In totaal brachten 3,6 miljoen Schotten van 16 jaar en ouder hun stem uit, een opkomst van 84,5 procent.
Twee miljoen mensen gaven te kennen bij Groot-Brittannië te willen blijven, terwijl 1,6 miljoen mensen liever een onafhankelijk Schotland hadden opgericht.
UPDATE: Grote aanjager van het “Ja”-kamp, de Schotse eerste minister Alex Salmond, treedt af als eerste minister en leider van de Scottish National Party.
Reacties (34)
En we gaan weer over tot de orde van de dag.
De titel had ook kunnen zijn: Nipte meerderheid der Schotten durft onafhankelijkheid nog niet aan. De nee-campagne was duidelijk op angst gebaseerd (de veelgevoerde slogan “it’s not worth the risk” spreekt wat dat betreft boekdelen).
Of: Schotten dwingen eindelijk meer autonomie af. De Engelsen wilden er eerst niet aan en pas toen vorige week een meerderheid voor ja dreigde kwamen ze ineens over de brug met meer macht voor het Schots Parlement. Nu kan Cameron dan ook niet meer terug.
Bovendien is het nog maar de vraag wat er gebeurt als het VK straks een referendum houdt over uittreding uit de EU. De kans is groot dat de Schotten daar heel anders over denken dan de Engelsen. Een tweede Schots onafhankelijkheidsreferendum ligt dan voor de hand. En in tegenstelling tot deze keer zal de EU dan waarschijnlijk een stuk positievere houding daartegenover hebben.
Dat is een compleet legitieme reden, toch?
Over een paar jaar weer een referendum, de geest is uit de fles.
@3: Op zich wel, maar het aanspreken van angstgevoelens zit er duidelijk in. Vooral als je vervolgens kijkt naar het lijstje, waarin dan ook een beetje gelogen wordt voor bestwil. Zo werd de Schotten voorgehouden dat hun gezondheidszorg in gevaar was bij onafhankelijkheid, terwijl het omgekeerde eerder waar is: De Engelsen zijn die rap aan het privatiseren. Bovendien werd er hard gedreigd, bijvoorbeeld met het einde van de muntunie. Dat einde was helemaal niet nodig (en mogelijk zelfs schadelijk, ook voor de economie van het VK zelf), maar de Engelsen dachten er stemmers mee over te halen en dus werd er door Engelse politici mee gedreigd. Verder is bij het VK blijven uiteindelijk ook een risico, want de Britten gaan binnenkort stemmen over het verlaten van de EU en tenzij de Schotten zich alsnog afscheiden, gaan ze met Engelsen mee, als die in meerderheid voor stemmen (want gezien de bevolkingsverhoudingen binnen het VK zullen de Engelsen de doorslag geven in dat referendum).
@2: Wat jij aandraagt stond allemaal niet op het stembiljet, en is dus louter speculatie. We weten niet waarom de Schotten de keuze gemaakt hebben die ze hebben gemaakt; naar alle waarschijnlijkheid zijn de redenen erg divers. Je mag dat niet claimen.
De druiven zijn zuur in het ja-kamp, dus zullen ze de verleiding niet kunnen weerstaan om de resultaten in hun voordeel uit te leggen, ongeveer met de argumenten die jij hier noemt.
Wat mij wel verbaasd, ben jij zo’n grote voorstander van een onafhankelijk Schotland dan?
Als buitenstaander zie ik daar de urgentie echt niet van in. Het levert op de korte termijn vooral heel veel gedoe op. De Schotten hebben het zeker niet slecht in de huidige verhoudingen, en daarom is de winst die je kan bereiken met onafhankelijkheid ook marginaal. Een onafhankelijk Schotland zou zeker interessant zijn. Maar een verbetering? Mwah.
@5:
Ook het ja-kamp doet beloftes waarvan het maar de vraag is of ze die kunnen waarmaken. Een eigen munt, maar wel lid van de EU? Niet zo eenvoudig.
Wat het uiteindelijk zou worden is afhankelijk van pittige onderhandelingen, eerst in het VK, maar zeker ook in Brussel. Daar voorspellingen over doen wordt al snel wishful thinking (van beide kanten overigens). Het zou helemaal niet gek zijn om dat onderhandelingsresultaat nog een keer aan de bevolking voor te leggen, want dan kan je veel beter inschatten of het inderdaad de moeite waard is.
Samen met ‘iemand de wacht aanzeggen’ is ‘de druiven zijn zuur’ wel het vaakst verkeerd gebruikte gezegde ooit denk ik.
