Bijzonder hoogleraar christelijke filosofie Henk Jochemsen blijkt adviseur te zijn bij de stichting De Oude Wereld. En in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, vindt men bij deze stichting dat de wereld helemaal zo oud niet is:
‘Deze organisatie begint bij het bijbelboek Genesis en zegt: we moeten alleen nog bewijzen dat de verhalen kloppen’, meent een woordvoerder van de Wageningen Universiteit.
Henk Jochemsen is zich ondertussen van geen kwaad bewust:
Jochemsen begrijpt niet zo goed waar de universiteit zich druk om maakt. ‘Mijn adviseursrol stelt weinig voor’, vertelt hij. ‘Bovendien ben ik het lang niet altijd eens met De Oude Wereld. Maar de stichting heeft wel gelijk dat veel mensen de evolutietheorie verheffen tot levensbeschouwing. Ze stelt daar zorgvuldig eigen wetenschappelijk onderzoek tegenover. Dat is waardevol.’
Overigens moet ik de eerste persoon die de evolutietheorie heeft verheven tot levensbeschouwing nog tegenkomen. Maar onder orthodoxe christenen is men dol op dit argument.
Begrijpelijkerwijs zijn ze in Wageningen not amused. Men gaat ‘gesprekken voeren’.
Reacties (35)
Creationisme is anti-wetenschappelijk. Het steunen van zo’n club is het ondergraven van wetenschap.
Nog veel sneuer is dat een conservatieve student voor die prof in de bres springt. Toch een beetje zonde van dat collegegeld.
Uit de evolutietheorie van Darwin kwam het sociaal Darwinisme voor, wat b.v. Hitler aanhing, ‘het overleven van de sterksten’. Helaas wordt de evolutietheorie door zeer weinigen begrepen, het gaat alleen over lokale aanpassingen.
Hoezeer evolutie onzin is in de zin van overleven van de sterksten mag blijken uit het overleven sinds miljarden jaren van heel veel bacteriën.
Het probleem met deze prof is uiteraard dat er geen wetenschap christelijke filosofie is.
Opruiming aan onze wetenschappelijke instellingen van alle niet wetenschappelijke vakken bespaart veel geld, en verhoogt het nivo van het wetenschappelijk onderwijs.
@3: nou, in het kader van ‘pseudowetenschappelijke theorie en andere quatsch om te lachen’ mag natuurlijk best een overzicht worden gegeven waarin creationisme ook voorkomt.
Daarnaast: als je een idee hebt van de logica en argumentatie die d’r in pseudowetenschap wordt gebruikt, dan denk ik dat de echte wetenschap daar ook beter van wordt. Zo af en toe een dosis pseudowetenschap houdt je kritisch, en het zorgt d’r ook voor dat je niet blind ‘wetenschap’ bedrijft.
Leuk! Ik heb het alleen nog nooit gezien.
@3: ‘het overleven van de sterksten’
Survival of the fittest, zoals opgeschreven door Darwin, betekent overleven van de best aangepaste. Dat is wat anders dan de sterkste.
Heb ik dan toch in een ander Wageningen geleefd?
@6:
Ik dacht dat ik geprobeerd had nu juist dat uit te leggen.
De te voeren gesprekken zullen niet lang hoeven zijn. Er zijn al meer van dit soort gevallen geweest. Academisch personeel, zelfs voorlichters die geen onderzoek doen, moeten zorgvuldig zijn als ze hun reputatie – en de reputatie van de universiteit – lenen aan een pseudowetenschappelijk clubje. Het argument dat iets in de vrije tijd gebeurt, speelt hierbij een ondergeschikte rol.
Omdat er al meer van deze gevallen zijn geweest, is er ook al een een mooie, oer-Hollandse bestuurlijke oplossing: je stelt een begeleidingscommissie voor zo iemand in. Een voorbeeld is de affaire-Vermeeren in Delft, drie jaar geleden: http://www.skepsis.nl/blog/2010/12/coen-ufo-vermeeren-onder-toezicht/ Dat was een voorlichter die in zijn vrije tijd wat onverstandige dingen zei.
