Zomergasten 2023 met Theo en Khadija

Theo Maassen “wil weten wie zij is en hoe het met haar gaat na alles wat er is gebeurd”. Hij heeft het over Khadija Arib, zijn Zomergast van vanavond. Zij wil het vanavond onder andere hebben “over de ‘gevestigde orde in Nederland en hoe het is om daarmee te maken te krijgen”.

Dat komt mooi uit. ‘Na alles wat er is gebeurd’ gaat natuurlijk over ‘de dolkstoot’. In anonieme klachten werd ze beschuldigd van machtsmisbruik en zou daarmee een onveilige werksfeer hebben veroorzaakt voor de ambtenaren die de Tweede Kamer ondersteunen. Nog voor het haar persoonlijk werd meegedeeld dat hier een onderzoek zou worden ingesteld, lekte het uit naar de pers.

Khadija Arib besloot haar Kamerlidmaatschap vaarwel te zeggen.

Ik ben veel gewend, maar de (anonieme) dolkstoten van de laatste dagen, hebben er toe geleid dat ik niet langer wens aan te blijven als Kamerlid. Ik ben bereid veel te verdragen, maar ieder mens heeft zijn  grens. Het betreft hier aanvallen op mijn waardigheid

Hoe het is om met de ‘gevestigde orde’ te maken te krijgen, zou zomaar kunnen slaan op dezelfde kwestie. Toen ze in 2016 Kamervoorzitter werd ze geacht een motie van de Kamer uit te voeren om de ambtelijke diensten van de Tweede Kamer te moderniseren. In dat proces zijn blijkbaar menig harde woorden gevallen, een vete tussen ambtelijke top en Arib tot gevolg.

Het politieke gedeelte van de Kamerorganisatie, het Presidium, met name de voorzitter, had het volgens Khadija Arib ook op haar voorzien. Tegen het AD zei ze dat ze door de huidige Kamervoorzitter een ‘dolk in mijn rug’ kreeg gestoken. Vera Bergkamp was bovendien eerder al betrokken bij lasterpraat jegens Arib:

De vorige dolk was het stuk op de site van RTL Nieuws, toen ik kandidaat was voor het Kamervoorzitterschap. Daar heeft Bergkamp ook een rol in gespeeld

In dat artikel van RTL Nieuws werd Arib al beschuldigd van machtsmisbruik. Daarnaast werd gesuggereerd dar Arib er alles deed om de PVV te paaien, omdat ze de steun van die partij nodig had om tot voorzitter herkozen te worden.

Arib schreef Stehan Koole (auteur van het artikel) aan. Ook toen hekelde ze de anonimiteit van de klagers.

Wie zulke harde anonieme beschuldigingen optekent, moet die natuurlijk wel kunnen onderbouwen en op zijn minst onderzocht hebben. Dat heb je niet gedaan, wat al blijkt uit het simpele feit dat je het artikel al af hebt, en mij nu pas om een reactie vraagt

Bovendien vermoedde Arib politieke mechanismen achter de lastercampagne.

Ik mag aannemen dat iemand met jouw ervaring, zowel binnen de journalistiek als directies voorlichting, begrijpt dat wanneer personen in Den Haag beschuldigingen uiten en zich bedienen van schadelijke kwalificaties, terwijl er de verkiezing van de Kamervoorzitter aanstaande is, het doorgaans geen neutrale buitenstaanders betreft die geen belang hebben bij de toekomstige samenstelling van de Tweede Kamer

Wat volgde was een aaneenrijging van blunders, zo kenmerkend voor de bestuurscultuur van de laatste jaren. Het onderzoek werd opgeschort na kritiek dat de ambtelijke top van de Kamer (belanghebbende omdat daar de klachten vandaan kwamen) de opdrachtgever voor het onderzoek is. Sterker nog: de ambtenaar die zelf klachten indiende zou het onderzoek gaan leiden.

Inmiddels is recherchebureau Hoffmann ingeschakeld en nu al weer acht maanden bezig. Follow the Money schrijft dat het nog steeds een niet onafhankelijk onderzoek is. Bovendien onzorgvuldig en in strijd met zijn eigen onderzoeksprotocol voor ongewenst gedrag op de werkvloer. En “de beginselen van hoor- en wederhoor die Hoffmann zegt te hanteren, worden met voeten getreden”.

Bij publiek en kiezers was Khadija Arib altijd populair. Theo Maassen zou haar kunnen vragen of haar vertrek uit de politiek definitief is, of dat ze in november op de kandidatenlijst van PvdA/Groenlinks zal verschijnen.

Dat zal, denk ik,  sterk van afhangen van hoe ze ‘de gesel en de hoon van de tijd’ heeft  verdragen. Misschien verlaat ze de politieke slangenkuil voorgoed en geeft ze zichzelf, in overdrachtelijke zin. een dolkstoot:

Want wie zou de gesel en de hoon van de tijd verdragen,
(…)
de onbeschoftheid van een ambtenaar, en de verachting
waarmee onbenullen je geduldige werk belonen,
wanneer je rust kan vinden met een simpele dolkstoot?

(uit Shakespeare’s Hamlet, monoloog ‘to be or not to be’)

Krijgen we vanavond een verslag van een heftige politieke thriller? Of wordt het toch wat luchtiger? Op de website van de VPRO schreef Theo Maasen:

Als ik haar bezig zag als Kamervoorzitter dacht ik altijd: volgens mij zou ze een goeie stand-upcomedian zijn. Ze is ontzettend gevat, charmant, voor niemand bang, heeft charisma en heeft een specifieke achtergrond waardoor ze op een hele eigen manier naar Nederland kijkt

Ze heeft bepaald geen podiumvrees. De stand-upcomedy bewaarde voor de Tweede Kamer. Twee keer acteerde ze wel in serieuze producties. In 2008 in een theaterstuk over geschiedenis van Zuid-Afrika. Daarin waren ook rollen toebedeeld aan andere politici, zoals Ella Vogelaar, Ed van Thijn en Femke Halsema.
In 2019 trad Arib op, ook weer met andere politici, in een re-enactment van een Kamerdebat uit 1919, over het vrouwenkiesrecht.

We gaan vanavond zien op welke wijze Khadija Arib ons zal boeien. Bij de VPRO op NPO2, om 20.20 uur. We nodigen u uit om tijdens de uitzending  hieronder in de reacties uw indrukken met ons te delen.

Kijken op het vakantierooster en met een blik op de ziekenboeg, ziet het er naar uit dat er morgen geen Sargasso-recensie zal zijn.