Als het ja-kamp nu iets zou zeggen als: ‘We wilden stiekem helemaal geen onafhankelijkheid, want die is toch zuur!’, dan, en alleen dan, was het spreekwoord van toepassing.
Nu niet.
‘Zure druiven’ slaat op iets afwijzen wat je überhaupt niet kan krijgen, van de vos voor wie de druiven te hoog hingen.
@6: “Wat mij wel verbaasd, ben jij zo’n grote voorstander van een onafhankelijk Schotland dan?”
Ik ben een groot voorstander van artikel 1 van het VN handvest. De Schotten hebben het recht om zich af te scheiden als ze dat willen. Daarnaast heb ik de campagne al een tijdje gevolgd en heb ik gezien hoe de Engelsen vooral toen het mis dreigde te gaan begonnen met hun angstzaaierij. Dat was gewoon geen nette campagne.
In hoeverre de druiven zuur zijn is maar de vraag. Vergeet niet dat dit referendum niet uit de lucht komt vallen, maar het gevolg is van jarenlange Engelse weigeringen om zelfs maar te praten over de in Schotland aanwezige wens voor meer autonomie. Wat dat betreft is die risico-slogan heel ironisch, want het zijn de Engelse politici geweest die het risico op een onafhankelijk Schotland voor lief namen (omdat ze dachten dat een meerderheid voor een Aye onmogelijk was), om het maar niet over meer autonomie te hoeven hebben. Het was ook niet voor niets dat men zich vorige week in Londen kapot schrok toen hun bluf gecalled bleek. Ineens haastten de leiders van alle grote partijen zich naar Schotland om alsnog de autonomie te beloven die ze eerder geweigerd hadden. Uit het referendum is gebleken dat een meerderheid van de Schotten daar voorlopig mee tevreden is.
@9: Het is nogal eenzijdig om te focussen op de nee-campagne. Salmond en de ja-campagne hebben er zelf ook alles aangedaan om het referendum zo in te richten dat de kans op succes het grootste was: verlagen van de stemgerechtigde leeftijd, de vraagstelling, het uitsluiten van Schotten in Engeland etc.
Er is politiek op het scherpst van de snede gevoerd (binnen een democratische context, gelukkig). Ook ga je wel erg makkelijk mee in het frame alsof dit gaat tussen ‘Engeland’ en ‘Schotland’. Engelse politici bestaan niet op landelijk niveau; er zitten ook Schotse politici in het Britse parlement, je kan dat niet scheiden. Dat is ook een van de problemen: de Engelsen hebben geen eigen parlement, de Schotten mogen dus meebeslissen over onderwerpen die alleen Engeland aangaan, andersom niet. Bovendien is aan de uitslag van het referendum heel goed te zien dat er binnen Schotland absoluut geen consensus is over de noodzaak tot zelfstandigheid, het is dan ook net zozeer een politieke strijd tussen Schotten onderling, en niet de strijd tussen ‘Engelsen’ en ‘Schotten’ die jij ervan maakt. D
Hebben ze ook het recht om dat niet te willen?
@10:
Nog een betere vraag, heeft de rest van GB dan het recht om de schotten uit de GB te gooien?
@10: Ik ben benieuwd welke vraagstelling je dan eerlijker had gevonden. Het verlagen van de leeftijd heeft overigens weinig effect gehad op de uitslag (uit de informatie die we hebben, blijken 16-17 jarigen trouwens eerder net als 65-plussers in meerderheid tegen te stemmen, waar de mensen van 18-50 in meerderheid onafhankelijkheidsgezind zijn). Het uitsluiten van Schotten buiten Schotland is eerder een pragmatische kwestie geweest. Bovendien staat daar tegenover dat Engelsen (en alle andere niet-Schotten) in Schotland wel mochten stemmen. Ik weet zo net nog niet of die keuze de optimale was voor het ja-kamp. Punt is dat inclusiecriteria voor de stemgerechtigden al jaren geleden gezamenlijk met Londen besloten zijn en dus niets van doen hebben met de ja (noch de nee) campagne.
Als je naar de campagnes zelf gaat kijken, dan kun je er niet aan ontkomen dat het toch echt de nee-campagne is geweest die op niet erg nette wijze (en met hulp van dreigementen van Engelse politici) is gevoerd. De ja-campagne had misschien niet overal antwoord op, maar dat lijkt me ook erg logisch, want de hele onderhandelingen over onafhankelijkheid met het VK zouden immers pas beginnen na het referendum, dus er stonden gewoon nog dingen open, zoals dat bijvoorbeeld nu (184 jaar na de onafhankelijkheid!) nog steeds zo is met het scheidingsverdrag tussen Nederland en België.