Voor een hoogleraar zou een strengere norm moeten gelden, maar het zal ook dit keer wel uitdraaien op een begeleidingscommissie. Dat is ook een redelijke oplossing, waarmee je enerzijds de wetenschap en anderzijds een collega beschermt.
@1 Creationisme is helemaal niet anti-wetenschappelijk. Dat is juist het interessante eraan. Strenge gelovigen zouden net zo makkelijk kun zeggen: fuck you met je wetenschap, wij geloven lekker wat in de bijbel staat. Creationisme is vanuit die kringen een erkenning van de kracht van de wetenschappelijke redenering en een (niet zo heel er geslaagde) poging de eigen overtuiging ook in zo’n soort redenering te gieten. Anders gezegd: creationisme richt zich niet tegen de wetenschap, maar probeert er juist bij te horen.
Dat geldt overigens voor veel pseudo-wetenschappen, in een glijdende schaal van astrologie tot klimaatscepsis. Ze doorstaan de toets van de orthodoxe wetenschapsbeoefening niet, maar het zijn wel degelijk pogingen om erbij te horen.
@9 Daar komt bij dat Jochemsen een bijzonder hoogleraar is, betaald door een externe stichting, die expliciet tot doel heeft de christelijke wereldvisie uit te dragen. Dat wist de WUR toen ze hem aanstelde.
@5: Ziehier een greep uit dat waardevolle zorgvuldige wetenschappelijk onderzoek.
@12: “Astronomische
en geologische gebeurtenissen sindsdien kunnen alleen maar plaatsgevonden hebben en plaatsvinden
binnen het kader van die geschiedenis. Daarbinnen ligt het werkterrein van de natuurwetenschappen. Ze
zullen daarom nooit een bijdrage kunnen leveren aan het verstaan van Genesis 1.” Tja, als dat dan de wetenschappelijke conclusie is (met wetenschap kan je het ontstaan van de aarde, kosmos etc niet verklaren, benaderen alleen alles wat daarna komt) dan ben je snel weer bij af: gewoon kwestie van geloven wat er in Genesis staat. Zucht, en dit allemaal in de 21ste eeuw.
Edit:de artikelen die ik zag staan op die website zijn trouwens al wat ouder: begin jaren 90 vorige eeuw
@10
Volgens mij verwar je creationisme met wat men in het Engels ‘creation science’ en bv ‘intelligent (sic!) design’ noemt. Creationisme sec gaat over een scheppingsgeloof.
@11: Ik sta er toch altijd wel van te kijken dat bepaalde universiteiten zo’n leerstoel hebben. Van de VU en de LU verwacht je zoiets, maar bij de WUR (en bv. de TUD) vraag je je toch af waar het raakvlak met het onderzoek van de betreffende universiteit ligt.
@14 Het is een beetje een glijdende schaal van termen, met ook een glijdende schaal van pogingen wetenschappelijk over te komen. Intelligent design schurkt inderdaad harder tegen de wetenschap aan dan creationisme sec, maar dat laatste wordt ook wel weer gebruikt als overkoepelende term waar intelligent design dan weer onder valt. Enfin, laten we er geen semantische discussie van maken.
@15 Naast dat het historisch zo gegroeid is in een tijd dat geloof nog een vanzelfsprekend onderdeel van het menselijk bestaan was, is het ook een marketingkwestie: je biedt er streng gelovige studenten een veilige omgeving mee (het zijn aantrekkelijke studenten, want ze gaan allemaal hard werken om hun diploma te halen ipv neuken, zuipen en sjezen).
@10: Ja, daaag. Creationisme doet aan cherry picking door alles te negeren in de wetenschappelijke wereld wat niet in het dogma van Genesis past. Daarmee diskwalificeert het zich compleet van wetenschap en is het geen haar beter dan scientology, new age of andere pseudo-wetenschappelijke religies. Dit is als Hans Teeuwen die zich gaat inzetten voor de anti-vloek bond om ruimte te bieden aan politiek correct cabaret. Compleet ongeloofwaardig.
