Klinkt dit als aluhoedjesmateriaal? Ja, dit klinkt als aluhoedjesmateriaal, maar het wordt wél gezegd door hoogleraar Ewald Engelen. En die is volgens mij geen fantast:
Een ‘schaduwelite’ heeft er met lobbyen en dreigementen, chantage en leugens voor gezorgd dat beperkingen van de bankensector na de crisis werden gestopt of afgezwakt.
Dat zegt financieel geograaf Ewald Engelen in zijn nieuwe boek ‘De schaduwelite’. Volgens hem heeft deze groep ervoor gezorgd dat maatregelen om de banken en andere financiële instellingen aan banden te leggen uitbleven of sneuvelden.
Engelens schaduwelite bestaat onder anderen uit de voormalige en huidige burgemeester van Amsterdam, Job Cohen en Eberhard van der Laan, de voormalige Amsterdamse wethouders Lodewijk Asscher en Maarten van Poelgeest en landelijke politici, bankiers en toezichthouders op de financiële sector.
En wat is het doel?
Eén van de leden van de schaduwelite zei het hardop: ‘We moeten terug naar de situatie van 2008.’
Leuk.
h/t Sasha Berkman
Reacties (34)
Maar niemand lijkt een fuck te geven…
Allemaal te druk met zwarte piet.
Zwarte Piet, IS, kutmarokkantjes: allemaal een welkome afleiding zodat we ons dààr druk om maken, en niet om de strapatsen van Gerrit Zalm en consorten.
Die zogenaamd “linkse” PvdA elite hoopt alleen maar op een succesvolle carrière nà Den Haag, zie Wim Kok.
Oplichters, matennaaiers (als het al ooit ‘maten’ zijn geweest).
@2: sommige mensen vinden dat soort non-discussies serieus leuker dan discussies zoals Engelen die aan wil zwengelen. Want het gaat al heel snel over geld en economie, en dat heeft de naam ‘moeilijk’ te zijn. En je moet daar ook lastige keuzes in gaan maken.
Nee, dan is een discussie over zwarte piet of kutmarokkaantjes veel prettiger: het is van te voren duidelijk wie er ‘goed’ of ‘fout’ is, je kunt als je het echt wil jezelf helemaal verliezen in bijbel of koranstudie, maar bovenal: het is zo ontzettend prettig om jezelf op te heisen tot links danwel rechts ‘gutmensch’. En dat lukt niet met die discussies over economie. Die blijven te abstract.
Ik geef wel een fuck, en ik ben ook boos. Meer mogelijkheden om iets te veranderen zijn welkom.
@3: Het lijkt me een van de core functies van de PVV om dit soort discussies onder te laten sneeuwen.
@5: Het ondersneeuwen van dit soort discussies komen de VVD en de PvdA ook wel goed uit. Iedere keer als je aan het wezen van het neoliberale gedachtegoed (in wezen een variant op het negentiende-eeuwse sociaaldarwinisme) komt, zijn er tal van afleidingen. Zolang je maar niet aan de achterliggende economische belangen komt.
@6: zonder meer
Wat me erg verbaasd is zijn constatering : ” .. Dat ontbreken van het alternatief breekt ons op.”
Hij noemt SP en PvdA die geen alternatief bieden en dat is juist. Maar als hij meent dat er geen alternatieven zijn, dan vraag ik me af onder welke steen hij zit. Er zijn uit allerlei bronnen en hoeken veel alternatieven aangedragen. Ze halen alleen nooit de grote media en worden doodgezwegen.
@herry: kun je ook stemmen op die alternatieven?
@8: probleem is dat ongeveer iedereen in het gangbare frame meegaat, incl groepen/partijen die dat niet zouden moeten doen (zoals PvdA). Het frame van het economisch model van deregulering, ‘de markt weet het beter’, de ‘financiele sector is hard nodig voor onze economie’, grote bedrijven in de watten leggen, etc.
Herry, op welke manier kunnen we die alternatieven meer gewicht mee geven?
@10, een vraag die wel opkomt is waarom de pvda het niet zou moeten doen. Zij zijn niet meer, al tijden niet meer, de partij die daarbuiten staat – ze zijn heel essentieel deel van het systeem en de elite. Bos, anyone? Laten we de PvdA dus niet meer beschouwen als ‘eigenlijk links’. Dat zijn ze gewoon niet meer. Geweest, voorbij.
@11: ja daar heb je gelijk in.
