Wees geen talent!

RECENSIE - Lex Verstappen leerde racen op de kartbaan. Daar leerde hij, bij lagere snelheden, de kneepjes van het autoracen.

Dat is goed nieuws voor de Nederlandse kartbaanexploitanten, die een stroom hoopvolle racetalentjes tegemoet kunnen zien, maar nieuw is het niet. Wanneer een orkest een nieuw stuk op de lessenaars krijgt, is héél langzaam spelen een van de vertrouwde manieren om dat onder de knie te krijgen.

Het is ook een van de tips in in ‘Ontwikkel je talenten’ van Richard Coyle. Tip 26 om precies te zijn. Van de 52. Bij zo’n aantal krijg je heel wat open deuren ‘koop een noitieboekje’, ‘wees niet bang voor uitglijers’). We weten allemaal wel zo´n beetje hoe je je talenten kunt ontwikkelen. Let goed op, denk goed na, werk systematisch en vooral: hou vol. Het kan in een stuk of vier tips verteld.

Maar zo tegen het einde wordt de lezer toch onrustig. Er ontbreekt één tip: hoe hou je dat alles vol? Waar haal je het doorzettingsvermogen vandaan? Gelukkig is daar dan nummer 50: ‘Wees een bikkel’.

Daniel Coyle is een Amerikaan en is dol op sport. Dat betekent dat hij enkele fundamentele vragen onbesproken laat.

Ten eerste de vraag waaróm je je talenten überhaupt zou moeten ontwikkelen. Dat moet blijkbaar – als was dat een morele plicht. En daarbij: hoe ver je moet daarin gaan? Coyle geeft geen grenzen aan. Hij zegt niet: stop wanneer andere onderdelen van je leven eronder gaan lijden. Fanatisme is geen recept voor levensgeluk.

Toch is dat wat Coyle blijkbaar van ons verwacht. Je mag best een beetje plezier hebben zo nu en dan (ook een tip) maar na een kort afleiding of een dutje (weer twee tips) is het weer trainen, doorzetten, zelfdiscipline. Dat is jammer want met name in de sport zou een beetje minder fanatisme en wat meer aandacht voor plezier helemaal geen kwaad kunnen. (Verstappen weet die twee zo te zien uitstekend te combineren.)

En dan: hoe hou je dat vol? Welnu, daarvoor is er tip nummer 50: wees een bikkel. Coyle: ‘Je wordt niet als bikkel geboren, het is een kwaliteit die je ontwikkelt, als een spier.’ De lezer verwacht op dat moment tips over deze tip – hoe wórdt je een bikkel? Maar nee. Er komt niks. Dat moet je zelf maar uitzoeken.

Het is ook onzin, Dat doorzettingsvermogen waarvan Coyle achteloos opmerkt dat je het kunt trainen ‘als een spier’ bestaat helemaal niet. Je hebt het of je hebt het niet. Wie zijn talent wil ontwikkelen moet maar hopen dat hij, naast de vereiste fysieke eigenschappen ook het nodige doorzettingsvermogen in huis heeft.

De meesten die dromen van excellentie missen het een zowel als het ander. Ze modderen voort, dromend van die gouden beker. Op zo’n moment kan een goede dosis zelfspot het leven draaglijk maken. Tip 53.

Daniel Coyle, Ontwikkel je talenten. 52 tips om het beste uit jezelf te halen. Maven Publishers, 160 blz. 15 euro.