Leuk feitje, in de tijd van Luther waren christenen vol lof over wetenschap omdat zij God’s creatie beter deed begrijpen. In plaats van zich te beteren en weer op deze visie terug te gaan komt men vervolgens met instituten die wetenschap als methode proberen te vertroebelen.
@9: Academisch personeel, zelfs voorlichters die geen onderzoek doen, moeten zorgvuldig zijn als ze hun reputatie – en de reputatie van de universiteit – lenen aan een pseudowetenschappelijk clubje.
Echt waar? is reputatie zo belangrijk voor jou. Ik hecht meer waarde aan de persoonlijke vrijheid om geïnteresseerd te zijn in de onbegrijpelijke, fascinerende wereld waarin we leven op alle mogelijke manieren.
Dat mensen die buiten de huidige wetenschappelijke paradigma denken buiten de groep worden geplaatst vind ik heel gevaarlijk.
Let op het woord “huidige”.
@19:
Wanneer een dokter zich bij lichamelijke klachten tot Jomanda wendt, worden daar hoogstwaarschijnlijk vragen over gesteld, die hem en de plaats waar hij werkt schade kunnen berokkenen. Hij wordt niet ‘buiten de groep’ geplaatst: hij neemt het risico om de groep schade toe te brengen, en neemt het risico, dat de groep daar op reageert, waardoor hij zelf ook schade lijdt.
@21: Om mijzelf te verduidelijken, “mensen” sloeg op “Academisch personeel” en “schade” interpreteer ik als “reputatieschade”. Dus:
Als een wetenschapper in de medische wereld in zijn vrije tijd onderzoekt of de methodes van Jomanda een mogelijke werking hebben die nog niet bekend is.
Nee dan heb ik daar geen probleem mee. Waarom wel?
De vraag is alleen wat de resultaten zijn van dat onderzoek en welke wetenschappelijke claims de desbetreffende wetenschapper daaraan verbindt. Als blijkt dat deze claims onjuist zijn, ja, dan is het zeker een kwalijke zaak.
De “waarom wel?” wordt beantwoord met reputatieschade voor het instituut waar de wetenschapper werkzaam is. Maar welke reputatie precies? De reputatie dat Wageningen zich vooral niet bezig wil houden met theorieën die afwijken van de evolutietheorie? Dat Wageningen zich vooral niet bezig wil houden met alternatieve theorieën voor de opwarming van de aarde?
Pseudo-wetenschap krijgt bij mij opeens een heel andere betekenis. Immers, de mogelijkheid tot het falsificeren van wetenschappelijke theorieën wordt ernstig bemoeilijkt.
hij neemt het risico om de groep schade toe te brengen, en neemt het risico, dat de groep daar op reageert, waardoor hij zelf ook schade lijdt.
Zeg dat maar tegen Snowden ;)
@22: ik neem aan, dat je best wel in ziet, dat reputatieschade net om de hoek ligt, en dat een wetenschapper dus erg zorgvuldig moet zijn, wanneer hij zich met pseudowetenschappen bezig gaat houden. Als ze daar rekening mee houden, worden ze niet buiten gesloten, omdat ze dan voorzichtig genoeg handelen.
Dat zul je aan die instituten moeten vragen en kan per keer verschillend zijn. “Als een wetenschapper in de medische wereld in zijn vrije tijd onderzoekt of de methodes van Jomanda een mogelijke werking hebben die nog niet bekend is” zal dat geen probleem opleveren, als hij voorzichtig genoeg is. Maar als Jomanda zijn naam gaat gebruiken om klanten te trekken of om een wetenschappelijk sausje aan haar shows te geven, heeft hij toch een probleem, als hij daar geen wetenschappelijk bewijs voor heeft. Het is overigens niet alleen de reputatie van het instituut hoor. Zo iets kan en zal ook zijn eigen reputatie schaden.
En de reputatie van een instituut is natuurlijk de reputatie, dat het instituut goed wetenschappelijk werk af levert. Of vind jij dat de plagiaat kwesties van de laatste jaren de wetenschap geen kwaad hebben gedaan? Dat het vertrouwen in de wetenschap niet wordt ondermijnd door mensen die fraude plegen?
