Aldus het AD:
Staatssecretaris Fred Teeven wil een verdachte een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) kunnen weigeren, ook als deze niet veroordeeld is. Dat kan nu alleen als iemand een strafblad heeft. Teeven wil hiervoor de wet wijzigen, meldt het AD.
‘Ik word in de praktijk geconfronteerd met gevallen waarbij ik, gelet op de politiegegevens, afgifte van een VOG zou willen weigeren’, schrijft Teeven aan de Tweede Kamer. De staatssecretaris wil dat er bij de beoordeling voor een VOG ‘in bepaalde gevallen’ ook wordt gekeken naar politiegegevens.
En zo wordt er dus een situatie gecreëerd waarin, praktisch gesproken, de overheid je een baan kan ontzeggen, zonder dat verweer bij een neutrale arbiter mogelijk is. En laten we wel zijn: verdachten van zware misdrijven waarvan de schuld bij voorbaat aannemelijk is, zitten natuurlijk gewoon in voorarrest.
Maar dat moeten we maar even vergeten. Vanwege de kinderen, uiteraard:
Teeven wil voorkomen dat bijvoorbeeld iemand die wordt verdacht van kindermisbruik in een crèche aan de slag gaat.
UPDATE: Nu de kamerbrief van Teeven inmiddels online staat (vanochtend was dat nog niet het geval), lijkt het allemaal zelfs nog iets erger te zijn dan op basis van het nieuwsbericht kon worden geconcludeerd.
Uit de brief:
Daarnaast word ik in de praktijk geconfronteerd met gevallen waarbij ik, gelet op de aanwezige politiegegevens, afgifte van de VOG zou willen weigeren, maar waar de wet vanwege het ontbreken van justitiële gegevens in het Justitieel Documentatie Systeem (hierna JDS) ertoe dwingt een VOG af te geven. Om in deze gevallen op adequate wijze te kunnen handelen, is het noodzakelijk dat ik de afgifte van de VOG in bepaalde gevallen kan weigeren op basis van relevante politiegegevens.
In het Justitieel Documentatie Systeem staan echter niet alleen onherroepelijke veroordelingen, maar ook beslissingen van het OM:
Kortweg komt het erop neer dat, in alle gevallen waarbij iemand die 12 jaar of ouder is, als verdachte van een misdrijf wordt aangemerkt, er een registratie plaatsvindt in de justitiële documentatie. Dit geldt ook voor een groot aantal overtredingen, maar daarbij is wel sprake van een ‘ondergrens’. Er moet sprake zijn van een vrijheidsstraf, een voorwaardelijke straf of de opgelegde boete/transactie moet tenminste 100 Euro bedragen.
De wet gaat uit van een zo volledig mogelijke registratie. Uitgangspunt daarbij is dat ‘alle’ beslissingen van het Openbaar Ministerie en ‘alle’ uitspraken van de Rechterlijke Macht dienen te worden geregistreerd.
Wat Teeven dus wil, is dat enkel de politie, zonder verdere bemoeienis van het OM of een rechter, in feite kan besluiten of iemand in aanmerking komt voor een VOG.
Verder werd in de kamerbrief niet gespecificeerd van wat voor soort misdrijf de politie je moet verdenken voordat politiegegevens bij de aanvraag van een VOG kunnen worden betrokken. Dus als de politie je ook maar ergens van verdenkt, loop je het risico dat je geen VOG krijgt.
Dit begint toch serieus op een maatregel uit een politiestaat te lijken.
Reacties (49)
De voorbeelden klinken logisch. Je wil iemand die wordt verdacht van een zedenmisdrijf of een moord geen VOG meegeven. Maar wat zijn de mogelijkheid tot misbruik?
@1, dat een verdachte nog niet schuldig bevonden is lijkt me voldoende misbruik eigenlijk.
zou eerst wel eens willen weten wat voor gegevens de politie over mij heeft, ik kan wel te boek staan als een verdachte van bepaalde misdrijven, dan hoef ik ook geen vogg meer aan te vragen als het om bijbehorende zaken gaat, en weet ik de reden, hoe zit het met de transparantie, mogen de burgers dat zo opvragen bij de politie, en krijg je altijd 100% van die gegevens? natuurlijk niet, want je bent een object van onderzoek bij de recherche of weet ik wat, eigenlijk is iedereen een potentieel crimineel
Mensen die niets te maken hebben met een (zwaar) misdrijf, maar per ongeluk als verdachte worden aangemerkt hebben dus een probleem. Het niet krijgen van een VOG is dan alsnog een veroordeling. Het principe dat je onschuldig bent tot je schuld is bewezen wordt hiermee behoorlijk geweld aangedaan.
