DATA - Politici kennen het echte leven niet, hebben nooit hun handjes laten wapperen en gaan veelal direct van de collegezaal naar de Tweede Kamer. Onlangs (rond 27:30) uitte de mislukte pensionado-populist Henk Krol dit (breedgedragen?) sentiment over politici. Vroeger…vroeger, toen werden we bestuurd door grijze, oude mannen met ervaring en binding. Tegenwoordig lijkt de premier het jongste lid van de alumniclub van z’n studentenvereniging. Maar is dit zo? Hebben de leiders van vandaag meer of minder ervaring dan vroeger? En is die ervaring puur in de politieke achterkamertjes of hebben de partijleiders ook ‘echte’ banen gehad?
Op parlement.com zijn de cv’s van Nederlandse politici te vinden. Voor elke partijleider van de VVD en de PvdA heb ik gekeken hoeveel jaar zij gewerkt hebben in een niet-politieke functie en hoeveel jaar in een politieke functie (gemeenteraad, Tweede Kamerlid, etc.) totdat zij politiek leider van hun partij werden. Figuur 1 laat de VVD-leiders zien. Gemiddeld hebben VVD-leiders voordat zij leider werden 9.5 jaar een niet-politieke functie bekleed en bijna veertien jaar een politieke functie. In dat opzicht is Mark Rutte inderdaad een groentje met tien jaar een niet-politieke functie en vier jaar een politieke functie. Maar Hans Wiegel, Joris Voorhoeve en Ed Nijpels waren nog groener. Wiegel ging bijna letterlijk vanuit de collegezaal de kamer in. Zalm en Bolkestein hebben een carrière gehad buiten de politiek, terwijl Dijkstal langzaam opklauterde van gemeenteraad tot minister.
Figuur 1. Jaren in politiek/niet politiek per politiek leider VVD
Nu naar de PvdA (figuur 2). De politiek leiders van de PvdA hebben gemiddeld twaalf jaar een functie buiten de politiek gehad, en 13.5 jaar een functie in de politiek alvorens zij politiek leider werden. Ook hier is de huidige leider een relatief groentje, net als Wouter Bos destijds. Over het algemeen hebben de PvdA-leiders meer politieke uren gemaakt dan niet-politieke uren. Cohen (universiteit) en Kok (vakbond) zijn uitzonderingen, hoewel de laatste natuurlijk dicht bij het politieke vuur zat.
Figuur 2. Jaren in politiek/niet politiek per politiek leider PvdA
Samsom en Rutte zijn ten opzichte van de meeste van hun voorganger groentjes. Maar er lijkt geen sprake van een lineaire trend van meer naar minder ervaring. Bij de VVD in de jaren ’70 en ’80 waren “groentjes” de standaard. Overigens had de politicus die beweert prima te weten wat het volk wil (Wilders dus) slechts vier jaar niet-politieke ervaring (minder dan Samsom en Rutte) en veertien jaar politieke ervaring voordat hij Groep Wilders startte. Deze populist gedijt dus prima onder de Haagse kaasstolp. Maar dit is niet de trend. Gemiddeld heeft de politiek leider van de laatste decennia meer jaren gemaakt in een ‘niet-politieke’ functie dan vroeger. Deze ontwikkeling is vergelijkbaar met politieke leiders van de drie grootste Britse partijen. Kortom, qua binding is het eerder beter dan slechter geworden in vergelijking met de jaren ’50 en ’60.
Dit stuk van Gijs Schumacher verscheen eerder op Stuk Rood Vlees.
Reacties (8)
Kabinet Rutte heeft nu weer geregeld dat diegenen die in de bijstand zitten wettenlijk moeten verhuizen / emigreren .Nou gefeliciteerd !
@0: een hele andere stelling -die wat lastiger is te bewijzen- is dat je te maken hebt met ‘generaties’ politici, en dat nieuwe politici pas kunnen aantreden als de ‘oude garde’ zichzelf het werken onmogelijk heeft gemaakt (of zichzelf ’te oud’ voelt en vrijwillig opstapt).
Om als ‘nieuwe generatie’ aan de macht te komen moet je dan net in het gat vallen van de oude garde, en moet de ‘beoogde kroonprins’ net iets te lang doorgebakken zijn om nog in aanmerking te komen.
Gemiddeld wil de Nederlander bijna niets omdat mensen zulke tegengestelde ideeen hebben. Wat overblijft zijn dingen die zo sterk in de cultuur verweven zitten dat je als multimiljonair op een afgesloten landgoed moet zijn opgegroeid om het zelf niet meegekregen te hebben of dingen waarvoor de natuurwetten geschonden zouden moeten worden. Nederlandse politici zijn meestal niet opgegroeid als multimiljonair.
Het lijkt mij veel belangrijker dat je diverse kanten van het land hebt gezien, zelf een keer in de clinch hebt gelegen met de belastingdienst of de gemeente om een stom formuliertje, gedoe hebt gehad om je kinderen opvang en scholing te geven en een beetje diverse vrienden en kennissen hebt. Maar je moet ook wel boven die dingen staan, het besef hebben dat wat je ook doet iemand er (relatief) op achteruit gaat en iemand er (relatief) op vooruit en dat wat vanzelfsprekend lijkt niet per se vanzelfsprekend is.
Wim Kok “niet politiek”: wat is de FNV dan?
Ik sluit mij aan bij @4: Wim Kok zou uitlsuitend niet-politieke ervaring hebben? Alleen al in de ‘echte’ politiek is meneer Kok vrijwel ononderbroken vanaf 1986 tot en met vandaag actief als kamerlid, fractievoorzitter,partijleider, lijsttrekker, minister, premier, en Minister Van Staat. Tussen 1961 en 1986 was hij werkzaam in verschillende hoedanigheden voor vakbonden in verschillende samenstellingen, iets wat je toch ook niet ècht een ‘niet-politieke’ functie of een èchte baan kunt noemen.
Is de rest van de gegevens even betrouwbaar?
@4 @5
Misschien part-time betrekkingen naast een niet-politieke baan (ik vroeg me al af hoe “Gastredacteur” part-time gemeenteraadsleden in zijn grafieken zou verwerken)?
Ik snap de toegevoegde waarde van deze cijfers niet als de stelling al uit vooroordelen bestaat. Pseudoscience to the max.
@5: Wat ik laat zien is het aantal jaren in een politieke functie VOORDAT iemand partijleider wordt. Kok werd partijleider in 1986 en zat op dat moment slechts enkele weken in de kamer en was daarvoor vakbondsman. De FNV een randgeval, het is geen strict politieke functie zoals Tweede Kamerlid of gemeenteraadslid maar een belangenvereniging. Je zit natuurlijk wel dicht bij het vuur (zoals opgemerkt in de tekst).