OPINIE - De groeiende macht van sociale media bedrijven dwingt tot regelgeving. Met het risico op aantasting van de grondwettelijke uitingsvrijheid.
Het Centraal Planbureau doet voorstellen voor een vergunningstelsel met regels voor digitale platforms zoals Facebook, Google en Amazon. Aanleiding is de groeiende macht van de bedrijven achter deze sociale media. De overheid blijft achter met de regulering van deze giganten die in de praktijk, zeker in vergelijking met andere bedrijfssectoren, nog steeds volledig vrij spel hebben. Op Europees niveau wordt er al jaren over regelgeving gesproken. Duitsland wil een boete zetten op het niet snel genoeg verwijderen van haatzaaiende berichten.
Gezien de enorme macht van de bedrijven die de sociale media beheren is regelgeving zeker te verdedigen. ‘Digitale platforms treden op als makelaar voor uiteenlopende diensten en producten,’ schrijft het CPB, ‘maar hebben één ding gemeen: zij ordenen informatiestromen tussen hun gebruikers.’ Hoe dat precies werkt is voor de individuele gebruiker niet inzichtelijk. Maar er wordt in elk geval veel aan verdiend. En er zijn enkele verontrustende effecten voor het vrije verkeer van informatie zoals de verspreiding van nepnieuws via botnets en het ontstaan van filterbubbles.
De grote spelers op het gebied van sociale media hebben weinig te duchten van concurrentie. De klanten wisselen niet snel van platform, merkt het CPB op. Als er al sprake is van concurrentie zal dat er eerder toe leiden dat er nog slimmere strategieën worden ontwikkeld om advertenties binnen te halen. En niet in het voordeel van de klant: ‘Concurrentie zal de risico’s rond informatieordening eerder versterken dan beperken.’
Vanwege de machtsongelijkheid tussen bedrijf en klant en het feit dat er te weinig waarborgen zijn om onbedoelde of ongewenste effecten van sociale media tegen te gaan beveelt het CPB een aantal beleidsmaatregelen aan. Het gaat dan met name om het bevorderen van transparantie van de platforms en het aansprakelijk maken van de platforms voor schadelijke externe effecten.
Je kunt je natuurlijk afvragen of de Nederlandse overheid in staat is Amerikaanse multinationals iets voor te schrijven. Wie denkt dat dit een hopeloze exercitie wordt kan de voorstellen van het CPB meteen afserveren. Ik heb mijn twijfels, maar ga er vooralsnog maar even van uit dat ook individuele landen in dergelijke gevallen nog steeds iets kunnen betekenen. Nog afgezien van het feit dat pogingen tot regelgeving zoals die ook in Duitsland nu worden ondernomen een effect kunnen hebben op bovenstatelijke wetgeving, in de EU of het nog grotere verband van handelsakkoorden met de VS.
Vergunningenstelsel
Het CPB ziet mogelijkheden voor regulering van sociale media via een vergunningenstelsel. Als je op die manier toezicht kunt houden op banken, zoals dat nu in de EU is geregeld, moet dat ook kunnen in het geval van bedrijven die in deze informatiemaatschappij in feite de belangrijkste maatschappelijke macht in handen hebben gekregen. Het vergunningenstelsel voor online kansspelen kan een voorbeeld zijn.
Een voorwaarde voor het verlenen van een vergunning zou kunnen zijn dat de platforms ‘duidelijk kenbaar maken welk prioriteringsmechanisme zij gebruiken voor de volgorde en de manier waarop berichten verschijnen.’ Meer transparantie dus en dat is absoluut urgent. Het vraagt om een kijkje in de keuken van Google, Facebook en anderen waar al decennia op wordt aangedrongen, tot nu toe zonder resultaat. Ook het recht op een verified account, waarvoor het CPB pleit, kan bijdragen aan meer transparantie. Lastiger vind ik de aanbeveling om informatie van politieke partijen ‘of hun sponsoren’ beter herkenbaar te maken. Ik zie niet goed hoe je zo’n regel zou kunnen handhaven. Verder vind ik het principiëel ongewenst dat de overheid zich mengt in de communicatie tussen burgers en hun politieke vertegenwoordigers.
Filteren
Grote problemen zie ik bij het advies van het CPB om, net als in Duitsland, platforms te verplichten ‘ongewenste of schadelijke berichten te (laten) markeren of filteren.’
Als het alleen over spam gaat wil ik zo’n verplichting graag accepteren. Maar ‘discriminerende boodschappen’ of ‘nepnieuws’? Hoe ver gaat dat? De vorige regering heeft deze zomer het Duitse voorbeeld van de Netzwerkdurchsetzungsgesetz-NetzDG gelukkig nog afgewezen. De boetes die deze wet in het vooruitzicht stelt zullen er volgens de critici in de praktijk toe leiden dat de sociale mediabedrijven de grenzen van de vrijheid van meningsuiting gaan markeren zonder dat er een rechter aan te pas komt. En die grenzen zullen gezien de gestegen financiële risico’s op een veilige hoogte worden gelegd.
