Boekrecensie | La bande dessinée de DRS. P

RECENSIE - Onwaarschijnlijk, maar toch gebeurd: een gedicht in de hitparade. En de uitvoerende artiest was ook al zo onwaarschijnlijk: een wat oudere, stijve, bebrilde en gestropdaste, serieuze, doctorandus met ijzeren dictie. Een Fremdkörper in de popmuziek. En nog onwaarschijnlijker: 50 jaar later kent iedereen op z’n minst nog een fragment van die hit – en het refrein zeker. Dat kwam waarschijnlijk omdat het zo’n sterke tekst was, en ook zo Nederlands: wie heeft er niet op een veerpont gestaan en van de ene oever naar de overkant gevaren? En omdat de tekst zo onderkoeld geestig was, en licht filosofisch. De naam van hit was De veerpont, ook wel bekend als Heen en Weer.

Drs. P grossierde in scherpzinnige liedteksten, consequente rijmen en rake humor en dat alles droog voorgedragen.

Onlangs is er een stripboek verschenen waarin de gedichten, de teksten van de Drs. zijn verstript. Er is dus nu ook beeld bij het woord. La Bande dessinée de Drs. P, een boek met daarin tien gedichten van de doctorandus, die, zo te zien, steeds door een andere striptekenaar van afbeeldingen zijn voorzien. O, wacht nee. De illustraties bij de gedichten zijn door een en dezelfde tekenaar gemaakt: Frits Smid.

Maar wat heeft hij dat op miraculeuze wijze gedaan. Elk gedicht heeft namelijk een eigen tekenstijl, een compleet ander handschrift. Klare lijn, realistisch, middeleeuws, houtsnede, overdadig, psychedelisch met veel kleuren en grafisch zwart/wit Het geheel is veel meer dan plaatje bij praatje geworden, elk verhaal draagt nu z’n eigen karakter en eigen sfeer.

In het boek zijn tien gedichten verstript: Het Trapportaal, Helderziende, Sneker Café, Oost-Groningen, Keplinkepling, Dodenrit, Het land is moe, Het Speelgoedmannetje, de Veerpont en De Gezusters Karamazov.

De bundel opent al spectaculair met het even wrede als bizarre Het trapportaal waarin een commensaal jonge juffrouwen in het trapportaal vermoordt. Het contrast in de tekeningen tussen het huiselijke leven, vader met krant, moeder met breiwerk bij de kolenkachel, de schuifdeuren met glas-in-lood, dochtertje met pop, zoontje met fiets en de vermoorde slanke juffrouw met mooie heupen, kousen, decolleté, tussen de bloedspatten op de trap, is groot. En er is een mopperende werkster: de loper wordt zo schraal als zij hem maar elke keer maar weer opnieuw moet boenen. En niemand grijpt in. De moraal blijft hopeloos op de achtergrond.

Het leuke van deze verzameling is ook dat Drs. P zelf er regelmatig als cameo in voorkomt. Herkenbaar aan zijn bril, kuif en regenjas. Dan staat hij buiten en kijkt naar een vreemd tafereel dat zich binnen afspeelt, dan komt zijn beeltenis als rookwolk uit een schoorsteen, dan staat hij afgebeeld op een flesje vergif, en dan is hij het opwindpoppetje met een sleutel in zijn rug.

Dodenrit is de sterke afsluiter van het boek. Ook bekend van de hitparade: Trojka hier, trojka daar. In zwart/wit, de sneeuw immers, speelt het drama zich af. Op weg naar Omsk, achterna gezeten door een roedel wolven, worden achtereenvolgens de kinderen Pjotr, Sonja, Igor en Natasja uit de Trojka geworpen om de wolven op afstand te houden. En ook de echtgenote wordt afgestaan aan de hongerige troep. De hoofdpersoon van het lied ziet dan Omsk, en maakt een sprong van blijdschap waarbij hij….. zijn evenwicht verliest. ‘En terwijl de wolven mij verslinden, denk ik: Omsk is een mooie stad, maar net iets te ver weg.’

La bande dessinée de DRS. P heet zo omdat Frits Smid het zo’n fraaie alliteratie vond. Het boek is degelijk uitgegeven met een harde kaft en heeft 71 pagina’s. En als je aan het eind bent, dan begin je weer opnieuw. En kan er weer gelachen worden.