WW: Grenswetenschap zorgt voor goede televisie

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Dat science fiction, mysterie en ouderwetsch politiewerk voor boeiende televisie kunnen zorgen weten we natuurlijk al een tijdje. Wetenschap daarentegen werd tot voor kort altijd gemeden als de pest op televisie. Als het een beetje ingewikkeld wordt, zapt de goegemeente liever weg naar B-sterretjes die al musicalzingend op het ijs dansen.

Maar er lijkt zich recentelijk een tweedeling voor te doen in het TV-landschap. Aan de ene kant meer debiliserende shows, aan de andere kant is er ruimte voor meer intelligentie op televisie. TV-programma’s als CSI, Numb3rs en House laten zien dat wetenschap in de handen van politieagenten of norse doktoren wel degelijk tot spannende televisie kan leiden. En science fiction shows als X-Files en Lost hebben een hoop van hun populariteit te danken aan hun ‘balancing act’ op de rand tussen complete fictie en de grenzen van de wetenschap.

De tijd was dus rijp voor een serie die nog explicieter leunt op deze fascinatie voor grenswetenschappen. In dit gat sprong wonderkind J.J. Abrams, de maker van TV-series Alias, Felicity en de eerder genoemde successerie Lost alsmede de films Mission Impossible 3, het geweldige Cloverfield en de aankomende Star Trek-film. De naam van de nieuwe serie is ‘Fringe‘, slaande op het idee van ‘Fringe Science’, ofwel grenswetenschap.

De serie vertelt het verhaal van briljant allround-wetenschapper Walter Bishop en zijn al even intelligente zoon Peter die geronseld zijn door de FBI om een reeks bizarre gebeurtenissen te onderzoeken. Deze afzonderlijke gebeurtenissen lijken onderdeel van een reeks experimenten uitgevoerd op mensen die ‘The Pattern’ genoemd wordt. Wie er achter dit patroon zit en waar de experimenten precies voor dienen is voorlopig volledig onduidelijk, we zijn pas bij aflevering vijf. J.J. Abrams weet de onduidelijkheid en de spanning behoorlijk vast te houden en trakteert de kijker ondertussen op een uitgebreid kijkje in de keuken van de grenswetenschap.

Die grenswetenschap onderscheidt zich van echte wetenschap in dat het allemaal wel erg futuristisch en ongewoon overkomt. Aan de andere kant staat het stukken dichterbij de daadwerkelijke state-of-the-art science dan hardcore science fiction. In de echte wereld kan die grenswetenschap twee kanten opvallen. In het ene geval worden de ideeën van de grenswetenschapper uiteindelijk gemeengoed in het reguliere wetenschappelijke circuit. Dit is historisch bijvoorbeeld het geval geweest bij de oorspronkelijk verguisde theorie van Platentektoniek, die later schoorvoetend geaccepteerd werd. Een probleem is dat de onderzoeksmethode van de grenswetenschapper vaak zo exotisch zijn dat de experimenten weinig herhaalbaar zijn. Zo is het maar de vraag wat er straks met de bevindingen van het onderzoek naar langlevendheid overblijft van ‘gek of genie’ Aubrey de Grey.

In het andere, veel vaker voorkomende, geval blijkt het toch echt om een wetenschappelijke nutjob te gaan. Een pseudowetenschapper die ervan overtuigd is dat atomen eigenlijk ruimteschepen zijn of dat zijn perpetuum mobile toch écht werkt.

J.J. Abrams weet in Fringe de fascinatie voor de grenzen van de wetenschap optimaal uit te buiten in een spannende serie. En net zoals Star Trek ooit duizenden jongeren een wetenschappelijke loopbaan deed kiezen, kan ook deze kennismaking met de Wondere Wereld van Wetenschap alleen maar positief uitpakken.

Fringe is overigens nog niet op de Nederlandse televisie te zien.