De afwijzing van een dergelijke wet door de demissionaire Nederlandse regering met het argument dat zelfregulering de prioriteit heeft levert overigens eenzelfde probleem op. Het private bedrijfsleven krijgt de sleutel in handen voor het stellen van grenzen inzake publieke waarden. Natuurlijk kan de rechter in tweede instantie over omstreden zaken een uitspraak doen. Maar het is niet juist dat particuliere bedrijven als eerste normstellend gaan optreden in het informatieverkeer. Straks moeten we rechtszaken gaan aanspannen tegen Facebook omdat het preutse, risicomijdend bedrijf al te drastisch heeft ingegrepen in onze onderlinge communicatie.
Grondwet
Het CPB erkent deze problematiek ook. ‘Als grote platforms te restrictief zouden gaan filteren, beperken zij de facto de vrijheid van meningsuiting.’ Daarom zou de overheid ‘precies [moeten] voorschrijven welke informatie een platform mag filteren of juist niet mag doorgeven.’ Het staat er zo simpel. Maar het is een buitengewoon gevaarlijk advies dat botst met grondrecht van de vrijheid van meningsuiting. ‘Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet,’ luidt artikel 7 van de grondwet. Daar wordt aan toegevoegd dat de overheid regels kan stellen voor radio en televisie. Het CPB-advies zou kunnen worden gezien als een aanbeveling om daar het internet aan toe te voegen. Maar mag dat zover gaan dat de overheid precies gaat voorschrijven wat wel en niet mag? Wie is dan die overheid? De huidige regering? Of de volgende? Ik kan me niet voorstellen dat dit advies binnen de huidige rechtsstaat zonder problemen wordt overgenomen.
Tegen een regeling van een nieuwe bedrijfstak die in een wildgroei fase verkeert kan niemand bezwaar hebben als daar het belang van de consument of in dit geval de informatiegebruiker mee gediend is. Maar dan wel graag binnen de grenzen van grondwettelijke burgerrechten. De uitingsvrijheid is een publiek belang, de grenzen daarvan dienen uitsluitend door een onafhankelijke rechter te worden bewaakt. Niet door de overheid en al helemaal niet door het bedrijfsleven.
Overgenomen van Free Flow of Information.
Reacties (37)
Ik wilde bij deze even mijn vrijheid van meningsuiting uitbuiten om te zeggen dat ik Facebookgebruikers deplorabele mensen vind.
@1: Aha. Je beseft je, dat je het daarbij over ongeveer 2 miljard mensen hebt ?
@2: Ik ben mij daar terdege van bewust. Deplorabel! (Ik durf daar hier ronduit anoniem voor uit te komen.)
@3: Just checking ;)
Ik denk dat een vergunningenstelsel niet heel veel zal verbeteren. Sowieso … wie moeten er dan allemaal een vergunning hebben ? Neem Sargasso; dit is een site met gebruikersaccounts, die met elkaar kunnen interacteren, en het publiceert links naar allerlei zaken uit andere media. Een soort sociaal netwerk, zeg maar. Moet Sargasso dan straks ook een vergunning aanvragen ? En zo ja, wat houd die vergunning precies in ? Moet er inzage gegeven gaan worden in broncode en/of data ? Moeten de financien geopenbaart worden ? Kort samengevat, als je even gaat nadenken over wat een vergunningsstelsel zou inhouden dan lijkt het vooral een bureaucatische non-oplossing, die misbruikt kan worden om ongewenste websites het zwijgen op te leggen.
Misschien is het wel goed om eens even na te denken over wat nu precies het probleem is. Nepnieuws en discriminerende uitlatingen zijn niet plotseling ontstaan toen Facebook werd opgericht; die zaken zijn er altijd al geweest. Natuurlijk is het zo, dat beide zaken wel degelijk voor problemen zorgen. Heel veel onrust en opstanden in het verleden zijn uitgelokt door pamfletten met nepnieuws, bijvoorbeeld. Het “yellow journalism” in de VS in de 19e eeuw heeft ook nogal wat ellende veroorzaakt. En in de jaren ’20 en ’30 kon Adolf Hitler, met o.a. radio, de macht grijpen door een propagandacampagne vol nepnieuws en discriminerende uitingen. Toch, ondanks al deze zaken, de maatschappij is er niet totaal door vernietigd. We hebben wetgeving op het gebied van smaad en laster om de ergste uitwassen te bestrijden, bijvoorbeeld. We hebben journalistieke normen en richtlijnen ontwikkeld, om te zorgen dat de pers betrouwbaar blijft. Dat heeft allemaal redelijk goed gefunctioneerd voordat er internet was. Waarom functioneert het dan nu niet meer ? Dat heeft denk ik twee redenen.