PS: met welke pseudo wetenschap hield Snowden zich bezig? Ik geloof niet dat dat in dit verband een erg goed voorbeeld is, behalve om het principe te verduidelijken, dat een actie, die een groep kan schaden, op een reactie uit die groep kan rekenen. Snowden was zich daar zeer goed van bewust.
Het lijkt me vanzelfsprekend dat ik niet van mening ben dat een wetenschapper zelf aan pseudo-wetenschap zou moeten doen. Ik wil alleen maar zeggen dat ik het geen issue vind als de – door de pseudo-wetenschappelijke clujes verkregen “resultaten” – nader onderzocht worden of dat een onderzoeker daar interesse in heeft.
En de reputatie van een instituut is natuurlijk de reputatie, dat het instituut goed wetenschappelijk werk af levert.
Juist, dat zou het moeten zijn. Ik zou dus zeggen dat zolang de betreffende wetenschapper prima wetenschappelijk werk aflevert, wat is dan het hele punt? Kennelijk speelt “het risico op reputatieschade” oid ook een rol.
Het ironische is dat veel fraude-gevallen voorkomen bij mensen die vooral heel hard hun best deden om hun eigen reputatie hoog te houden.
Ehm… nee.
1. ‘Creationism’ heeft al sinds de jaren twintig van de 20e eeuw de specifiekere betekenis gekregen van een christelijk-fundamentalistische beweging in de VS die middels (pseudo)wetenschappelijke methoden aannemelijk trachtte te maken dat de evolutietheorie onjuist was, en dat God de aarde had geschapen zoals beschreven in het bijbelboek Genesis.
Zie ook het beruchte Scopes’ ‘Monkey Trial’ (1925), waar een biologieleraar werd veroordeeld tot $100,- boete wegens het onderwijzen van evolutie.
2. Sinds het proces Kitzmiller vs Dover (2005) is duidelijk geworden dat ook Intelligent Design is ontstaan als een vorm van crypto-creationisme.
Het bleek tijdens dat proces namelijk dat creationisten een gepland lesboek, Of Panda’s and People, tijdens het totstandkomingsproces hadden herzien door alle verwijzingen naar ‘schepping’ en ‘Schepper’ te vervangen voor ‘Intelligent Design’ en ‘Designer’.
Opvallend genoeg hadden ze dat gedaan sinds de beslissing van het Hooggerechtshof in 1987, dat het onderwijzen van creationisme in biologieles als alternatieve theorie voor evolutie in strijd was met de Amerikaanse grondwet, omdat het religie introduceert in het klaslokaal.
Nu stelt Intelligent Design niet dat Genesis feitelijk correcte informatie geeft, of dat God de Intelligent Designer is. Het enige wat Intelligent Design stelt is dat er allerlei verschijnselen in de natuur zijn die enkel verklaard kunnen worden door ontwerp, omdat ze niet door natuurlijke selectie tot stand gekomen kunnen zijn. En dus is er ontwerp, en daaruit volgt dat er een ontwerper is. Dat kunnen de Engineers uit het Alien-epos zijn, maar het kan ook een God zijn. Wie weet?
Dat is natuurlijk een beetje een doorzichtige poging om de evolutietheorie te ondergraven en zo binnen de wetenschapsbeoefening ruimte te creëren voor de inmenging van God. Het zijn ook vooral christenen die op dit karretje sprongen (hier in ons land was Cees Dekker de bekendste; die wordt daar liever niet aan herinnerd).
3. Er zijn echter ook gelovigen die weliswaar de overtuiging uitspreken dat God Schepper is, maar die verder in het midden laten hoe het Opperwezen dan precies invloed uitoefent op de natuur en de evolutie. ‘Schepping’ wordt dan vanzelfsprekend een uitermate diffuus begrip, maar ik zou dergelijke gelovigen toch geen creationisten willen noemen.