@10: vergeet Groen Links niet als collaborerende partij.
Hij noemt ze niet, ik wil dat wel even doen.
@11: Voor GL gaat het zelfde op.
We zijn hier compleet de klos, qua parlementaire politiek.
Wat zijn allen hier mak, wat is het dat de burgers het volk zo gelaten is, verkeren we in een dipje?
is iedereen loonslaaf/hypotheekslaaf geworden?
Of gebeurt er even teveel, dat hebben we toch al jaren aan zien komen? Er is toch vaak genoeg voor gewaarschuwd.
Word eens boos!
@13: Protest! Als er één partij consequent met goede voorstellen komt voor hervorming van de bankensector dan is het GroenLinks wel.
http://www.dehoofdzondenvanbanken.eu/home.html
Ewald Engelen zat gisteren tegenover Nout Wellink in het praatprogramma Pauw, en die wist toch behoorlijk overtuigend te maken dat Engelen waar het aankomt op het uitdelen van blaam de plank een flink aantal malen behoorlijk misslaat, en zich in het algemeen veel te veel mee laat slepen door zijn zelfbenoemde rol als boeteprofeet die het oordeel aankondigt.
Fraaie illustratie van dat laatste is dit interview op AT5 met Engelen door Erik de Vlieger.
Dus meneer Engelen ziet het verkeerd, overdrijft een beetje en geeft zelf ook al toe ‘een reputatie’ te hebben. Eigenlijk dus weinig aan de hand. Pff, gelukkig maar …
Die arrogante schreeuwerigheid van Engelen zorgt ervoor dat de discussie smal en beperkt tot beroepsgeengageerden blijft. Wat goed voor hem is want in het land der blinden is eenoog koning.
@16: heb het fragment ook gezien. De kritiek op het uitdelen van blaam aan Wellink is te verwachten, aangezien Wellink zich natuurlijk wilde verdedigen. En wellicht heeft Wellink wel een punt dat hij meer heeft geprobeerd te doen (aan bijvoorbeeld strengere regelgeving voor banken) dan je uit het boek van Engelen zou halen. Engelen heeft ook nog eens een nogal sterke manier van zich uitdrukken. Dan is het nogal makkelijk om de boodschapper daar op aan te vallen.
Maar dat is allemaal niet zo interessant.
Waar het vooral om gaat is de kern van de boodschap: wat er mis gegaan is in de financiele sector en wat er nog steeds mis is. En die blijft overeind. Zelfs Wellink geeft dat ruiterlijk toe in het fragment. Als dat nou eens eerst wat meer aandacht zou krijgen, dan ben je al een stuk verder. Als meer mensen begrijpen dat die financiele sector te groot is ten opzichte van de echte economie, dat die te veel -negatieve- invloed heeft, dat het opblazen van vastgoedbubbels geen duurzame oplossing is voor de economie, etc. dan kan er in elk geval meer politieke druk ontstaan om daar iets aan te doen.
@16 t/m @18: Wat?! Heb jij zelf gekeken? Nout Wellink staat met de billen bloot en huilt krokodillentranen, probeert constant Ewalds woorden te verdraaien, te verschuiven en zich te schuilen achter een paar cijfertjes die op verschillende manier geïnterpreteerd kunnen worden. Nergens kan ik Ellink betrappen op feiten, alleen dat hij zich probeert in te dekken terwijl beroepslelijkerd Beugel zand in de discussie strooit.. In andere woorden, Ellink voelt al nattigheid en is bang.
En vervolgens gaan er twee van jullie zijn betoog bagataliseren omdat meneer ‘een reputatie’ heeft en arrogant overkomt. Godverdomme, hoe calvinistisch wil je zijn om iemand af te vallen omdat hij doorgaans gelijk heeft en niet bang is om dat te verkondigen. Stel dwazen!
@19 Maar Engelen voegt daar in zijn laatste werk nog wat aan toe, namelijk dat er een schaduwelite is die willens en wetens veranderingen voorkomt. Dat woord ‘schaduwelite’ wekt de associatie op met een geheimzinnig genootschap met allerlei sinistere motieven, en dat lijkt me niet toevallig, maar welbewust zo gekozen.
Engelen wil de massa wakker schudden: we worden genaaid door ‘de wolven’ en het ‘old boys network’ dat voor hen lobbyt.