De eerste reden is technisch. Internet, en dan vooral sociale netwerksites, maken het verschrikkelijk makkelijk om berichten onder hele grote groepen te verspreiden. Dat is, denk ik, waarom je een opleving ziet van groepen als de anti-vaxxers, of iets langer geleden, creationisten. Die groepen waren er altijd al, maar waren meestal vrij marginaal, omdat het heel moeilijk was om hun boodschap onder grote groepen te verspreiden. De reguliere pers negeerde het meestal, en verder waren er eigenlijk geen makkelijke distributiekanalen. Maar internet heeft ervoor gezorgd, dat iedereen min of meer zijn eigen distributiekanaal kan zijn, waardoor deze groepen plotseling een veel groter bereik hebben gekregen. Dit laat ook zien waarom een vergunningsstelsel niets oplost; als je kwaad wilt, dan verzin je altijd wel een truc om mensen te bereiken. Desnoods gebruik je mailinglists, daar heeft de overheid geen enkel inzicht in.
Daar bovenop is het ook heel veel makkelijker geworden, om je berichten precies daar te laten terechtkomen waar ze het meest effect hebben; door de enorme hoeveelheid gebruikersdata die de netwerken hebben is dat vrij eenvoudig. Uiteindelijk is die hele precieze targeting zelfs waarmee Trump de verkiezingen heeft gewonnen; ze hebben precies de juist groepen kiezers in precies de juist staten gebombardeerd met advertenties, zodat ze net precies genoeg kiesmannen hebben gekregen.
De tweede reden is het businessmodel. Facebook is eigenlijk zowel een stuk infrastructuur (het verspreiden van berichten) als een reclamebureau. Het maakt voor Facebook dan ook helemaal niets uit of een bericht klopt of niet, of of het bericht discriminerend is of niet. Zolang mensen erop klikken verdienen ze geld. Alweer, yellow journalism; zolang het verkoopt maakt niemand zich druk over of het wel klopt of niet. Facebook heeft geen enkele prikkel of incentive om de betrouwbaarheid van informatie vast te stellen. Hetzelfde geldt voor Google, Twitter, etc.
Als je iets wilt doen, dan zal je dus naar deze twee problemen moeten kijken. Maar ja. Dat betekent eigenlijk, dat we eens serieus moeten gaan nadenken over data en businessmodellen, en op een of andere manier dringt dat maar niet door tot het publieke debat …
@1:
Zo is het!
Voor onder de kerst- of midwinterfeest-boom :-)
@5: Het gaat hier over Facebook, Twitter, Google, Amazon etc. Reuzen dus. Niet over Sargasso.
Deze reuzen hebben een enorme economische en politieke macht gekregen. Daartegenover staat nul verantwoording. Vergelijk het eens met de voedselindustrie of de automobielfabrikanten. Die zijn gehouden aan allerlei procedures en criteria die er voor moeten zorgen dat wij veilig rijden en niet vergiftigd worden. Daarvoor zijn er toezichthoudende instanties. Ik weet ook wel dat het niet altijd goed werkt. Maar het voorkomt wel heel veel ongelukken, zoals blijkt wanneer er de hand wordt gelicht met regels of het toezicht faalt. Die internetgiganten hoeven zich op geen enkele manier tegenover de maatschappij te verantwoorden. Nul controle, maximale vrijheid om alles uit de gebruikers te persen. Om dat te veranderen zou iedereen moeten stoppen met het gebruik van deze platforms (een onmogelijke opgave, zul je met me eens zijn) of namens ons treedt een publieke macht op die regels stelt. Dat stelt het CPB voor. Ben benieuwd of je nog andere wegen ziet. Alle wegen leiden tot het uitvinden van ontsnappingsroutes, dat ben ik met je eens. Maar, nogmaals, moeten we dan de Keuringsdienst voor Waren maar afschaffen?
Iets anders nog. Je schrijft over het aan de macht komen van Hitler
Daar zullen de Duitsers bepaald anders over denken.En zij trouwens niet alleen. Het is een van de redenen waarom ze van links tot rechts zo kritiekloos zijn (althans in mijn ogen) als het om censuur, vrijheid van meningsuiting en vrijheid om te demonstreren gaat.