Evolutionisme en creationisme zijn twee woorden voor twee onuitroeibare denkwijzen. In de eerste, modus1, pieker je over waar iets vandaan komt, en waar het naartoe gaat, in modus2 hoe iets intern in elkaar zit. In modus1 komt het één na het ander, wat tijd vergt, terwijl modus2 tijdloos is, al kost het tijd een samenhang te bestuderen, maar die is extern aan het object van studie.
Synchrone modus2 is systeem en begrip, diachrone modus1 die individualiseert, is cultureel / gëinstitutionaliseerd onbegrip. Ook onbegrip is nodig en een sine qua non voor begrip. Wie wij niet begrijpen is God.
Creationisme is volgens mij de truc van gelovigen om het scheppingsverhaal overeind te houden, de aarde zou 4000 jaar geleden geschapen zijn met de hele geschiedenis daarvan, van miljarden jaren.
Op logische gronden is er niets tegenin te brengen.
Intelligent design is het idee dat de evolutie niet toevallig was, maar doelgericht.
De, of een, god, zou het zo ingericht hebben.
Volgens mij dus ook een gelovigen truc.
Het probleem is dat men nog steeds niet weet hoe precies evolutie werkt, ook is het woord misleidend, het suggereert dat de mens het eind(doel) is van de evolutie.
Als dat zo was, een treurig doel, een wezen scheppen dat zichzelf lijkt te willen uitroeien.
@24:
Ja, natuurlijk. Als gewacht wordt tot er reputatieschade is, is het kalf al verdronken.
Dat gebeurt helaas ook, ja. Al kunnen we ons wel af vragen, of ze eigenlijk wel een reputatie hadden om hoog te houden, en is het niet erg, dat ze hun eigen reputatie schaden, maar wel, dat ze met hun fraude de reputatie van anderen schaden.
@25
Zonder in een verpiswedstrijd terecht te willen komen. Maar Christian verwees naar het feit dat creationisten eigenlijk impliciet de wetenschappelijke methode omarmen door net te willen doen of ze eraan voldoen. Mijn enige bijdrage was eigenlijk dat er specifieke niches binnen het creationisme zijn die dat expliciet doen, maar dat ‘creationisten’ dat zeker niet allemaal doen. Veel stromingen binnen het creationisme wijzen in meerdere of mindere mate juist expliciet de wetenschappelijke methode af.
Voor de rest had ik Christian’s advies ter harte genomen en er verder van afgezien er een semantische discussie van te maken.
Wat er verder aan wetenswaardigheden in je reactie staat wist ik al, maar toch bedankt.
Dit debat over creationisme, het scheppingsverhaal en de evolutie theorie, is volgens mijn bescheiden mening lulkoek.
Het scheppingsverhaal, beschrijft behoorlijk nauwkeurig, wat de evolutie theorie, al sinds lange tijd onderzoekt.
Genesis: God zegt “Daar zij licht”, zonlicht is de primaire voorwaarde voor leven.
Genesis: God zegt dat land en water gescheiden worden, de oersoep wordt een planeet.
En ga zo maar door.
En dat de schepping 6000 jaar geduurd heeft, berust ook alleen maar op een zegswijze.
Oplettende Bijbel lezertjes halen eruit dat tijd niet bestaat voor God, want op meerdere plaatsen in de Bijbel (en ik kan me na 40 jaar afgekickt te zijn van het geloof, niet meer herinneren waar precies) aangeduid als eeuwigheid, “Hij die was, is en altijd zijn zal”, enfin iets in die trent.
En de rest is koeienpoep.
Voor iemand die de hele discussie over creationisme kwalificeert met krachttermen als “lulkoek” en “koeienpoep”, omdat het bijbelse scheppingsverhaal nauwkeurig (!) zou beschrijven wat de evolutietheorie onderzoekt, geef je er weinig blijk van dat scheppingsverhaal daadwerkelijk zo nauwkeurig te hebben gelezen.
Neem nu een zinnetje als deze:
Volgens Genesis 1 roept God eerst het licht tevoorschijn (Gen. 1:3) en maakt zo dag en nacht (Gen. 1:4-5); maar maakt God pas op dag vier (!) “de twee grote lichten, het grootste om over de dag te heersen, het kleinere om over de nacht te heersen.” (Gen. 1:16).
