Vanwege de verhitte sfeer en de angstige spanning gaat het jaarlijkse lotingritueel gepaard met een bizar spektakel van volksgebruiken en zelfs vormen van bijgeloof. Lotelingen uit de dorpen rond Gent krabbelen het goede of slechte nieuws op een papiertje en maken dat vast aan een poot van een reisduif die ze hebben meegebracht, zodat de familie thuis in ene minimum van tijd op de hoogte is – al wordt in de eerste momenten van ontgoocheling over een slecht lot menige duif de nek omgewrongen. Wie geluk heeft, speldt zijn nummer op hoed of pet en tooit zich met veelkleurige bloemen, kransen en linten alvorens zich in de drank te storten.
[…] Zelf heeft hij [Frans Masereel] zich met een van de hoogste nummers vrijgeloot, maar een laag nummer zou voor hem niet hetzelfde betekend hebben als voor een zoon uit een arbeidersgezin: in de burgerlijke democratie België gaat de vaderlandsliefde van de bourgeoisie niet zo ver, dat zij erop staat het vaderland door haar eigen kinderen te laten verdedigen. Er wordt op grote schaal gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een plaatsvervanger te huren of de dienstplicht gewoon af te kopen. Alleen wie het niet kan betalen, gaat naar het leger. Vandaar dat de afschaffing van de oude militiewet, de ‘bloedwet’, een van de eerste socialistische eisen is. […] In hun verzet tegen het systeem zelf gaan de Socialistische Jonge Wachten niet verder dan een symbolische weigering: “Ik weiger mijn hand in de urne te steken. Weg met de oorlog! Weg met de grenzen! Weg met de legers! Leve de wereldvrede!” Waarna de loting haar gang gaat.
De zomerquote put uit een boek wat een gebruik van precies 100 jar geleden beschrijft. Soldaatje van na Napoleons kolonieën en voor de Ijzer.
“Masereel, een biografie”
-Joris van Parijs
–Houtekiet
Reacties (9)
Is ook al eens een film over gemaakt.
Ja! die zag ik heel lang geleden eens op een flikkerend zwartwittoestel. Moet een van die films zijn die veel herinneringen losweken. Op het laatst gaat Declair z’n ogen wassen met z’n pis en wordt ie blind. Zo’n film.
Mij frappeerde deze zomeranecdote vooral omdat het voor het eerst is dat men zich enigszins kan vorstellen dat deze praktijken zich ooit nog eens gaan voordoen, ook in ons vrije westen.
Ik bedoel – dit was letterlijk ondenkbaar dat het ooit terug zou komen, en nu lijkt het collectieve bewustzijn zich er alvast op voor te bereiden, instinctief.
Men kan zich niet inbeelden hoeveel we te verliezen hebben door contemporaire experimentjes met hamburgerdemocratie.
Hooi! Strooi! Hooi! Strooi!
Was zulks systeem niet in bijna alle landen van die tijd van toepassing.
Het was meestal of dit systeem of een systeem waarbij de rijken een rang konden kopen om op die manier niet bij het gepeupel te zitten en bij een evt. oorlog lekker ver achter het front te zitten.
Hoe dan ook, de kans dat je als rijke aan het front terecht kwam was aanzienelijk kleiner dan voor een arme.
Dat denk ik wel ja zo uit de losse pols, en zeker in de postNapoleontische landen.
Maar net dat Frankrijk met hun dubbele ziel als het op vrijheid aankomt, heeft voor de ernstige kentering gezorgd die wij gemeenzaam: ontvoogding en democratisering noemen.
…heeft voor de ernstige kentering gezorgd die wij gemeenzaam: ontvoogding en democratisering noemen.
En de democratisering is zeker ook verzorgd door de democratische slachting in WOI die Rudyard Kipling verleidt te dichten: If any question why we died; Tell them, because our fathers lied.
Het bewustzijn werd opgeschreven.
Het bewustzijn raakt nu weer beneveld.
@4: Het systeem is (samen met de dienstplicht) door de Fransen geïntroduceerd en is in veel landen blijven hangen ook na de Franse tijd. In Engeland bijvoorbeeld is de dienstplicht nooit geïntroduceerd.
@7: Wat ik zei is niet helemaal waar. In beide wereldoorlogen hebben de Engelsen wel tijdelijk dienstplicht ingevoerd, alleen zonder loting of afkooprecht.
test