@4: Het begint inderdaad op te vallen.
Teeven stuurt voortdurend op dingen aan die in feite onwettig zijn want indruisen tegen grondwet en grondrechten….
Electorale crap.
Alleen te verklaren door een iets te intensieve samenwerking met Opstelten…al wist ik niet dat dementie besmettelijk was.
Vaarwel rechtsstaat, hallo dictatuur.
Dat is waar Teeven heen wil, zoveel is wel duidelijk. Het staatshoofd, de premier, de minister van BuZa en nog een wicht zijn alvast op fact finding mission gestuurd naar een bevriend despoot.
Handige manier om politieke tegenstanders met een actieverleden een hak te zetten.
Een volgende regering heeft al een dagtaak om te inventariseren wat nu aan illegaal regeren gebeurt en dat dan terug te draaien. Is de tweede kamer wel wakker? En de eerste?
#7 vind ik een groter probleem dan het voorstel an sich, waarbij je -strikt ingekaderd en afgebakend- in bepaalde gevallen iemand *tijdelijk* een VOG kan weigeren.
Maar de manier zoals ik me het voorstel zal het wel niet worden.
Dit zou betekenen dat een verdachte niet kan solliciteren zolang het onderzoek loopt. Het aantal moordenaars in de kinderopvang moet wel een heel groot probleem zijn.
Wat zijn de mogelijkheden in Nederland om politici die lak hebben aan de rechtstaat per direct weg te sturen?
@11: motie van wantrouwen gesteund door een meerderheid in de tweede kamer.
Kan er iemand eens een onderzoek starten naar wat al die niet uit te voeren proefballonnetjes van Opstelten en Teeven ons kosten? Of misschien kunnen psychologen zich eens over de vraag buigen, waarom deze heren zo weinig nadenken voordat ze iets zeggen? Of denken ze wel na, maar gaat het hen uiteindelijk alleen maar om de stemmen, die ze met dit soort uitspraken kunnen winnen, terwijl ze donders goed weten, dat ze nooit uitgevoerd zullen worden (a la GW)?
De kamerbrief van Teeven staat inmiddels online.
Wat we daaruit leren, doet me, eerlijk gezegd, de haren te berge rijzen.
Zie de update bij het oorspronkelijke bericht.
@14:
Goddomme!!
Gotsammekrake.!!
Inderdaad .
Ik heb een half jaar geleden een boete van 180 Euro gehad omdat ik met een ernstig zieke, bloedende man in mijn auto met vliegend vaandel nog nét door een oranje stoplicht scheurde opweg naar het UMCG…eerste hulp….maar wel met een personenwagen en dus beboetbaar…
Enfin, ik hoef niet meer te solliciteren..maar verklaring van onbesproken gedrag ( sic) krijg ik dus niet meer??
Dit land is krankzinnig aan het worden, ik kan er niets anders van maken.
Het was natuurlijk al lang duidelijk dat de VVD geen liberale partij is. Maar ik vraag me nu toch echt af hoe ze inmiddels zichzelf nog voor de gek weten te houden.
Het begint zo langzamerhand wel heel erg orwelliaans te worden: ‘politiegegevens zijn vrijheid!’ WTF?
@15: Flauwekul, voor oranje krijg je geen boete en als dat verhaal echt klopt wordt de boete door de rechter geseponeerd.
Voor de meeste banen heb je geen VOG nodig, heb hem tot nu toe maar één keer moeten aanvragen.
@17.
Ik heb een keer voor de rechter gestaan voor een schadevergoeding wegens aanhouding en opsluiting voor een misdrijf wat ik niet heb gepleegd. Dat staat volgens mij nog steeds geregistreerd bij de politie.
De rechercheur toen vertelde mij dat ik mogelijk nog opgeroepen zou worden als ze nieuwe aanknopingspunten hebben gevonden. Nooit bericht ontvangen dat ik geen verdachte meer ben. In hoeverre kan dat van invloed zijn? Kan het bijvoorbeeld verjaren, het is meer dan tien jaar geleden?
