ELDERS - De Franse president Macron heeft gisteravond in een speciale tv-uitzending het Franse volk toegesproken over het coronavirus. Hij had veel lof voor het personeel van de ziekenhuizen, kondigde maatregelen aan voor de getroffen bedrijven, en zei dat alle onderwijsinstellingen vanaf maandag worden gesloten en dat kinderen van ouders die niet gemist kunnen worden elders worden opgevangen. Verder deed hij een beroep op de Fransen om de hygiënische adviezen ter harte te nemen, waar mogelijk ouderen te helpen en bovenal in deze crisis als natie verenigd te blijven. De verkiezingen gaan zondag gewoon door.
Twee jaar geleden won Emmanuel Macron met zijn beweging La République en Marche (LREM) in een stormachtige campagne de presidentsverkiezingen. In de vlak daarop volgende parlementsverkiezingen behaalde LREM een flinke meerderheid. Bij de Europese verkiezingen vorig jaar werd LREM in de coalitie Renaisssance, bij een opkomst van krap 50%, nog de tweede partij na Le Pen’s Rassemblement National (RN). Maar Macron’s populariteit is de afgelopen jaren flink gedaald, mede onder invloed van de gele hesjesbeweging. Zondag zullen de locale verkiezingen laten zien hoe sterk Macron en de LREM nog staan.
LREM is een beweging die Macron aan de macht heeft geholpen. Maar wat is de betekenis van de partij in het dagelijkse leven op het niveau van de locale politiek? De partij heeft behoorlijk wat moeite gehad met het vinden van kandidaten. LREM doet in slechts een kwart van de gemeentes met meer dan 10.000 inwoners mee. In slechts twee van de tien grootste steden, waar LREM voor nationale verkiezingen veel succes had, maakt de kandidaat van Macron’s partij kans op een burgemeesterspost. De oudere partijen, zoals de centrum-rechtse Les Républicains (LR), de socialisten, de Groenen en RN doen het nog steeds goed. Het roept de vraag op of de vervanging van een klassieke politieke partij door een losse beweging die zich uitsluitend concentreert op campagnes een goede keus is geweest.
Parijs
In de hoofdstad gaat de strijd om de burgemeesterspost tussen de zittende socialiste Anne Hidalgo en LR-kandidaat
Fillon
Voor de eerste ronde van de verkiezingen a.s. zondag zit Dati, de burgemeesterskandidaat van Les Républicains, Hidalgo op de hielen, als we naar de laatste polls kijken. Daarmee is LR weer terug op het politieke toneel na de afgang van ex-premier Francois Fillon. In 2017 zorgde “Penelopegate” voor Fillon’s terugtreden als presidentskandidaat. Hij kon niet anders na de onthulling over de forse bedragen die hij zijn vrouw Penelope betaalde voor het sorteren van zijn post en activiteiten die gerekend kunnen worden tot de gebruikelijke bezigheden van de partner van een vooraanstaande politicus. Tegen Fillon is een aanklacht ingediend vanwege de fake-job van zijn vrouw. Hij staat nu terecht en de aanklagers dringen aan op twee jaar gevangenisstraf. Het valt te bezien of het proces nog invloed zal hebben op de stemmen van centrum-rechts Frankrijk.
Een half miljoen zetels
In de 34.970 Franse gemeenten zijn meer dan een half miljoen zetels te verdelen. Dat gaat in twee ronden. Alleen partijen die in de eerste ronde meer dan 10% van de stemmen hebben gehaald mogen meedoen met de tweede ronde. Er is nog een kleine uitweg voor partijen die dat niet halen, als ze een coalitie-akkoord kunnen sluiten met een +10% partij. De drie grote steden, Parijs Lyon en Marseille, zijn verdeeld in arrondissementen met een eigen raad en burgemeester. Vanuit de arrondissementen gaat een aantal leden, afhankelijk van de bevolkingsomvang van het arrondissement, naar een centrale gemeenteraad voor de gehele stad.
De Brexit heeft ook nog een onverwacht effect op deze gemeenteraadsverkiezingen in Frankrijk. EU-burgers die in Frankrijk wonen zijn kiesgerechtigd en verkiesbaar bij de locale verkiezingen. Op het Franse platteland hebben naast Nederlanders veel Britten zich gevestigd in voormalige boerderijen. Velen van hen hebben hun bijdrage geleverd aan het gemeentebestuur in een poging om het leeggelopen platteland een beetje leefbaar te houden. Daar komt nu voor de Britten een einde aan. Sinds 31 januari kunnen zij zich niet meer verkiesbaar stellen voor een gemeenteraad.