige zijn wat we steeds benoemen. We hebben de neiging om de problemen uit het verleden te vergeten of te bagatelliseren terwijl we geen oog hebben voor niet nieuwswaardige langzame trends. Daar moeten we actief voor corrigeren.
Jippie, de kabinetten Rutte hebben niet alles verkloot. Maar inderdaad, als je de lat maar laag genoeg legt, zijn er altijd wel wat lichtpuntjes te vinden.
Al is het natuurlijk wel zo dat de kortetermijnpolitiek van Rutte inderdaad nog wel wat kortetermijnresultaten heeft opgeleverd. Terwijl het PVVD-beleid van Schoof zelfs dat niet voor elkaar heeft gekregen. De kabinetten Rutte zaten dus aantoonbaar nog boven de ondergrens van kortzichtig wanbeleid.
Het energieakkoord van 2013 en de daaropvolgende versnelling van de energietransitie is bepaald geen kortetermijnpolitiek met kortetermijnresultaat.
Dat is nu juist mijn punt: dit soort meer langetermijn bewegingen zijn minder zichtbaar in het nieuws en blijven daardoor onder de radar bij alle kortetermijnophef, maar zijn uiteindelijk minstens zo belangrijk, zo niet belangrijker.
Rutte gaat er als premier uiteindelijk, als we meer afstand hebben tot de waan van de dag, helemaal niet zo slecht uitkomen. Zeker niet Rutte III en IV.
Zegt de Urgenda-zaak je iets? Waarin de rechter uitsprak dat Rutte zijn eigen doelstellingen in de verste verte niet haalde? Tot dan toe waren het toch echt vooral mooie praatjes, in plaats van daden. Het langetermijnbeleid kwam pas echt op gang toen de rechter had uitgesproken dat dat moest.
En Rutte hield zich inderdaad nog wel redelijk aan de basisprincipes van de rechtstaat. Behalve dan zo hier en daar op het ministerie dat daar eerstverantwoordelijk voor is: Justitie en Veiligheid.
Tuurlijk. De publieke sector draait sinds Rutte als een zonnetje, tot grote tevredenheid van de meerderheid van de kiezers. Een volle 20% van de kiezers had aan het eind van de periode Rutte vertrouwen in de politiek.
Hoe krijg jij je kop in godsnaam zo diep in het zand?
Sorry, maar nee. Het is niet zo dat Nederland de doelen ‘in de verste verte niet haalde’, en dat er ineens wel wat gebeurde na de Urgenda uitspraak.
In het energieakkoord van 2013 zijn afspraken gemaakt over de langetermijn opbouw van zon en wind energie. Zeker met wind op zee zit daar een lange doorlooptijd op. Dus het feit dat uiteindelijk de doelstellingen uit het energieakkoord zijn gehaald (en we inmiddels ook veel verder zijn met reductie) ligt niet aan de kortetermijn aanscherpingen na het Urgenda-vonnis, maar aan de afspraken die al vanaf Rutte II zijn gemaakt over de energietransitie, en de continue aandacht daarna in Rutte III en IV.
Het is zeker zo dat het Urgenda vonnis wat extra druk heeft gezet, en ook geholpen heeft met vervolgafspraken. In Rutte III en IV zijn er ook belangrijke stappen gezet, bijvoorbeeld met het klimaatakoord en de klimaatwet. Maar het beeld dat de kabinetten Rutte niets deden tot het Urgenda-vonnis en toen ineens wel wat klopt echt niet. Er is echt een groot verschil met de kabinetten Balkenende en Rutte I en nu Schoof, ten opzichte wat er in de Rutte II t/m IV is gebeurd.
Dit is overigens een mooi voorbeeld van een ontwikkeling die maar beperkt doordringt tot het nieuws van de dag. De besluitvorming komt in kleine stapjes die ieder voor zich tegenvallen, maar opgeteld toch veel impact hebben. Er zit veel tijd tussen de besluitvorming en het moment dat het resultaat zichtbaar wordt. Het gaat om een geleidelijke verandering. Dus het is logisch dat in 2013 we ontevreden waren over de resultaten op het gebied van de energietransitie, maar terugkijkend ligt daar toch echt de kiem voor de trendbreuk in het klimaatbeleid en het serieus op gang komen van de energietransitie in Nederland.
Het vertrouwen in de politiek gaat op en neer, er zit over de lange termijn geen daling in, en is internationaal gezien nog steeds hoog.
Dat er problemen zijn klopt, en die zullen er altijd zijn. Er zal nooit een moment komen waarbij er geen politieke onenigheid meer is. Ik ontken die problemen ook helemaal niet. Ik wil alleen het punt maken dat er ook heel veel dingen goed gaan, beter gaan, en dat we dat ook moeten blijven zien.
Het is echt een enorme hyperbool dat de publieke sector structureel slechter zou functioneren dan in het verleden. Ik zeg niet dat er geen problemen zijn, die zijn er zeker. Maar over het geheel heeft Nederland nog steeds een goed functionerende publieke sector, passend bij een van de welvarendste landen ter wereld.
Zucht. Nee, natuurlijk deden ze niet helemaal niets. Al was het maar omdat er meestal nog wel een coalitiepartner was die wel wat oog had voor de lange termijn. Maar het is allemaal maar bar weinig.
Maar goed, op een punt wil ik bij nader inzien wel wat me je meegaan. Het is inderdaad niet uit te sluiten we vinden dat Rutte er over een tijd, als we de waan van de dag achter ons hebben gelaten, nog niet zo slecht uitkomt. George W. Bush komt er ook niet zo slecht uit, als je hem vergelijkt met de volgende Republikeinse president. En zo valt Rutte in elk geval al mee in vergelijking met degene die hem opvolgde als partijleider. Maar ja, is het niet ook een erfenis van Rutte dat die opvolger niks beters meer weet, dan proberen kiezers te winnen met het radicaal rechtse repertoire van zondebok-retoriek, valse beloftes en andere leugens?