@17, het worden er wel steeds meer en lang niet altijd relevant.
En het OM legt wel eens vaker boetes op die niet kloppen. Dat kun je inderdaad aanvechten voor de rechter, ik weet niet of dat gebeurd is. Het is wel heel wat gedoe – het OM rekent er denk ik maar op dat lang niet iedereen daar zin in heeft.
@17 Je zal maar net in een sector werken waar dat voor iedere baan verplicht is… Ik heb er nog nooit níet één hoeven aanvragen (onzinbaantjes uit mijn jeugd niet meegerekend).
Ik heb al een keer of vijf een VOG moeten aanvragen. Meest recent nog vorige maand omdat de overheid me inhuurt. En ik werk in de IT…
Nou weet ik toevallig dat ik ooit ‘verdachte’ was bij een inbraak (bij de onderbuurman en ik was toevallig thuis). Dat stond een jaar of vijf later nog steeds zo in het registratiesysteem van de politie, dus dit vind ik wel een vrij enge ontwikkeling.
Is er nog ergens bekend om WELKE gevallen het hier gaat? Dat het vanaf 100 euro wordt geregistreerd wil nog niet zeggen dat het ook meteen betekent dat je geen VOG meer krijgt.
We moeten niet bij elke scheet van Teeven meteen van het ergste uitgaan. Alles hangt af van de implementatie van zo’n regel en de mogelijke controle daarop.
@22: Bij VOG wordt er gekeken naar hoe relevant je strafblad is voor het werk dat je doet en welke risico’s de werkgever daarbij loopt, een strafblad is niet per definitie geen VOG. Een pedo krijgt bijvoorbeeld wel en VOG om een kerncentrale binnen te wandelen maar niet voor een kinderdagverblijf.
https://www.justis.nl/producten/vog/faq-over-vog-np/
@21.
Dat moet ik nog eens natrekken of ik nog verdachte ben van een inbraak van jaren geleden. Ze hebben mij nooit verteld waar en hoe. Ze merkten zelfs op tegen mij dat ik dat zelf wel wist. Nou ja, uiteindelijk 120 euro en een ervaring rijker.
@Joost, je doet wel erg naief.
Maar een simpel voorbeeld waar het mis gaat: ex-vrouw doet aangifte tegen man van seksueel misbruik van de kinderen, uit wraak.
Dit leidt al tot heel wat problemen, aangezien het in het kinddossier komt, en soms ook worden mensen ten onrechte hiervoor veroordeeld, maar goed, toch fungeert daar de rechter bij de veroordeling in elk geval nog als filter.
Maar als er al aan het begin duidelijk is dat er gebrek aan bewijs is, komen die zaken over het algemeen niet voor de rechter en worden op voorhand geseponeerd. De politie echter, heeft meer de neiging om schuld aan te tonen dan onschuld. En al die mensen zouden nu dus vogelvrij verklaard worden omdat een anonieme macht ergens zelf een beetje rechtertje gaat spelen.
En toezicht en handhaving op de regels – want daar zijn we in Nederland heel sterk in ja. Tuurlijk. Dat werkt in andere situaties ook zo geweldig.
Fredje is weer eens bezig hoor… Een VOG weigeren omdat iemand een keer verdacht is geweest (de droom van iedere boze ex-vrouw). Maar nog steeds is legalisering van wietteelt uiteraard een brug te ver. Ik krijg de indruk dat Teeven als volgende projectje de watertest (zoals bij heksen) weer wil invoeren en dan nog zal roepen dat legalisering van wietteelt niet mogelijk is.
@19: Dat gedoe valt wel mee hoor gewoon een bezwaarschrift schrijven met het bewijs er bij en eventueel voor de (politie)rechter je verhaal vertellen als het nog niet helemaal duidelijk is.
Net bij de politie geweest, een aantal zaken waren inderdaad geseponeerd, ‘andere dingen’ stonden nog wel geregistreerd. En dat zou ik zelf wel weten. Wilde ik inzage over wat de politie achterhoudt voor mij dan heb ik een advocaat nodig.
@28: Dat klopt niet: http://www.justid.nl/index/inzage/
@29.