Nout Wellink vervulde als president van De Nederlandsch Bank een spilfunctie in dat netwerk. Logisch dus dat Engelen zijn pijlen op hem richt. Maar als Wellink die met zoveel gemak van zich af kan vegen – hij had wel degelijk de noodklok geluid; men heeft op zijn advies wel degelijk de buffers verhoogd; hij wordt niet door de Chinezen beloond omdat hij verzuimd heeft te voorkomen dat Nederlandse banken bijna in de afgrond doken – moet je je afvragen waar Engelen nog meer de plank misslaat.
Sorry Prediker, wat uit jouw betoog blijkt is niet zozeer Wellinks gelijk en/of van Engelens ongelijk maar jouw afkeer voor van Engelen als persoon/zijn manier van communiceren etc. Soort van verkapte “ad hominem”
@21: “Maar als Wellink die met zoveel gemak van zich af kan vegen .. ” dat zie ik toch niet in dat fragment. Hij verdedigt zich. Maar zo sterk vond ik die niet. Komt op mij toch vooral over als achteraf goed proberen te praten. Als hij het echt allemaal had aan zien komen en er alles aan had willen doen, waar waren dan in die tijd de grote krantenkoppen “Wellink luidt de noodklok over de financiele sector” en de interviews waarin hij waarschuwt voor de enorme huizenzeepbel? Alles wat een president van de Nederlandsche Bank zegt wordt zeer nauwkeurig gevolgd. Over ieder zinnetje en ieder woord wordt goed nagedacht. Als hij het echt had gewild had hij veel meer kunnen doen.
En over die “schaduwelite”: natuurlijk is er geen geheim genoodschap dat van alles regelt. Het is meer een systeem, een netwerk, dat zo langzamerhand ontstaan is. Die kent die, die helpt die, die beïnvloed die, etc.
Verder hoef je niet op de woorden van Engelen te vertrouwen om de kern van zijn boodschap te geloven. Er zijn genoeg andere bronnen van informatie.
@20: IK verwijs naar een publiek optreden van Engelen. Waar hij eindeloos banken en politiek op zijn gilles-de-la-tourette wijze voor rotte vies uitmaaktte. Totdat een kleine spaarder uit de zaal begon over de zwendel rond de Rabocertificaten (dit was vorig jaar september volgens mij). Wilde “professor” Engelen niks van weten.
Het was de kans om zijn “coalitie” te verbreden van Amsterdamse studenten politicologie en praatgrage Babyboomers naar de meer doorsnee Nederlander. Nee, Engelen was geirriteerd dat de kleine spaarder zijn eentonige betoog onderbrak. De moderator van de avond had dan ook snel de spaarder afgekapt waarop Engelen door kon tieren. Engelen werkt voor de B.V. Engelen.
@23: waar waren dan in die tijd de grote krantenkoppen “Wellink luidt de noodklok over de financiele sector” en de interviews waarin hij waarschuwt voor de enorme huizenzeepbel?
Bericht uit 2000 in de Volkskrant
Het H-woord
NOUT Wellink, de president van De Nederlandsche Bank, neemt het H-woord in de mond en de Nederlandse politiek reageert met de vertrouwde Pavlov-reactie….
22 januari 2000, 00:00
0
Toch heeft Wellink een punt, zoals veel politici diep in hun hart wel weten. De explosief gestegen huizenprijzen vormen een risico voor de economie, mochten ze ooit instorten. DNB onderzocht een van de oorzaken van de prijsstijging, de steeds soepeler hypotheekverstrekking in de afgelopen vijf jaar. Banken hebben de maximale hypotheek die huizenkopers kunnen krijgen bijna verdubbeld sinds 1994.
De oproep van Wellink valt te prijzen. Voor het eerst laat hij het niet alleen bij het signaleren van de gevaren van de stijgende huizenprijzen. Hij komt ook met een suggestie: schaf de tophypotheek af. Hiermee hoopt Wellink te voorkomen dat huizenkopers zich voor meer dan de marktwaarde van hun huis in de schulden steken. Als de huizenprijzen dalen – en Wellink weet wat de economische effecten waren toen de huizenmarkt in 1979 in elkaar zakte – dan is de kans kleiner dat huizenbezitters straks bezwijken onder hun schuldenlast.
http://www.volkskrant.nl/economie/het-h-woord~a575743/
@25: het kan best zijn dat Wellink die dingen heeft geprobeerd, maar de vraag blijft of hij niet meer had kunnen doen.
