Criminaliteit kent geen grenzen

Serie:

In Kopenhagen kwamen deze week ministers uit drie Scandinavische landen bijeen om maatregelen te treffen tegen grensoverschrijdend bendegeweld. Aanleiding was een recente golf van geweld in Denemarken en Noorwegen waarbij Zweedse minderjarige bendeleden betrokken waren. Sinds april zijn er 25 gevallen bekend van Deense criminelen die Zweedse jongeren inhuren om criminele handelingen te plegen. In Noorwegen zijn ook in alle politiedistricten Zweedse bendes betrokken bij de import en verspreiding van hard drugs. 

De Zweedse regering onder leiding van Ulf Kristersson (Moderata) staat onder grote druk. Rechts won twee jaar geleden de verkiezingen met de belofte een einde te maken aan de drugshandel en het bendegeweld dat daarmee gepaard gaat. Halverwege haar mandaat is het duidelijk dat de regering van Kristersson, met gedoogsteun van de extreemrechtse Zweden Democraten, nog veel te doen heeft. Er zijn dit jaar tot nu toe 148 schietpartijen geweest in Zweden, waarbij 20 doden en 26 gewonden zijn gevallen. In 2023 waren er in totaal 53 doden door vuurwapens. Het jaar daarvoor waren er 62 van dergelijke moorden. De escalatie van geweld heeft alles te maken met de toenemende concurrentie in de internationale drugshandel. Sinds april is het mogelijk veiligheidszones te benoemen waarin de politie iedereen zonder pardon kan aanhouden en fouilleren. In Geneta, waar de maatregel begin juli twee weken van kracht was, ontplofte een granaat bij een winkel twee dagen na het verlopen van de termijn.

Denemarken en Noorwegen zijn bang voor Zweedse toestanden nu de buurlanden steeds vaker te maken krijgen met dergelijk geweld. In Kopenhagen spraken de Scandinavische ministers intensieve samenwerking af tussen hun politieorganisaties. Denemarken heeft de herinvoering van grenscontroles op de brug tussen Kopenhagen en Malmö nog in overweging. De ministers gaan de techplatforms ook vragen ‘personeelsadvertenties’ waarmee jongeren geworven worden voor criminele activiteiten te weigeren. De Zweedse minister van Gunnar Strommer zei, zonder namen te noemen, de bedrijven te willen wijzen op hun verantwoordelijkheid. ‘Wat doe je, doe je genoeg?’ Hij wees er ook op dat de ‘werkgevers’ van de jeugdige criminelen zich doorgaans verborgen houden ‘in warmere landen’.

Volgens experts is een aantal factoren verantwoordelijk voor het voortdurende geweld: oorlogen tussen bendes, een groeiende drugsmarkt, een toestroom van wapens op de markt, groeiende ongelijkheid, hoge immigratieniveaus en ook een mislukking van de integratie van migranten in de samenleving. Immigranten betalen de prijs voor het toenemende geweld van een kleine groep criminelen. Een strenger asielbeleid, een vreemdelingvijandige omgeving. De bendeactiviteit in Zweden beperkt zich overigens niet tot straatgeweld en drugshandel door kleine criminelen. Zij zijn de voorpost van de georganiseerde misdaad die voet aan de grond heeft gekregen in het land, waarbij veel bendes ook fraude plegen. Maar alle woede over het geweld richt zich in eerste instantie op asielzoekers en immigranten. Ook premier Kristersson gaat daar in mee. Na een reeks moorden eind vorig jaar zei hij: ‘De golf van geweld is ongekend in Zweden, maar ook ongekend in Europa, geen enkel ander land heeft een situatie zoals wij die hebben’. Hij weet het aan ‘politieke naïviteit en onwetendheid, onverantwoord immigratiebeleid en mislukte integratie’ waarmee hij de standpunten van de Zweden Democraten dicht naderde. Wijzen naar asielzoekers werkt ook in het voordeel van de haatpredikers tegen de islam, zoals Rasmus Paludan.