Ah, ik dank u. Had er wel eens van gehoord, maar het blijkt dus te bestaan.
De titel ‘verklaring van goed gedrag’ is raar. Zou moeten zijn ‘verklaring van geen veroordelingen strafbare feiten’. De titel VOG suggereert iets dat er niet is: de staat verklaart dat je oke bent.
Een VOG wordt voor gewone beroepen gevraagd, maar ook voor beroepen die ‘precair’ zijn. Recent voorbeeld is natuurlijk Robert M, die op basis van huidige wetgeving een VOG gekregen zou hebben (zelfs bij lopend onderzoek). Dit lijkt me ook niet wenselijk.
Ik kan me voorstellen dat je voor zeer specifieke situaties en specifieke beroepen af wilt wijken van de beperkingen die de huidige wet geeft. Maar dan echt zeer secuur in de wet vastgelegd wanneer etc.
Nu is dit het zoveelste ideetje van de heren T en O, en het feit dat het uit hun koker komt voorspelt weinig goeds. Zij willen dit als regel in plaats van een onder specifieke voorwaarden uitzondering.
@17: God, wat een droefneus ben jij.
Afgezien van het simpele feit dat je de situatie aldaar, (Europaweg/Damsterdiep) helemaal niet kent, dat je ook niet schijnt te snappen dat je, wanneer je in je eigen beleving door oranje rijdt best wel door rood kunt rijden als boven je hoofd dat licht rood wordt.
Maar wat je niet hebt begrepen, afgezien van je gebrek aan kennis van zaken en feiten, is dat het helemaal niet om dit specifieke geval ging.. ik stelde slechts een voorbeeld…..sterker nog, je vindt het dus( al gevolgtrekkend ) helemaal OK wanneer iemand ergens door oranje/rood rijdt( onder wat voor omstandigheden dan ook) en daar een boete van meer dan 100 Euro voor krijgt, voor de rest van zijn/haar leven geen VOG meer krijgt.
Jeetje, je behoefte anderen vliegen af te vangen gaat met je op de loop.
@31, VOG staat dan ook voor Verklaring Omtrent het Gedrag.
En laat ik nu eens advocaat van de duivel spelen: wat is precies het probleem bij M.? Die zit/zat lopende het onderzoek in voorarrest, en dit is een van de gevallen waarbij ‘kans op recidive’ wel aannemelijk te maken is. Het is dus eigenlijk helemaal geen voorbeeld van een situatie waarin er een probleem is dat moet worden opgelost met nieuwe regels omtrent de VOG.
@32: Blijkbaar heb jij geen idee wat een VOG is en roep je maar wat:
Door rood rijden is voor de meeste beroepsgroepen geen enkel bezwaar.
https://www.justis.nl/Images/beleidsregels-2013_tcm123-489699.pdf
@34, voor rijinstructeurs misschien :) (Die moeten tegenwoordig ook aan de VOG.)
@35: Dat zou kunnen of voor een taxi chauffeur als je structureel te vaak door rood rijdt maar voor het meeste werk is dit totaal niet relevant.
@34:
En WEER ga je niet in op de kern van de zaak,een boete van meer dan honderd Euro is voldoende om een VOG te weigeren.Dat staat letterlijk in de tekst.
Denk je dat je het nog kunt opbrengen je met de feitenbezig te houden?
@37: Feit: je moet eens leren lezen, dat staat er namelijk helemaal niet en dat is de gedachtenkronkel die jij er van maakt; er staat dat er boven de 100 euro een registratie plaats vindt in de justitiële documentatie en niet dat je geen VOG krijgt.
@34: Kuch, nogmaals, in de tekst staat dat een boete van meer dan 100 Euro voldoende is om iemand een VOG te weigeren.
Wel vertel eens hoe we die tekst moeten interpreteren á la GBH( overigens leuk, een pseudoniem, iemand die dus niet wil uitkomen voor zijn mening)
@33
Inderdaad, jij omschrijft het wel zorgvuldig. Maar doet niet af aan mijn punt: Een VOG zegt iets over veroordelingen, niet over gedrag. Het is ten dele een schijnveiligheid.
M.b.t. Robert M heeft de tijd tussen identificatie en arrest slechts een dag geduurd. Maar blijft staan dat bij lopende onderzoeken in risicovolle situaties er wel een VOG verkregen kan worden.