@7: Het is helemaal niet duidelijk dat het niet om Sargasso gaat. Want wat is precies een “reus” ? Valt Researchgate er ook onder, bijvoorbeeld ? LinkedIn ? En wat Amazon betreft, dat is heel veel dingen tegelijk, maar wat het zeker niet is is een netwerk om berichten te verspreiden, zoals de andere genoemde bedrijven dat wel zijn. Verder, er zijn best een aantal bedrijven waar wij helemaal niets vanaf weten, maar die wel op enorme bergen data zitten en een heleboel geld te verbranden hebben. Dat zijn geen sociale netwerken of media, maar ze zijn, mijns insziens, misschien nog wel gevaarlijker. Als je even gaat nadenken over hoe je afbakent welke bedrijven vergunningen nodig hebben, dan zal je zien dat dat al heel snel heel ingewikkeld wordt. En je opent allemaal mogelijkheden tot misbruik. Natuurlijk, de huidige regering kan best besluiten dat Sargasso er niet onder valt, maar wat gaat de volgende regering doen ?
Ik denk dat je mijn pleidooi enigszins verkeerd begrijpt, want het grootste deel van je reactie bestaat, volgens mij, uit dingen die ik zelf al gezegd heb. Het hele probleem is inderdaad het totale gebrek aan regulering op dit vlak. Maar als je wilt reguleren, dan moet je eerst goed kijken waarom je dat wilt, oftewel, je moet gaan kijken wat nu precies de problematiek is die je op wilt lossen.
Ik ben een zeer sterk voorstander van regulering op dit vlak, en wat mij betreft mag dat best verder gaan dan wat het CPB voorstelt. Ik heb geen pasklare antwoorden, maar wel wat ideeen.
Je zou er bijvoorbeeld aan kunnen denken om Facebook op te splitsen. Als je de platform funtie kan scheiden van de advertentiefunctie, dan heb je al een heleboel gewonnen. Dat klinkt nu misschien als iets dat politiek onhaalbaar is, maar precies hetzelfde is in de VS een aantal malen eerder gebeurd, met de staal-, olie-, en telecomindustrie.
Je kan ook eens naar intellectueel eigendomsrecht kijken. Facebook verdient nu eigenlijk een heleboel geld, omdat ze, of hun gebruikers, content van andere media doorplaatsen. Zodra je ze daarvoor laat betalen wordt het wat anders. Zoiets zou je zelfs met foto’s van gebruikers kunnen doen; nu geef je bij elke foto die je op facebook upload eigenlijk een licentie af waardoor facebook er alles mee kan doen wat het wil. Maar dat hoeft natuurlijk niet; we kunnen het IP recht zodanig veranderen, dat Facebook voor elk gebruik van zo’n foto expliciete toestemming nodig heeft of zo. Hetzelfde kan je doen met teksten; ik zie tegenwoordig steeds meer, dat mensen facebook ook echt als publicatieplatform gebruiken. Well, als dat zo is, waarom zou Facebook dan niet gewoon voor die content betalen ? En wat dat betreft, waarom betaalt Facebook zijn gebruikers eigenlijk niet ? After all, ze verdienen hun geld met de data die die gebruikers zelf aanleveren.
En wat betalen betreft, je kan misschien ook iets met belastingen gaan doen. Nu wordt eigenlijk alleen advertentieomzet belast, maar dat zou je kunnen uitbreiden met bereik. Dus hoe vaker een bericht gezien wordt, hoe meer belasting er wordt geheven over de omzet die ermee gemaakt wordt. Of je kan specifiek commerciele berichten extra belasten, en de persoonlijke berichten niet.
Verder, en dan heb ik niet eens zozeer over wetgeving, je kan als overheid zorgen dat er niet-commerciele alternatieven komen. Ik weet niet of je ervan op de hoogte bent, maar er zijn twee bedrijven die voor de wetenschap hebben geprobeerd om een soort Facebook-achtig platform op te zetten, Researchgate en Acedemia.edu. Het bekende model: eerst alles gratis, en toen iedereen eenmaal zijn gegevens en papers had geupload, moest er plotseling voor allemaal dingen betaald worden. Er is nu een initiatief om een vergelijkbare, non-profit site op te zetten; als zoiets van de grond komt, dan staan de commerciele partijen buiten spel ( https://www.scholarlyhub.org/ ) Maar dat soort initiatieven hebben steun nodig, al was het alleen maar financieel, om uberhaupt van de grond te komen.
Er zijn dus allemaal dingen die je kunt doen zonder een vergunningssysteem op te tuigen, waarme je veel directer de problematiek aanpakt, volgens mij. Het lijkt me vruchtbaar om daar eens goed over na te denken.
@7:
“Daar zullen de Duitsers bepaald anders over denken.”
Dat denk ik niet. Duitsland behoort nu tot de rijkste en welvarendste landen ter wereld. Even voor de duidelijkheid: ik bedoel niet dat er geen dingen fout gaan, maar wat ik bedoel is dat die fouten niet zo desastreus zijn dat de maatschappij op het spel staat.
