De Amerikaanse president Trump gaat als een olifant door de porseleinkast van het Midden-Oosten en heeft daarmee het één en ander onderste boven gegooid. Om te beginnen is de Jordaanse koning Abdullah II behoorlijk in het nauw gebracht door Trumps dreigement dat hij de betaling van hulp aan zijn koninkrijk zal stopzetten als de koning niet instemt met het opnemen van vooralsnog een onbekend aantal mensen uit Gaza. De koning komt vandaag (dinsdag) aan in Washington. Volgens waarnemers heeft hij eigenlijk geen andere kans dan te blijven bij zijn weigering en dus het risico te lopen dat hij de hulp verliest, wat vrijwel zeker voor sociale onrust gaat zorgen in Jordanië.
Los daarvan is de koning ook behoorlijk ongerust over de toestand op de Westoever. UNRWA liet daar gisteravond over horen dat tot nu toe zeker 40.000 mensen in het noordelijke deel van de Westoever uit hun huizen zijn verjaagd, terwijl het Israëlische leger bezig is de vluchtelingenkampen van Jenin, Tulkarm, Tubas en Nablus te verwoesten. Het is erg moeilijk om precies hoogte te krijgen van wat er gaand is, want er zijn nog steeds draconische afsluitingen van kracht op de Westoever en de kampen zelf zijn onbereikbaar, maar duidelijk is dat een groot dele van de huizen is opgeblazen of afgebrand, naast een grondige vernieling van alle infrastructuur. Ook zijn er grote aantallen arrestaties verricht.
In Egypte kreeg de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio te horen dat er geen sprake van kan zijn dat Egypte mensen uit Gaza opneemt. Maar intussen heeft Trump de aandacht alweer een beetje opgeschoven door zijn opmerking dat ”hell will break loose” als de rest van de Israëlische gijzelaars niet vóór zaterdag 12 uur zijn vrijgelaten. Kennelijk heeft het beeld van drie vermagerde gijzelaars hem aangegrepen. Hij voegde eraan toen dat degenen die nog in gevangenschap zitten eruit zien als concentratiekamp gevangenen die het niet lang meer zullen kunnen uithouden (waarmee hij volledig voorbijging aan de situatie van de uit Israëlische gevangenschap losgelaten mensen die verhaalden van ernstige martelingen en van wie sommigen niet meer konden lopen. Tenminste 38 gevangenen in Israëlische gevangenissen zijn trouwens overleden).
Trumps opmerking over zaterdag 12 uur zet de hele staakt-het-vuren overeenkomst op losse schroeven. Er was ook al een scherpe afwijzing van Hamas’ woordvoerder al-Zuhri, terwijl in Israel een groep mensen een snelweg afsloot om af te dwingen dat de gijzelaars snel worden vrijgelaten. De onzekerheid daarover werd vergroot doordat Hamas de vrijlating tijdelijk heeft opgeschort omdat Israel zich niet aan de afspraken zou houden. Hamas wijst erop dat er sinds het staakt–het-vuren werd overeengekomen tenminste 25 mensen in Gaza zijn gedood door geweer- of artillerievuur. Bovendien zijn de hoeveelheden noodwoningen en tenten die geleverd werden volstrekt achtergebleven bij wat was afgesproken en ook de bevoorrading van met name Noord-Gaza met voedsel en brandstof blijft sterk achter bij wat was toegezegd.
Nog een ander punt zou zijn dat de Israëlische delegatie die naar Qatar is teruggekeerd niet de bevoegdheid zou hebben om over de volledige invulling van de tweede termijn van het staakt-het-vuren de onderhandelen. De delegatie zou niet staan onder aanvoering van Ron Dermer, die Netanyahu onlangs had benoemd in plaats van Ron Barnea, de baas van de Mossad, maar slechts worden geleid door de onderdirecteur van de Shin Bet. De regering van Qatar waarschuwde naar aanleiding daarvan dat Israel het risico nam dat de deal zou mislukken. Er kwam ook onmiddellijk een reactie van de hoogste baas van de VN, Guterres, waarin beide zijden, Israel en Hamas, werden opgeroepen zich aan het akkoord te houden.
Op de Westoever zijn intussen zondag drie nieuwe doden gevallen, van wie twee vrouwen, in het Nur Shams kamp bij Tulkarm. De 23-jarige Sondos Jamal Shalabi werd doodgeschoten toen zij met haar echtgenoot in een auto probeerde weg te komen. Volgens de soldaten keek ze op een verdachte manier. Zij was acht maanden zwanger, haar foetus kon niet worden gered omdat de ambulance werd tegengehouden. Haar man werd door een kogel in het hoofd getroffen. De 21-jarige Rahaf Fouad al- Ashqar werd gedood door een bom. Militairen hadden die aan de deur bevestigd om gemakkelijk binnen te kunnen komen, maar Rahaf opende de deur waarop de bom afging en haar doodde. Haar vader werd in zijn dij geschoten. De 20-jarige Iyas Adli al-Akhras sneuvelde in een vuurgevecht met Israëlische militairen. Hij was verbonden met de al-Qassam brigades van Hamas.
Verder werden vijf huizen in Hebron gesloopt, plus een huis in Ramallah. In het gouvernement Bethlehem werd een nieuwe kolonie opgezet tussen de plaatsen Husam en al-Khadr. Er werd begonnen op een oppervlakte van 120 dunam (12 hectare). In bezet Oost-Jeruzalem kreeg de ”Educational Bookshop” bezoek van een aantal soldaten die met behulp van Google translate door het assortiment aan boeken heengingen en titels met Palestina, of een kleurboek voor kinderen met de titel ”Van de rivier tot aan de zee” en verder alles met Palestijnse vlaggen in grote zakken gooiden en meenamen. Ook de twee eigenaars van de boekwinkel, Ahmed en Mahmoud Mona werden opgepakt. Ze werden na een dag weer losgelaten maar kregen wel huisarrest. De ”Educational Bookshop”, in feite een wetenschappelijke boekhandel, is zeer populair bij onder meer diplomaten. In 2011 won de winkel de prijs voor de beste boekwinkel in Jeruzalem. Eerder werd een andere boekwinkel. de Jeruzalem Bookshop, voor een maand gesloten en kreeg een andere zware boetes en eveneens een tijdelijke sluiting opgelegd. Kennelijk is het ook tijd voor het ”’zuiveren” van de culturele atmosfeer.