Een herziene aardbevingen top 20

Foto: James (cc)
Dossier:

DATA - Nu we weten dat de plaatsnaamtoewijzing door de KNMI nogal slordig is, komt de vraag op wat dat betekent voor de eerder gepresenteerde data. Tijd voor een nieuwe aardbevingen top 20.

In de aardbevingen top 20 van 10 januari voerde Midlaren Noordlaren de ranglijst aan, gevolgd door Roswinkel (Drenthe) en Overschild:

aardbevingen top 20

Dit overzicht werd gepresenteerd onder de titel “Meest getroffen plaatsen in Groningen”. Een enigszins voorbarige conclusie. Immers, een aardbeving in Loppersum kan, afhankelijk van de zwaarte, zeker ook gevolgen hebben voor nabij gelegen plaatsen. Om die reden zijn voor het samenstellen van de herziene aardbevingen top 20 alle plaatsen meegenomen die binnen een bepaalde afstand tot een beving liggen.

Rondom elke beving is een fictieve cirkel getrokken met een straal ter grootte van het kwadraat van de kracht van de beving. Voor een beving met een kracht van 3.0 betekent dit een cirkel met een straal van 9 km. Alle plaatsen die binnen deze cirkel liggen, werden vervolgens aan de betreffende beving toegewezen. Een eenvoudige telling resulteert dan in de volgende herziene aardbevingen top 20:

herziene aardbevingen top 20

De nieuwe aanvoerder van de ranglijst is Garrelsweer met kort daarachter Loppersum en Westeremden. Naast de gewijzigde volgorde is ook goed te zien dat het aantal bevingen waar de verschillende plaatsen last van hebben aanzienlijk hoger is dan de oorspronkelijke lijst aangaf. En dan is dit nog een conservatieve schatting. Een beving met een kracht van 3,0 wordt nog gevoeld op een afstand van 15 à 16 kilometer.

De geografische spreiding van de plaatsen in de herziene aardbevingen top 20 is aanzienlijk kleiner. Met uitzondering van Roswinkel (Drenthe) zijn het allemaal plaatsen in het gebied rondom Loppersum.

kaart aardbevingen top 20

In het volgende artikel van dit dossier de top 3 nader bekeken.

Met behulp van openbaar beschikbare data (KNMI, Groninger Bodem Beweging, NVM & CBS) onderzoekt Sargasso in een serie artikelen de aardbevingen in Groningen. Zie ook het volledige dossier voor alle artikelen.

Reacties (8)

#1 roland

@0: “cirkel met een diameter ter grootte van het kwadraat van de kracht van de beving.”
Zonder eenheden is dit onbegrijpelijk, nog los van de willekeurig gekozen “kwadraat” en “diameter”.
Wat is de zin van dit speeltje?

  • Volgende discussie
#2 Derpjan

@1

Misschien bedoelde Jaap een cirkel met een oppervlakte evenredig met het kwadraat van de kracht (ik neem aan dat eigenlijk de energie bedoeld wordt, anders slaat het nergens op) of een cirkel met een diameter evenredig met de wortel van de kracht. In dat geval schaalt de aangericht schade ongeveer met die grootheden (zeker omdat het niet om natuurlijke aardbevingen gaat, die kunnen van heel diep komen en dus minder schade aanrichten, hier komen alle bevingen uit ondiepe lagen). De schaalfactor voor de plaatjes is natuurlijk arbitrair.

@0

Heb ik gelijk met mijn aannames?

P.S. die tweede grafiek is niet handig want die telt bevingen dubbel, als die zonder de context van jouw stuk op andere plaatsen verschijnt (en ga er maar vanuit dat er een “webjournalist” is die het zal proberen) heb je de poppen aan het dansen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Djools

Leuk die nieuwe namen. Alsof je moeder je vandaag Kees noemt terwijl je altijd Toon heette.

Als ik aardbeving Noordlaren google komen andere resultaten tevoorschijn dan wanneer ik aardbeving Midlaren doe. De tweede serie lijken me relevanter dan de eerste.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jaap Walhout

@1 & @2 Ik heb de tekst aangepast. Hopelijk is het nu duidelijker. Ik had in ieder geval foutje gemaakt in de terminologie: in plaats van diameter moet het straal zijn.

Een beving wordt gerapporteerd met een kracht-cijfer. Dit is een indicatie van de energie die vrij komt op een logaritmische schaal. Door een (fictieve) cirkel met een straal ter grootte van het kwadraat van dit cijfer om de beving heen te trekken, maak ik een ruwe en conservatieve inschatting van het gebied waar een beving schade kan veroorzaken.

Dit zorgt er inderdaad voor dat bevingen dubbel worden geteld, maar dat lijkt me in dit geval prima te verdedigen. Als een aardbeving net iets dichter bij Loppersum plaatsvindt dan bij Garrelsweer, dan wil dit nog niet zeggen dat men er in Garrelsweer geen last van heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Derpjan

@4

Diameter ipv. straal is niet per se fout, het zorgt gewoon voor een constante factor (is immers 2x de straal), dat maakt dus niet uit tenzij je jouw schaalfactor heel bewust hebt gekozen.

“Dit zorgt er inderdaad voor dat bevingen dubbel worden geteld, maar dat lijkt me in dit geval prima te verdedigen. Als een aardbeving net iets dichter bij Loppersum plaatsvindt dan bij Garrelsweer, dan wil dit nog niet zeggen dat men er in Garrelsweer geen last van heeft.”

Ja, tot die grafiek op een andere site opduikt en een nieuw hardnekkig populair misverstand (dat er 2-3x meer aardbevingen zijn dan in werkelijkheid) is geboren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 roland

@4: Zo’n vergrote (fictieve) cirkel zorgt voor een oververtegenwoordiging van zware beving (of onder waardering van lichtere bevingen) een vertekend beeld dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Jaap Walhout

@5 Diameter is inderdaad niet fout, maar als ik in m’n berekeningen de straal gebruik en in de uitleg diameter noem dan lijkt me dat niet geheel correct.

@6 De grootte van de cirkel is gerelateerd aan de zwaarte (kracht) van de beving. Aangezien de schaal waarmee deze kracht wordt uitgedrukt een logaritmische schaal is, is met name voor de zware bevingen de grootte van de cirkel eerder een onderschatting.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 roland

@4: “straal ter grootte van het kwadraat van dit cijfer”
@7: “kracht wordt uitgedrukt in de grootte van de cirkel”
Grootte = kwadraat X kwadraat van dit cijfer

  • Vorige discussie