@10: Het recht om iets te willen wordt zover ik weet nergens (wellicht een enkele staat met gedachtepolitie uitgezonderd) beknot. Ze hebben wat mij betreft zelfs het recht zich niet af te scheiden als ze dat niet willen. En daar ben ik niet enige in: Er is nu in meerderheid nee gestemd, dús voorlopig blijft Schotland bij het VK. In gedachtes als #11 zie ik overigens aanmerkelijk minder. Op die manier zouden we immers bijvoorbeeld makkelijk Den Haag uit Nederland kunnen knikkeren, want daar schijnt het hele land een hartgrondige hekel aan te hebben.
@12: Domme maar oprechte vraag: ”Het uitsluiten van Schotten buiten Schotland is eerder een pragmatische kwestie geweest. Bovendien staat daar tegenover dat Engelsen (en alle andere niet-Schotten) in Schotland wel mochten stemmen.. Hoe “ben” je Schot? Ik bedoel hebben die een Schots paspoort ook al wonen ze in Engeland ( en vice versa heeft een Engelsman een Engels paspoort etc)
@14: Je “bent” Schot als je van jezelf vindt dat je het bent. Het is (niets meer dan) een culturele identiteit. Maar je bent stemgerechtigd in Schotland als je geregistreerd inwoner bent.
Zoals een Rotterdammer die geregistreerd inwoner van Groningen is, voor de Groningse gemeenteraad kan stemmen (en niet voor de Rotterdamse).
@14: Nee Schotse paspoorten bestaan (nog) niet. De definitie van “Schot zijn” is natuurlijk niet zo’n makkelijke, maar veel mensen menen toch wel dat er Schotten (Engelsen, Welshmen, Friezen, Limburgers, …) zijn, alleen zal zeker niet iedereen het erover eens zijn wie daar precies bij hoort. Ik vind bijvoorbeeld iemand die geen Limburgs spreekt geen Limburger (maar een Hollander), maar stel Limburg zou een onafhankelijk land worden, dan zou ik iedereen die er geboren is toch het paspoort (uitkering, stemrecht, …) niet willen onthouden, ongeacht welke talen hij/zij spreekt.
Overigens staat de SNP een vrij ruimhartige inclusie toe, mits eigen initiatief: Als Schotland onafhankelijk wordt, mag wat hen betreft iedereen die minstens één Schotse grootouder heeft de Schotse nationaliteit aanvragen, inwoners van Schotland krijgen (onder heel ruime criteria bijna) allemaal een Schots paspoort en mogen daarnaast (wat de SNP betreft) hun paspoort van het VK behouden (Wilders zou er gek van worden).
@12: Het is duidelijk, jij vindt de ja-campagne alleszins redelijk, en als ze dingen beloofd hebben die niet helemaal zeker zijn, nou, dat is dan niet erg, want de onderhandelingen zijn nog niet geweest.
De nee campagne daarentegen, die deed aan angstzaaierij!
Weet je zeker dat je niet op de loonlijst staat van Salmond?
Punt is dat beide campagnes voorspellingen deden over een onafhankelijk Schotland die ze niet hard kunnen maken, omdat de onderhandelingen nog niet geweest zijn. En net zoals de Engelsen dreigden met het aannemen van een bepaalde onderhandelingspositie die slecht zou uitpakken voor een onafhankelijk Schotland, zo namen de nationalistische Schotten onderhandelingsposities aan die gunstig zouden uitpakken voor een onafhankelijk Schotland (en dus niet voor de rest van het VK).
Jij hebt duidelijk een mening over wat wel en niet realistisch is, maar dat is in feite oncontroleerbaar, want de onderhandelingen zijn nog niet geweest.
Een onafhankelijk Schotland zou op de korte termijn een hoop gedoe opleveren. Deze kant is benadrukt door het nee-kamp. We hoeven de intelligentie van de mensen die nee-stemmen niet te beledigen door ze neer te zetten als angsthazen.
@12:
Toch nog even hierover, volgens deze peiling waren de jongeren in grote meerderheid voor ja:
https://twitter.com/LordAshcroft/status/512890984255205376/photo/1
Slimme beslissing van Salmond dus.
@11: Nog een betere vraag, heeft de rest van GB dan het recht om de schotten uit de GB te gooien?”
Groot-Brittanië is geen staatkundige, maar een geografische term die het eiland waarop Engeland, Schotland en Wales liggen aanduidt. Schotten van het eiland gooien zou, afhankelijk van hoe goed of lelijk ze terechtkomen, ofwel een etnische zuivering, ofwel een genocide zijn.