Maar goed, verder klopt het natuurlijk wel dat iedere oproep tot meer regulering, strengere eisen of iets doen aan de woning/hypotheekmarkt -in die tijd- op een brede tegenstand stuitte. In die zin is er niet één schuldige partij aan te wijzen. Toezichthouders wilden geen ruzie met politici, politici wilden geen ruzie met hun kiezers, kiezers wilden niet dat er iets gedaan werd aan hun hypotheekrente aftrek, banken wilden niets veranderd hebben aan hun mooie verdienmodel, etc. Zo zijn alle partijen in die tijd deels schuldig aan de ellende. Wel vind ik dat de ene partij wat meer schuld heeft dan de andere, maar dat terzijde.
Wat vooral kwaadaardig is, en wat volgens mij de boodschap van Engelen is, is dat er na 2007/8 te weinig geleerd en veranderd is. Niet alleen door banken of toezichthouders, maar ook door politiek of zelfs de journalistiek. Stijgen de huizenprijzen ergens met 0,5% staan de volgende dag in de kranten juichende koppen over de woningmarkt. Geen journalist die de kritische vraag stelt: “he, willen we eigenlijk wel dure huizen waar we (te) veel voor betalen”.
Maar voor ieder die zo’n hekel heeft aan Engelen of de manier waarop die de boodschap brengt: bekijk vooral het werk van bijvoorbeeld Dirk Bezemer, een saaie nuchtere econoom uit het noorden van het land, die op een niet schreeuwerige manier precies dezelfde boodschap brengt: dat de financiele sector nog steeds veel te groot is en parasiteert op de echte economie en dat we daar uiteindelijk allemaal last van hebben.
http://ineteconomics.org/conference/berlin/dirk-bezemer-creating-socially-useful-financial-system-35
@22 Afkeer? Ben je gek, ik vind die woedeuitbarstingen van Engelen juist geweldig! Mooi man, dat retorische vuurwerk!
Maar woede kan ook met je op de loop gaan. Dus het zaait inderdaad enige scepsis in mijn bewustzijn. En als ik dan het gemak zie waarmee Wellink Engelens aanvallen van zich af wuift (waar Engelen vervolgens geen antwoord op heeft), dan ga ik me inderdaad afvragen of Engelen zich niet in bredere zin vergaloppeert met zijn aanval op die ‘schaduwelite’.
@27: Ah ok, ik snap. Heb stukje ook gekeken wat me vooral opvalt is waarom Wellink zolang in de top zat en nog steeds, nu in China. uiteraard heeft ie verstand van economie, maar het is denk ik niet een soort Bohrman of Einstein onder economen, in hoeverre zoiets uberhaupt bestaat in de economie: briljante geesten die zo intelligent zijn dat ze bepaalde facetten van het vakgebied begrijpen die mindere broeders minder eenvoudig begrijpen. Wellink heeft verstand van economie net als iedere andere econoom, maar waar hij echt geniaal in is, is volgens mij debatteren, hij is heel sluw en intelligent met woorden, Soort van teflon-tony achtig. Hij weet altijd de kijker/luisteraar gerust te stellen door zijn pose, zijn “ik vind je sympathiek maar helemaal snappen doe je het niet laat mij het je uitleggen” vaderlijke/onderwijzer achtig lachje, en dan qua inhoud heerst ie perfect de “bamboe-meewaai” techniek: Antwoord begint direct of indirect altijd met beetje meegeven maar dan zonder dat je het merkt komt er een u bocht. Hij zegt iets wat inhoudelijk meer iets suggereert dan dat ie iets keihard zegt. Net als subtiele horror films die vooral veel niet laten zien ,maar de kijker verzint het er zelf bij en bij uitlopen bioscoop denk je/gelofo dat je het gezien hebt terwijl het je eigen invulling was van wat de regisseur je niet heeft laten zien. Zo speelt Wellink ook met woorden, je zal hem zelden kunnen betrappen op “maar toen zei u zus ofzo”. Maar goed, wellicht heb je een punt dat Engelen ietwat doordraaft maar wellicht doet ie dat juist om : “het kwaad’ handen en voeten geven, concreet te maken, door letterlijk een aantal mannen in een old boys network aan te wijzen. De werkelijkheid zal ongetwijfeld subtieler en complexer liggen.