Dan zijn er echter volgens de scheppingsmythe in Genesis 1 op de voorafgaande dag reeds allerlei bomen, planten en gewassen ontstaan. (Gen. 1:11-13). Dus nog voordat er überhaupt zonlicht is.
Het helpt niemand een zier in het begrijpen van een tekst als Genesis 1 om de moderne biologie en natuurkunde in deze tekst in te lezen (in het Duits zegt men: hineininterpretieren). Wie een tekst als Genesis 1 wil begrijpen zal deze tekst moeten lezen tegen de achtergrond van Oud-Oosterse (dus: Mesopotamische, Akkadische, Sumerische, Kanaänitische, Egyptische, etc.) scheppingsmythen.
Hier is een korte samenvatting van de Sumerische scheppingsmythen, met de schepping van een paradijs en een zondvloed. Zie ook linkjes naar de Atra-Hasisepos, Enoema Elisj en het Gilgamesjepos. Dat is de sfeer waarin Genesis 1 t/m 9 moet worden begrepen.
@31: Nou moe, poe hey, heb ik plenty details verkeerd.
Ik vroeg me trouwens af hoe lang het zou duren voor Prediker onwetenden zoals ik de exacte feitjes zou opdissen.
Bij dezen, Dank!
Wat ik wil zeggen is dat het scheppings verhaal zo’n beetje 1 op1 loopt met de evolutie theorie.
Ik ‘hineineinterpretier’ dus helemaal niets.
En dat er Mesopotamische, Akkadische, Sumerische, Kanaänitische, Egyptische, etc.) scheppingsmythen bestaan, betwijfel ik niet.
Wat ik wil zeggen is dat het scheppings verhaal, gewoon in grote lijnen overeenkomt, met de evolutie theorie.
That’s all, moeilijker is het niet.
En trouwens, ik heb de term ‘lulkoek’ nooit gebruikt, alleen de term ‘koeienpoep’
@32 – Om te beginnen is dat dus niet zo. En ik heb in #31 laten zien waarom het voornaamste argument dat je inbracht dat het bijbelse scheppingsverhaal 1 op 1 loopt met de evolutietheorie helemaal niet opgaat: eerst worden planten geschapen (op dag drie), daarna pas de zon (op dag vier). Noem dat maar “details”.
Ten tweede: merk ook op dat in Genesis 1 het licht van de dag en de duisternis van de nacht (Gen. 1:5) onafhankelijk bestaan van zon en maan, die pas drie dagen later worden geschapen (Gen. 1:14-19). Lekker natuurwetenschappelijk correct inderdaad!
Ten derde lees je de evolutietheorie onmiskenbaar in Genesis 1 in. Misschien is nog wel het ernstigste dat je dat zelf niet door hebt.
Je hebt dan blijkbaar niet alleen Genesis 1 slecht gelezen, maar ook de tekst die je zelf een paar uur eerder nog het wereldwijde web op slingerde. Ik citeer even je eerste zin van bijdrage #30:
Wat ik wil zeggen is dat het scheppings verhaal zo’n beetje 1 op1 loopt met de evolutie theorie.
Nee, je bent bezig om uit te leggen dat de toevallig gevormde vertellingen van de bijbel overeenkomen met de huidige wetenschappelijke inzichten. Da’s vergelijkbaar met koffiedikkijken, tarotleggingen en de I-Ching raadplegen: dat levert best leuke multiinterpreteerbare verhaaltjes op.
Een leuke variant zou zijn dat die oude scheppingsverhalen overblijfselen zijn van een veel oudere beschaving., van zeg 5.000 jaar geleden, die nooit de sprong heeft gemaakt van de industriele revolutie en daardoor inzakte na verloop van tijd. Maar dan nog heeft dat niets met religie te maken, maar veel eerder met antropologie.
@32:
” Wat ik wil zeggen is dat het scheppings verhaal zo’n beetje 1 op1 loopt met de evolutie theorie. ”
Een grap, neem ik aan.