Dat is volgens het internationaal recht (uiteraard) niet toegestaan. Dus nee.
on-tupac:
Een behoorlijk teleurstellend resultaat. Als ik de 45% Schotse ja-stemmers was, zou ik nu pleiten voor een gegerrymanderd onafhankelijk Schotland van grofweg 45% het oppervlak.
@19: Waarom ben jij teleurgesteld?
Devolutie van Engeland staat in ieder geval op de agenda. Mogen we de Schotten wel dankbaar voor zijn. Hoe het ook loopt, de unie zal nooit meer hetzelfde zijn.
@20:
Omdat ik op een ‘ja’ hoopte.
(Dat leek me toch niet zo’n lastige deductie?)
@22: En waarom hoopte je dan op een ja?
@23:
Om een hele hoop redenen eigenlijk. Sommige goed. Sommige slecht.
Onder de slechte redenen bevindt zich bijvoorbeeld puur egoïsme: zo’n historisch moment (d.w.z., afscheiding) had ik graag willen meemaken.
En onder de goede redenen zit een afgeleide FDRs principe van “I ask you to judge me by the enemies I have made” (of iets in die trant) … je zou dit principe namelijk ook net iets anders kunnen toepassen, namelijk als: judge a person by the enemies he (or she) has failed to make …
En als ik dan zie wat voor mensen ingenomen zijn met de uitslag (Cameron, Rasmussen, Barroso, jij, etc.) dan hebben de Schotten blijkbaar een mooie kans laten liggen om goede vijanden te maken.
Helaas dus.
Maar om nog veel meer redenen zoals ik zei.
@24: Dan vraag je toch even aan jouw vrind Putin of deze Tsjetsjenië onafhankelijk wilt maken? Daar is vast wel een meerderheid voor te vinden als ze nog niet uitgemoord zijn.
Leuke drive heb jij in het leven, alles word bepaald door rancune.
Niet alles.
(Bijna alles.)
@18: Dat geeft dan hoop voor de nabije toekomst. Die overmatig nee stemmende 65+ ers zullen uitsterven (en blijkbaar extra snel, want de Schotten hebben de laagste levensverwachting in het VK). En de geprivatiseerde gezondheidszorg die de Schotten opgedrongen krijgen, zal dat proces in de nabije toekomst misschien zelfs nog versnellen.
@26: Je doet jezelf een hoop tekort.
Vroeger ging ik wel eens op krekeljacht. Die beestjes leven in een gangetje in de grond. Kop eerst en het achterlijf richting buiten om zoveel mogelijk herrie te maken. Met een dun stokje wip je ze zo uit de grond en dan zijn ze opeens stil, verdwaast door de grote boze buitenwereld. Daarna joeg ik ze altijd terug in hun hol om te voorkomen dat één of andere lomperik ze plat zou trappen. Weer terug naar hun zwart gat, het wereldje met een diagonaal van 1.5 centimeter. Treffend dat jij deze nick hebt genomen.
*striduleert hoorbaar omdat niemand lacht om gbh’s grap*
@2
Het benoemen van de negatieve consequenties van Schotse onafhankelijkheid een “angst campagne” noemen, is manipulatie van een wel heel laag niveau.
Wat ik nou een interessante vraag vind is waarom nooit iemand op het idee is gekomen om zo’n referendum in Noord-Ierland te organiseren. Had een hoop gedoe en doden gescheeld, in de loop der jaren.
@31: In Noord-Ierland is in feite elke verkiezing zo’n referendum (de meeste partijen zijn nog steeds sektarisch georganiseerd). Verder denk ik niet dat een referendum daar de zaak gaat oplossen: De verliezer (ongeacht wie dat is) zal zich er niet bij neerleggen en bovendien kunnen door demografische ontwikkelingen de verhoudingen nog wel eens wisselen en dan is weer een nieuw referendum nodig.
@30: Misschien eerst even lezen? Het ging niet om het benoemen van negatieve consequenties. De nee-campagne had het alleen over risico’s (waarvan sommige issues objectief geen groter risico liepen bij afscheiding dan bij behoud van de unie). Het doel was heel duidelijk om mensen angst aan te jagen en de Engelse politici deden daar graag aan mee, onder andere door te gaan dreigen met grensbewaking langs de Schotse grens.
@31 http://en.wikipedia.org/wiki/Northern_Ireland_sovereignty_referendum,_1973
@31: Omdat de oproerpolitie dan geen dag rust meer had. Omdat men dan het leger had kunnen inschakelen om enigszins rust te krijgen. Ook nu nog zijn er grote hekken om katholieke wijken in Belfast en Derry (om eens twee plaatsen te noemen) en ook nu nog is het geregeld onrustig.