Koranverbranding

Het OM heeft na anderhalf jaar een aanklacht ingediend tegen deze Deens-Zweedse extreemrechtse activist. Het schokte het land in het najaar van 2022 met felle anti-islam retoriek. In januari 2023 verbrandde hij een exemplaar van de Koran voor de deur van de Turkse ambassade in Stockholm. Voor Erdogan was het een van de prikkels om de Zweden heel veel genadebrood te laten eten voordat hij akkoord ging met de toetreding van het land tot de NAVO. De aanklacht tegen Paludan luidt opruiing tegen een etnische groep en belediging vanwege het ontheiligen van de Koran.

In Duitsland zijn deze week twee aan IS geliëerde mannen aangeklaagd die volgens de politie vorig jaar plannen hadden om in Zweden een aanslag te plegen als protest tegen de koranverbranding. Volgens Duitse aanklagers zou ISIS-K in de zomer van 2023 de hoofdverdachte opdracht hebben gegeven “een aanslag in Europa uit te voeren als reactie op de Koranverbrandingen die destijds in Zweden en andere Scandinavische landen plaatsvonden”. Ze planden vervolgens aan aanslag bij het Zweedse parlement waarbij politie en omstanders zouden worden gedood. Problemen met het verkrijgen van wapens zorgden er voor dat de plannen niet door gingen. De twee Afghaanse mannen zitten sinds maart van dit jaar vast.

Reacties (11)

#1 Eric

Techplatforms vragen, als iets een indicatie van machteloos schuldschuiven is. Daarnaast, alsof telegram het ene moer kan schelen.

  • Volgende discussie
#2 Jos van Dijk

Machteloos schuldschuiven? Wat bedoel je? Is de ministers schuldig aan het geweld van de bendes?
Sociale media maken deel uit van de criminele logistiek net als banken en de wapenhandel. Dat er wordt gezocht naar een aanpak van het recruteringskanaal voor de jonge onverlaten lijkt me niet meer dan logisch. Eenvoudige successen zijn niet te verwachten. Maar niets doen is geen optie, lijkt me.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Eric - Reactie op #2

De overheid blijkt niet in staat wetten te handhaven. Dat is toch echt de taak van de overheid. Criminaliteit is een gegeven, elk jaar is er een nieuwe lichting die denkt dat de regels niet op hun van toepassing zijn. De overheid is niet de dader maar gezien hun taak wel verantwoordelijk voor de falende handhaving. Hier heb je als gevolg van falende handhaving vrij pittig en voortdurend bendegeweld.

Nu wordt als prominente maatregel techbedrijven gevraagd (kom ik op terug) criminele communicatie te beperken. Daarbij en daarmee wordt geïmpliceerd dat techbedrijven een doorslaggevende factor zijn waardoor handhaving faalt. Ze worden verantwoordelijk gemaakt, de schuld is doorgeschoven. Dat is natuurlijk allemaal onzin.

Bende geweld is al zou oud als mensen in groepen leven en techbedrijven veranderen daar niets aan. Hetzelfde geldt voor wapenhandel en drugsgebruik. Overheden zijn uitstekend instaat gebleken om op andere manieren communicatie te onderscheppen. Soms door overname van centrale servers anders door spyware op endpoints. Dat is de enige acceptabele manier, gericht zoeken bij verdenking.

Waarom worden techbedrijven gevraagd? Moeten zij gaan bepalen wat mag en niet mag? Wetten zijn er voor een groot deel al, met grote regelmaat worden groepen, sites en apps gesloten wegens criminele activiteiten. Alle grote techbedrijven werken mee als de overheid via de legale weg vraagt om gegevens of verwijdering daarvan.

Dat vragen zit een preventief karakter in, techbedrijven moeten gaan handhaven voor de overheid. Daar zie ik niets in want dat betekent dat encryptie en privacy definitief voor niemand meer bestaan. Ze kunnen de activiteiten immers pas vinden als ze alle data gaan doorzoeken. Sleepwet 2.0. in private handen.