Zoals ik al zei, nepnieuws, propaganda, en racisme zijn echt niet nieuw, die zijn er altijd al geweest. Toch, ondanks dat, zijn we erin geslaag om een vrij goed functionerende maatschappij te creeren.
“Het is een van de redenen waarom ze van links tot rechts zo kritiekloos zijn (althans in mijn ogen) als het om censuur, vrijheid van meningsuiting en vrijheid om te demonstreren gaat.”
Wat bedoel je precies met kritiekloos ? Het is mijn ervaring, dat de discussie over dit soort zaken in Duitsland juist veel verder is dan hier. Ze komen nu zelfs met echte wetsvoorstellen, terwijl we in Nederland niet verder komen dan wat gebabbel over een CPB rapport op een website met een heel klein bereik …
@9: Interessante ideeën. Ingrijpen in de bedrijfsvoering (splitsing) zie ik inderdaad nog niet zo snel gebeuren, zeker niet in het huidige neoliberale klimaat. IP-rechten en belastingen zijn mogelijk inzetbaar om al te veel macht te breken.
Wat mij het meest urgent lijkt is dat de gebruikers van de platforms meer macht krijgen. Door meer transparantie, meer feedbackmogelijkheden, klachtrecht, etc. Wat is er tegen om -net als bij de oude media- te beginnen met een vergunningstelsel en toezicht zodat je als consument ergens terecht kunt?
@10: Wat ik bedoel is dat alle partijen in Duitsland, tot en met de Groenen, aandringen op vergaande inperking van het gebruik van sociale media. Ze gaan daar wat mij betreft erg ver. Ook als het alleen om gewone demonstraties gaat. Als het van rechts komt is het zo fout als in WOII en moet er paal en perk aan gesteld worden. Ik snap het wel, maar ik ben blij dat we er hier niet zo ver in meegaan.
@11: Ja … ik ben enigszins skeptisch over het “empoweren” van gebruikers. Begrijp me niet verkeerd, ik denk dat dat ook heel erg nodig is, maar ik denk niet dat je de problemen ermee oplost. Er zijn best al wat dingen geprobeerd met fact-checking, geautoriseerde accounts, en markeren als iets nepnieuws is, maar dat blijkt allemaal niet heel erg succesvol te zijn. En dat klopt ook wel. De aantrekkingskracht van dat soort content is emotioneel, en dat kan je met rationele argumenten niet veranderen.
Ik vind toezicht en klachtmogelijkheden veel belangrijker dan vergunningen. Nogmaals, ik zie niet hoe zo’n vergunningsstelsel in de praktijk zou moeten werken. Want wanneer moet een website precies een vergunning hebben ? GeenStijl, bijvoorbeeld, is een notoir verspreider van nepnieuws, maar volgens mij zouden die in het CPB plan geen vergunning nodig hebben. Internet is fundamenteel andere infrastructuur dan alles wat we tot nu toe gehad hebben, omdat er eigenlijk nauwelijks toegangsbarrieres zijn. Iedereen kan iets online gooien. Als ik wil, dan heb ik morgen een site met ongeveer dezelfde functionaliteit als facebook. Stel, ik gebruik dat voor een bepaalde community voor een bepaalde hobby; moet ik dan ook een vergunning gaan aanvragen ?
Maar, je hebt wel gelijk dat toezicht en klachtmogelijkheden wel veel beter kunnen; daarom ben ik ook over IP recht begonnen, want dat is op dit moment een obstakel om dat te doen.
@12: Ja, dat bedoel ik … in Duitsland wordt er actief en publiek over dit soort zaken gediscussieerd. Je kan er inhoudelijk van vinden wat je wilt, maar je moet het wel met me eens zijn dat die discussie in Nederland heel ver te zoeken is. Waar heb jij, behalve hier op Sargasso, discussie over dat CPB plan gelezen ? Ik ben het nog vrijwel niet tegengekomen.
Overigens, het is onzin dat als het van rechts komt het fout is. Het spijt me zeer, maar dit is juist een door rechts veelgebruikte drogreden om kritiek te omzeilen. Duitsland heeft al jaren een rechtse Bundeskanzler; dat zou niet gekund hebben als alles wat rechts was de mond wordt gesnoerd. Maar er is in Duitsland wel iets meer aan de hand dan hier in Nederland. We weten inmiddels, dat zowel in de politie als het leger rechtsextremistische groepen actief zijn geweest, die verantwoordelijk zijn voor diverse aanslagen met meerdere doden, bijvoorbeeld. Extreem-rechts is nooit verdwenen uit Duitsland, en de Duitsers weten dat zelf maar al te goed.