Wat is eigenlijk het bezwaar van in zeer specifieke situaties bij zeer specifieke beroepen geen VOG afgeven? In algemene zin volg ik je wel namelijk.
Het land zou te klein zijn wanneer een (niet veroordeelde) pedosexueel bij een KDV, zwembad of lagere school kan solliciteren, terwijl justitie bewijs aan het verzamelen was, maar de verdachte (inderdaad nog slechts verdachte) wel bekend was. En in dergelijke gevallen ben ik hier niet tegen onthouden van een VOG (nogmaals mits maar zeer scherp in de wet vastgelegd, wellicht via rechter getoetst etc). Hier geldt m.i. een afweging tussen individueel belang van de verdachte versus de potentiële schade bij slachtoffer(s).
Edit: Om weer misverstanden te voorkomen: het huidige voorstel is niet oke, omdat de mits/maar en afweging en specifieke situaties etc ontbreekt. Hier wordt elke verdachte een veroordeelde, zonder rechter.
@40:
Maar hoe beslis je dat het een veelbelovend onderzoek is ipv. een valse beschuldiging van een boze ex? Zou een rechter daarover kunnen beslissen terwijl het onderzoek nog loopt (een beetje zoals bij huiszoekingsbevelen?)
@40, wat mij betreft moeten we wat vaker openlijk constateren dat sommige dingen risico’s zijn en blijven. De meeste kindermisbruikers worden niet of pas tijden later opgespoord – veel van die verontwaardiging is dus vooral ook makkelijk schieten, terwijl het relatief toch maar beperkte impact heeft op het beschermen van kinderen.
En omgekeerd moet er veel meer aandacht komen voor de afweging: het is niet een middel zonder nadelen. Die nadelen moeten dus altijd expliciet benoemd en afgewogen worden. OMG-kindermisbruik is nu het einde van de discussie, maar we kunnen het best concreet maken: hoeveel onschuldige volwassenen mag je benadelen om 1 kind te redden?
En de nadelen kunnen groot zijn: geen werk, dat is een goeie combi met de 4 weken wachttijd in de bijstand bv, om nog maar te zwijgen over de sociale gevolgen die het heeft (want het niet kunnen leveren van een VOG, vooral als je dat vooraf niet weet, kan beslist rond gaan zingen en zal er alleen maar toe leiden dat mensen nog veel eerder schuldig bevonden worden door de maatschappij. De ‘waar rook is is vuur’-redenering.)
Verder een aantal principiele bezwaren:
– het tornt essentieel aan het onschuldigheidsbeginsel en de mogelijkheid om de aanklacht te kennen en je daar tegen te verweren, voor je bestraft wordt
– bezwaar is fundamenteel (en niet alleen maar praktisch) niet goed mogelijk, omdat het materiaal van de politie niet te toetsen is, want dat is per definitie nou juist de taak van de rechtspraak
praktisch zijn er nog veel meer bezwaren:
– scope creep (gebeurt anders nooit hoor…)
– slechte toegankelijkheid tot rechtshulp, temeer daar dit geen strafrecht is
– als je bezwaar aantekent ben je te laat en kun je je baan alvast vergeten
– het toezicht op de politie en OM faalt nu al, en fouten hebben over het algemeen geen consequenties voor betrokkenen bij politie / OM
(En in het algemeen denk ik dat we moeten constateren dat we op dit moment niet in staat blijken te zijn om voldoende toezicht te houden op welke uitoefening van overheidsorganen dan ook. Dus is het een buitengewoon slecht idee om iets in te stellen dat afhangt van een toezicht dat we niet kunnen houden.)
Voor ernstige accute situaties is al de mogelijkheid van voorarrest. Een VOG heeft daarnaast geen zin in de gevallen van al aangegane contracten / vrijwilligersverbanden. Het richt zich dus maar op een heeeeele kleine groep potentiele overtreders die net van baan willen wisselen.
Kosten/batenanalyse, mijn Bayes-intuitie zegt dat het aantal false positives (mensen die in de problemen komen door een onterechte melding) het aantal voorkomen misdrijven een stuk overtreft.
@42:
“wat mij betreft moeten we wat vaker openlijk constateren dat sommige dingen risico’s zijn en blijven.”