Geweldige tactiek. Als je de discussie op een beschaafde manier probeert te voeren, word je straal genegeerd. En als je die met passie en heftige woorden probeert te voeren, ben je te heftig. En zo is alle kritiek wel doodgeslagen.
Ik zie dat mechanisme wel vaker… en het werkt. De werkelijke discussies komen niet van de grond, omdat het erg eenvoudig is om elk onderwerp de derangeren door het naar een discussie over de vorm te trekken.
Maar misschien zou het toch niet zo’n gek idee zijn om eens wat meer op de inhoud te duiken. Ons banksysteem is nog net zo verrot als het was, er zijn geen wezenlijke problemen opgelost, en dat lijkt me een groot probleem voor onze maatschappij en toekomst. Is dat niet een discussie waard? En zullen we toch steeds weer proberen terug te keren naar die basale vragen – hoe moet het wel, en welke mechanismen voorkomen dat – ipv ons steeds te laten afleiden?
(En zelf hoop ik ook wat te kunnen doen. Maar echt een persoon voor brandende fakkels en hooivorken ben ik niet. Op welke manier kun je op je eigen bescheiden wijze een bijdrage leveren aan een tegenstroming? Als iemand ideeen heeft, graag.)
@26,
Dit vraag ik me toch af. Kiezers wilden in elk geval niet zomaar een paarhonderd euro per maand meer betalen. Dat lijkt me logisch en begrijpelijk, en ook gewoon vrijwel onmogelijk om te doen.
Maar een algemene afkeer van het hervormen van het HRA-stelsel, die heb ik niet gemerkt. Als er een goede overgang en het werkelijk ‘eerlijke verhaal’ verteld was, dan hadden veel mensen daarvoor open gestaan.
En ik gebruik nu bewust de term van Samsom, omdat die term juist zo populair werd omdat het aangaf dat mensen in veel opzichten helemaal niet zo onredelijk zijn. Dat ze best kunnen accepteren – juist veel te veel vaak – dat dingen moeten veranderen als het zo niet meer gaat. (Daarom pikken we het nog steeds dat de zorg zo wordt uitgekleed.)
Als je de juiste frames (of wellicht, als alternatief, de juiste argumenten) gebruikt, dan kun je dat soort dingen prima verantwoorden en stemmen mensen er best mee in.
Dat het niet gebeurd is zegt niet veel over de kiezer, maar alles over de beeldvormers lijkt me.
@15: de alternatieven van Groen Links zijn vooral administratief, waarbij het gebruik van het woord “transparantie” mij al puistjes geeft. De bancaire sector heeft onder alle omstandigheden een “Free Lunch”. De bonussen zijn tijdelijk verlaagd, en adequate en transparante maatregelen zijn genomen om deze maatregel te neutraliseren door de vaste salarissen te verhogen.
Welk beleid er wordt gevolgd, en hoe goed het toezicht ook wordt, controle vindt altijd achteraf plaats. En dan kan alleen de schade worden hersteld en draait de belastingbetaler op voor de tekorten.
Wellicht dat het strafbaar stellen van falend bestuur zou helpen. Het failliet gaan van een bank, of het noodzakelijk maken van ingrijpen door een centrale bank, maakt dat alle bankiers hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld en volgt een berufsverbot. Hiermee compenseer je voor de gratis-lunch-er-kan-mijtoch-niets-gebeuren houding. Rijkman Groenink in een sociale huurwoning in Osdorp, dat lijkt me rechtvaardiger dan de huidige situatie. Het blijft echter wel achteraf corrigeren.
@28: heb je gelijk in. Volgens mij hoef je als centrale bankier ook niet zoveel verstand van economie te hebben. Als ze dat wel hadden gehad zaten we niet niet in de rotzooi. Je moet vooral met veel wollige taal gewichtig doen alsof je er verstand van hebt, vertrouwen wekken en doen alsof je de economie aan het sturen bent.
@30: klopt. Als je het hele verhaal rond die hypotheken vertelt begrijpen mensen wel dat het beter (op termijn) afgeschaft kan worden.
@0: de aluhoedjes krijgen wel griezelig vaak gelijk, de laatste tijd.
Toch heb ik er wat moeite mee om Job Cohen als “Schaduw Elite” neer te zetten. Schaduw Elite komt nu eenmaal niet naar uw huis om Thee te drinken of met de fiets naar het werk ;).
Dat of hij is een meester vermommer natuurlijk ;). Verdorie waar is James Bond of Mata Hari waneer je ze nodig hebt ;).