De Duitse plannen gaan ook helemaal niet zo ver als jij suggereert. Sterker nog … die wet doet eigenlijk waar jij voor pleit: beter toezicht. Er worden geen nieuwe dingen verboden. Het enige dat de wet zegt, is dat als iemand klaagt over content die al onder bestaande wetten valt, de bedrijven die content binnen 24 uur moeten weghalen. In feite is het gewoon een juridische truc, om te zorgen dat die wetten ook in het digitale domein kunnen worden gehandhaafd. Het is op het randje, en we moeten afwachten hoe het in de praktijk zal gaan uitpakken, maar het is in ieder geval een stap, en volgens mij ook een stap in de goede richting.
Een overheid weet wel beter dan met de vrijheid van meningsuiting sollen, nietwaar? Op welke manier zijn kranten, bijvoorbeeld, ‘gereguleerd’?
@15:
Op een aantal manieren. We hebben wetgeving over laster en smaad, bijvoorbeeld; als een krant aantoonbare leugens over je publiceert, dan kan je die krant aanklagen. En dat is meteen zo’n mooi voorbeeld van wat digitale techniek in de praktijk heeft veranderd. Want dat kan je bij Facebook niet doen; Facebook is niet verantwoordelijk is voor wat er op hun platform rondgaat. En dat is mede het gevolg van de manier waarop we het IP recht hebben georganiseerd. Overigens, het is allemaal wel iets ingewikkelder dan ik hier voorspiegel, maar de facto komt het er wel op neer.
Wat die nieuwe Duitse wet dus in feite doet, is het mogelijk maken om Facebook wel aan te klagen, als dat gebruikt wordt om laster over je te verspreiden. Jos van Dijk is daar erg skeptisch over, en dat is volkomen terecht, want er zitten een heleboel haken en ogen aan. Maar het is in ieder geval een poging om de wetgeving aan te passen aan de nieuwe realiteit.
@15: Laster of smaad is geen vrijheid van meningsuiting. Een krant is een kostbaar platform waarbij deze en de uitgever een geregistreerd rechtspersoon is en je ze als zodanig aan kan pakken. Bij sociale media vervagen alle grenzen.
Maar het geldt net zo goed voor hate speech. Als je kijkt wat er tijdens Gamergate allemaal rond is gegaan: als dat allemaal in print was geweest, dan zou het complete Amerikaanse juridische systeem de komende tien jaar bezig zijn geweest met de afhandeling. Maar ja … op sociale media is het verschrikkelijk moeilijk om uberhaupt iemand te vinden om aan te klagen.
@9: Het is helemaal niet duidelijk dat het niet om Sargasso gaat. Want wat is precies een “reus” ?
lees gewoon de cpb publicatie, daarin wordt al snel duidelijk gemaakt wie bedoeld wordt en waarom Sargasso daar niet onder valt.
Maar dat hoeft natuurlijk niet; we kunnen het IP recht zodanig veranderen, dat Facebook voor elk gebruik van zo’n foto expliciete toestemming nodig heeft of zo.
je zegt IP recht maar je bedoelt wss “portretrecht” oid. je loopt achter de feiten aan: volgend jaar introduceert de Algemene Verordening Gevensbescherming al de expliciete toestemming waar jij het over hebt.
In het algemeen: de teneur hier is dat Facebook, Google volledig vrij zijn (in Europa) maar dat is niet het geval.
->wetgeving over het gebruik van persoonsgegevens wordt aangescherpt (zie de AVG)
->bij marktmisbruik legt de Europese Commissie boetes op: zie recent het geval van Google Shopping (http://www.bbc.com/news/technology-40406542), eerder Microsoft/Internet explorer
->belastingdeals (Ierland, Luxemburg) worden aangepakt
De regulering gaat niet zo ver als in de “oude” economie – voedsel, auto’s, banken – maar dat is misschien logisch: de aantoonbare schade van de platformrol van de techreuzen is (nu nog) summier. Zelfs in het CPB rapport komen ze niet verder dan “het is mogelijk dat … , in theorie zou …”.
wat denk ik meespeelt is dat geen van de technologiereuzen die genoemd zijn van Europese origine is. easy target voor het CPB.
Want dat kan je bij Facebook niet doen; Facebook is niet verantwoordelijk is voor wat er op hun platform rondgaat.
Facebook heeft een klein leger censors aan het werk, dus ik denk dat zij zich ergens wel verantwoordelijk voelen (voornamelijk ingegeven door commerciele overwegingen, dat weet ik ook wel).
https://www.theguardian.com/news/2017/may/22/facebook-moderator-guidelines-extreme-content-analysis
@19: Je snapt niet helemaal wat ik hier probeer uit te leggen. Het zal best dat het CPB criteria heeft waar Sargasso onder valt, maar die criteria zijn vrij arbitrair. Als je gaat kijken wat voor sites en platforms nu echt voor problemen zorgen, dan is het heel moeilijk om criteria te verzinnen waar ze allemaal onder vallen.