In die richting zat ik ook te denken, maar als het mogelijk is dat een rechter tijdens een onderzoek beslist over het al dan niet verlenen van een VOG zou het misschien redelijk “smooth” kunnen werken. Maar dat hangt inderdaad af van hoeveel false positives er zullen zijn en hoe groot het probleem in absolute zin nou eigenlijk is. Ik kan er zelf niet zo goed over oordelen want ik ben geen specialist in Nederlands strafrecht, probleem is dat degenen die dat wel zijn dan juist weer niet weten wie Bayes was en er belang bij hebben de rechtspraak zo ingewikkeld, langdradig en vooral in het voordeel van de verdachte (hun client) als maar mogelijk te houden.
@42
Je hebt me overtuigd, de nadelen zijn groter dan eventuele voordelen. Zelfs met vele mitsen en maren. Ik ben mogelijk ook wat emotioneel gekleurd omdat een van de kindjes die robert m misbruikte is mijn (indirecte) omgeving zit.
@40: “Het is ten dele een schijnveiligheid”
Het is allemaal schijnveiligheid.
Waar vindt het meeste kindermisbruik plaats? Binnen het gezin? Verplicht een KDV voor ouderschap? Binnen de kerk? Verplicht een KDV voor de priesterwijding?
Op grond van dit soort argumenten wordt eerst de vrijheid van informatie bedreigd en vervolgens de rechtsstaat opgeheven en de mensen slikken het nog voor zoete koek ook, cq
discussieren er over alsof het serieus een optie zou zijn.
Gewoon veilig thuis blijven, want anders loop je nog de kans op een verkeersongeluk ook,
zolang ze die rot-auto’s niet verboden hebben tenminste.
Edit: mosterd na de maaltijd: “wat mij betreft moeten we wat vaker openlijk constateren dat sommige dingen risico’s zijn en blijven.”
Inderdaad.
@41
Dat was inderdaad mijn gedachte. Vergelijkbaar met telefoontaps etc. maar het verschil is dat bij weigering van een VOG er een intereferenrie tussen verdachte en maatschappij is. Bij telefoontaps en huiszoekingen is het justitie en verdachte. Het richt zich ook op onderzoek. Weigering van een VOG is in feite een veroordeling tot geen baan, terwijl onderzoek nog loopt of geen resultaat heeft gehad. En zoals @Inca aangaf, zijn daar de risicos en nadelen wel erg groot van.
@45
De rechtstaat is altijd een afweging tussen belangen. Een onderzoek naar iemand doen (al of niet met zeer ingrijpende middelen als voorarrest, tap, of huiszoeking) is ingrijpend, maar vinden we akkoord in belang van bescherming maatschappij. Steeds toetsen waar die grens ligt is zinvol, en dus is hierover serieus discusieren ook zinvol. De lijn die Opstelten en Teeven steeds kiezen is dat individueel belang en vrijheid ondergeschikt is aan collectief belang. Wat zo ergerlijk is aan hun denkwijze is dat de rechtstaat bestaat bij gratie van individuele vrijheid.
Ik denk dat regelmatig de vraag gesteld kan worden van propotionaliteit en dat dat nuttig en zinvol is. Soms zal immers indivuele brijheid moeten wijken voor een maatschappelijk belang of voor veiligheid. Dat lijkt me niet verkeerd.
@46: “De rechtstaat is altijd een afweging tussen belangen.”
De rechtsstaat is veel meer dan dat. En een van de belangrijkste kenmerken van de rechtsstaat is dat de staat gebonden is aan wetten en regels en dat het handelen van de staat aan een onafhankelijke rechterlijke toets met betrekking tot die wetten en regels onderworpen is.
Vervalt die onafhankelijke rechterlijke toets, dan betekent dat inderdaad en zonder enig “wenn und aber”, dat daarmee de rechtsstaat wordt opgeheven.
In dit voorstel van Teeven ontbreekt die rechterlijke toets.
Zou Teeven zelf nog wel een goed gedrag verklaring krijgen?
Veroordeling wegens verkrachting van de rechtsstaat?
Hoe zit het eigenlijk met de gewiste telefoongesprekken tussen Teeven en van Rey? Is daar al meer over bekend of komt die hufter er gewoon mee weg?