Waren CDA en VVD ook tegen de benoeming van Aben?

President Corstens’ lovenswaardige project om de geschiedenis van de Hoge Raad in de Tweede Wereldoorlog van een goed boek te voorzien, wordt telkens onoverspringbaar overschaduwd door de niet-benoeming van Diederik Aben als raadsheer in de Hoge Raad. ‘Als we het dan toch over de rug recht houden hebben, wat waren dat dan voor slappe knieën?’

Afgelopen zondag, bij Buitenhof, ging het weer zo. Corstens’ dappere teksten over de inmiddels afgewende absurde verhoging van het griffierecht konden niet baten. Het ging om zijn eigen rug, volgens prof. Jansen, de auteur van het boek over de Hoge Raad in de Tweede Wereldoorlog. Had Corstens zijn eigen rug niet recht moeten houden en Aben op nummer 1 van de lijst moeten handhaven?

De verdediging van Corstens stond op twee argumenten: in de eerste plaats was de inhoud van de kritiek op Aben niet een vorm van discriminatie op een suspect ground zoals ras. Het ging om de vraag of het nu zo handig was om nog even een notitie af te scheiden over de vraag of de eerste Wilderskamer terecht gewraakt was. Kortom: het is maar zeer de vraag of dit nu een kwestie was waarop de Hoge Raad zijn oorlogsverleden kon compenseren.

In de tweede plaats probeerde Corstens aan te geven dat het niet in de eerste plaats over zijn rug ging. Dat deed hij door te verwijzen naar de bevoegdheid van de regering om uiteindelijk, op bindende voordracht van de Tweede Kamer, een nieuwe raadsheer te benoemen. Dat deed hij ook door te suggereren dat Aben het sowieso niet geworden was. Het ging namelijk niet over een enkele partij, maakte Corstens duidelijk, maar over meerdere. De suggestie dat de tegenstand tegen Aben groter was dan van de PVV wekte Corstens eerder ook.

Dat doet een sterk vermoeden rijzen dat de PVV in eerste instantie tegen was en dat VVD en misschien ook wel het CDA de zijde van de PVV hebben gekozen en zich nu verschuilen achter de geheimhouding. De enige vraag voor Corstens was of hij Aben een politieke slachtpartij met een zekere afloop heeft willen besparen. Dat heeft hij dus geprobeerd. Maar de prijs die Corstens er nu zelf voor moet betalen is wel vrij hoog geworden. Zelfs als hij enigszins omfloerst probeert duidelijk te maken dat het alleen om de vraag ging of Aben geruisloos, of besmeurd met modder van het toneel zou zijn verdwenen.

Ondertussen komen met name overal CDA’ers onder tegels vandaan om te betogen dat ze eigenlijk toch tegen samenwerking met de PVV waren. Toch lekt (nog) niet uit, hoe het nu precies met Aben gegaan is. Heeft de PVV andere partijen gegijzeld? Was het CDA uit zichzelf ook tegen? Hebben we nog iets aan de VVD? Corstens gaf aan dat hij Aben niet ooit, maar nu nog niet weer als eerste keus zal voordragen. Dat suggereert dat er toch meer aan de hand was. Misschien moeten we prof. Jansen er nu maar vast op zetten.