Neem nu die nieuwe Duitse wet: die gaat over sites met meer dan 2 miljoen geregistreerde gebruikers. Dat kan ik heel makkelijk omzeilen; ik maak een site die geen eigen accountsysteem gebruikt, maar dat van Google of Facebook, en dan heb ik 0 geregistreerde gebruikers. Natuurlijk, daar kan je je criteria dan wel weer op aanpassen, maar dan verzeil in een regulerings-loopgravenstrijd die de kwaadwillenden altijd gaan winnen, omdat Internet nu eenmaal een open architectuur heeft. En tijdens die loopgravenstrijd zijn er allemaal mogelijkheden voor kwaadwillende overheden om critici de mond te snoeren. Ik denk dus, dat een vergunningensysteem een heel slecht idee is.
IP recht gaat over intellectueel eigendom, portretrecht valt daar gewoon onder. Als iemand in internetkringen het over IP recht heeft, dan bedoelt hij daar een aantal wetten mee, waaronder portretrecht. Maar ik ben heel benieuwd; hoe gaat dat portretrecht precies veranderd worden, en heb je ook een linkje naar die plannen ?
Even voor de duidelijkheid, ik ontken helemaal niet dat er iets gebeurd op dit vlak. Maar dat er iets gebeurd, laat juist zien dat er tot nu toe veel te weinig is geweest. En de huidige voorstellen zijn, mijns insziens, veel te mager en beperkt om de problematiek op te lossen. En to add insult to injury … in Nederland is er nauwelijks discussie over.
@20: Die commerciele overwegingen zijn nu net precies het hele probleem. Facebook is een platform, dat op basis van gebruikersdata precies advertenties kan targeten. Daar is het voor gebouwd, maar precies diezelfde systemen kunnen gebruikt worden om stemmers te manipuleren. Zo heeft Trump gewonnen. Ze wisten, dat ze geen meerderheid zouden kunnen halen, maar de VS heeft een systeem met kiesmannen. Wat ze dus gedaan hebben, is uitgerekend welke staten ze moesten binnenhalen voor een kiesmannen-meerderheid. Vervolgens zijn ze, in die staten, heel specifiek groepen twijfelaars gaan targeten met propaganda en nepnieuws over Clinton. Ze hoefden maar een paar honderdduizend kiezers over te halen om niet op Clinton te stemmen of niet te stemmen om voldoende kiesmannen te krijgen.
Maar ook buiten de politiek om zorgt dit systeem voor allemaal problemen. Leeftijdsdiscriminatie, bijvoorbeeld. Lees dit maar eens:
https://www.propublica.org/article/facebook-ads-age-discrimination-targeting
Het zal best dat het CPB criteria heeft waar Sargasso onder valt, maar die criteria zijn vrij arbitrair.
nee dat zijn ze niet wijsneus. ongelovelijk, wat een arrogantie weer. bah!
en heb je ook een linkje naar die plannen ?
nee, gebruik google “AVG”
@23: Jongetje, als je het niet met me eens bent, dan moet je met tegenargumenten komen. Ik heb uitgelegd waarom het heel lastig is om criteria te definieren. Wat klopt er niet aan mijn uitleg ?
“gebruik google “AVG”
OK, en dat leverde precies op wat ik al vermoedde: de nieuwe wetgeving gaat helemaal niet over wat ik bedoelde.
@0:
Zou je die laatste twee niet verwisselen?
De overheid moet nóg machtiger worden? Waar komt dat vertrouwen toch vandaan? Over bedrijven hebben burgers macht: ze kunnen er geld aan uitgeven maar dat ook ongestraft nalaten. Probeer dat eens met de belastingdienst en je merkt het verschil.
Als burgers zich door bedrijven bedrogen voelen, kunnen ze gewoon naar de civiele rechter. De overheid hoeft hen niet a priori te “beschermen”.
@25:
“De overheid moet nóg machtiger worden?”
Wat bedoel je met nog machtiger ? De overheid is in de afgelopen 3 decennia heel veel minder machtig geworden.
“Waar komt dat vertrouwen toch vandaan? Over bedrijven hebben burgers macht: ze kunnen er geld aan uitgeven maar dat ook ongestraft nalaten. Probeer dat eens met de belastingdienst en je merkt het verschil.”
Ehm … misschien dat je het niet helemaal hebt meegekregen, maar we zijn nu in Nederland anno 2017. Dat betekent ten eerste, dat we in een democratische rechtsstaat wonen, en dat betekent dat de burgers macht hebben over de overheid. Via verkiezingen kunnen we bepalen wat de overheid al dan niet gaat doen. Ten tweede, onze economie is gebaseerd op een kapitalistisch systeem, waarbij de macht over bedrijven niet wordt uitgeoefend door aandeelhouders. Dat betekent, dat burgers juist geen macht hebben over bedrijven.