De respectabele burger is het slachtoffer zodra die het aan de stok krijgt met de overheid (of het techbedrijf). De doorgewinterde criminelen zullen heel snel leren en anderen manieren vinden. Kijk maar naar de meest repressieve regimes, die hebben allemaal een sterk ontwikkeld crimineel circuit dat vaak nauwelijks meer te onderscheiden is van de staat.

Daarnaast is het al zo vaak gezegd dat het dogmatisch begint te lijken. Alles kan worden gebruikt voor misdaad, je kan niet iedereen verantwoordelijk maken voor daden die er mee gepleegd worden. Een pen fabrikant is niet verantwoordelijk als een illegale activiteit in een dubbele boekhouding wordt opgeschreven en Rijkswaterstaat wordt niet verantwoordelijk gehouden als de drugs en wapens in een bestelbus over de A1 rijdt naar het afleveradres. De fabrikant van de bus ook niet. Aansprakelijkheid volgt pas als criminaliteit de intentie is van je product.

#2.2 Emile M - Reactie op #2.1

Wie heeft het hier over aansprakelijkheid van techbedrijven? De ministers volgens mij niet. Zij vragen om medewerking bij de strijd tegen de werving van jongeren. Net als bij de bestrijding van kinderporno kan je als overheid die medewerking vragen.
Weigeren is soms moeilijk. We gaan zien hoe deze arrestatie verder verloopt.
https://www.nrc.nl/nieuws/2024/08/24/telegram-oprichter-pavel-doerov-aangehouden-op-luchthaven-parijs-a4863664

#3 Eric

@2.2 Ik heb het daar over omdat Jos over schuld begon. Het is natuurlijk ook de volgende stap, zodra je vrijwillig gaat meewerken ben je al snel verantwoordelijk en dan volgt aansprakelijkheid.

Telegram noemde ik in het eerste commenteer als voorbeeld van de zin van vragen. Telegram weigert vrij consequent mee te werken ook als lokale wetgeving daar om vraagt. De Fransen zijn dat blijkbaar zat geworden en wenden de wettelijke middelen aan die ze al hadden. In het tweede commenteer geef ik al aan dat dit mogelijk is als onderbouwing waarom het ‘vragen’ een ander doel dient dan wordt gezegd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Hans Custers - Reactie op #3

Jos begon helemaal niet over schuld. Jij begon daar zelf over, in de eerste zin van je eerste reactie. Jos had het over verantwoordelijkheid.

#3.2 Eric - Reactie op #3.1

Jos stelt de vraag “Is de ministers schuldig aan het geweld van de bendes?”

Er zit een verschil tussen politiek schulschuiven en schuldig zijn aan een misdaad dat je blijkbaar ontgaat Hans.

#3.3 Hans Custers - Reactie op #3.2

Jos vroeg aan jou of jij dat bedoelde met ‘schuldschuiven’ in #1. Waarmee hij je de kans gaf om alsnog te laten zien dat je heus wel snapte dat het zozeer over schuld ging, als wel over verantwoordelijkheid nemen. Op een of andere manier krijg jij het dan voor elkaar om uit die kans een eigen doelpunt te scoren. Daar laat ik het bij.

#3.4 Eric - Reactie op #3.3

👍 Het zal wel moeilijk voor je zijn dat je meent te weten wat iedereen precies denkt en toch er altijd net naast zit.

#3.5 Hans Custers - Reactie op #3.4

Je mag best nog even doorgaan met stampvoeten, hoor, als je je daar prettig bij voelt. Ik heb er geen last van.

#3.6 Eric - Reactie op #3.5

Dus je liet het er niet bij en misinterpreteert ook jezelf. De wereld moet er wild voor je uitzien, kwalificeert dit als onbegrepen gedrag?