Toevallig kom ik net vandaag een goed artikel tegen over de onvoorziene consequenties van big data en AI. Het is iets off-topic, maar wel een aanrader voor iedereen die zich in dit soort problematiek interresseert:
http://nautil.us/issue/55/trust/are-algorithms-building-the-new-infrastructure-of-racism
@24: Wat klopt er niet aan mijn uitleg ?
je moet het stuk van het CPB lezen: daarin geven ze een duidelijke, niet willekeurige en (in de economie) algemeen geaccepteerde definitie wat een platform is. dat jij persoonlijk een andere definitie hanteert doet er echt niet toe. anders had Jos wel een stukje geschreven “Lennart: de meest interessant persoon op sargasso”.
Als je gaat kijken wat voor sites en platforms nu echt voor problemen zorgen, dan is het heel moeilijk om criteria te verzinnen
het gaat er wederom niet om wat jij als problematisch ziet, het gaat er hier om wat de auteurs van het CPB als problematisch zien. dat jij het over andere (typen) problemen wil hebben voegt niks toe en doet niks af aan de publicatie van het CPB, die het onderwerp van deze draad is.
Als iemand in internetkringen het over IP recht heeft, dan bedoelt hij daar een aantal wetten mee, waaronder portretrecht.
in internetkringen, poeh poeh. alsof het 1993 is. tijdperk dat alleen nerds met overgewicht iets van het internet mogen vinden is al lang en breed voorbij.
@28:
“je moet het stuk van het CPB lezen:”
Nee, jij moet mijn vraag beantwoorden. Ik heb het niet over het CPB stuk, dus het heeft geen enkele zin om daarnaar te verwijzen. Als jij die CPB criteria dekkend vind, dan kan je ze hier gewoon geven, en dan kunnen we er een discussie over houden. Maar ik krijg de indruk, dat je er juist niet over wilt discussieren.
“in internetkringen, poeh poeh.”
Jongetje, stop gewoon met je treitertrucjes. Jouw opmerking over portretrecht was overduidelijk bedoeld om mijn autoriteit aan te tasten, en dat heb je keihard van mij teruggekregen. Zullen we nu gewoon met rationele argumenten gaan discussieren in plaats van met ad-hominems ?
Ik heb het niet over het CPB stuk, dus het heeft geen enkele zin om daarnaar te verwijzen.
ok ik wel. omdat dat het onderwerp is van deze draad.
om mijn autoriteit aan te tasten
you’re damn right: je hebt hier helemaal geen autoriteit. man oh man, wie zegt nou zoiets. “respect my au-tho-ri-tha!” sneu figuur
@26:
Dat geldt voor minder dan de helft van de burgers op dit moment: de huidige regerende partijen hebben samen een relatief kleine aanhang. Eigenlijk doen achtereenvolgende kabinetten steeds iets anders dan de meerderheid wil, en dat noem jij een democratie? Hoe minder geld en macht zo’n overheid heeft, hoe liever het mij is.
@30: Volgens mij weet je prima wat ik bedoel. Jij komt niet met inhoudelijke kritiek op wat ik zeg, maar met allemaal suggesties dat ik niet zou weten waar ik over praat.
Ik heb dat CPB rapport bekeken, maar ik zie helemaal geen criteria voor vergunningen, zoals jij beweerde. Kan je even aangeven op welke pagina je die gevonden hebt ?
@31: Ah, eindelijk eens iemand van de rechterkant van spectrum die toegeeft dat linke partijen in Nederland helemaal geen macht hebben. Immers, zowel SP als GL hebben nog nooit in een regering gezeten, en dat betekent volgens jou dat dat hun kiezers geen enkele macht hebben. Misschien moet je dit eens aan Baudet proberen uit te leggen …
@9: mooie post!
Nog een aardig artikel hierover uit het hol van de leeuw, het tech-blad Wired:
http://www.wired.co.uk/article/is-the-internet-broken-how-to-fix-it
Het eerste deel gaat vooral over technische details die hier niet zo relevant zijn, maar de rest van het artikel beschrijft nieuwe ideeen en initiatieven om de huidige problemen aan te pakken. Ik lees hele verstandige dingen, maar niets over een vergunningsstelsel ;)
@33: Gelukkig zijn veel Nederlanders nog wel zo slim hun stem niet te geven aan stalinisten en anarchisten. Maar verder hebben we natuurlijk een behoorlijk links land, met een staatsbudget dat verhoudingsgewijs het vijfvoudige is van dat van een eeuw geleden.
@36: Stalinisten en anarchisten ? De zelf-indoctrinatie viert weer hoogtij, zie ik.
En ik zie, dat je ook nog steeds in het jaren ’70 sinterklaassprookje van Wiegel gelooft. Tsja. Waarom verbaasd dat me niks.