Vuurwapen of vergif

COLUMN - De paniek in de Republikeinse partij stijgt. Als het aan de stemmers ligt, wordt  Trump hun presidentskandidaat, maar vrijwel niemand van de partijtop steunt hem.

Er wordt driftig gespeculeerd dat de Republikeinen bij de uiteindelijke vaststelling van hun kandidaat de hele trukendoos zullen opentrekken om een andere voorman te kiezen.

Hoe ernstig die paniek is, drong pas tot me door toen de Republikeinse senator Lindsey Graham afgelopen week te gast was bij The Daily Show. Lindsey Graham is bepaald rechts, maar heeft altijd pragmatisch samengewerkt met de Democraten. Iets waar veel Republikeinen tegenwoordig mordicus tegen zijn, getuige ook hun botte weigering om Obama – zoals zijn presidentieel recht is – een nieuw lid van de Hoge Raad te laten voordragen, al is Merrick Garland zelfs in Republikeinse ogen een van de beste kandidaten.

‘U heeft recent uw steun voor Ted Cruz uitgesproken,’ zei gastheer Trevor Noah. ‘Is dat niet vreemd? Want eerder heeft u zich buitengewoon kritisch over hem uitgelaten. Wat zijn de merites van Cruz?’ Bijna schaterend antwoordde Graham: ‘Dat hij niet Donald Trump is.’ Hij betitelde Trump als opportunistisch, racistisch en xenofobisch, en beschreef de keuze tussen Trump en Cruz vervolgens als die tussen een vuurwapen en vergif. Trump was in die vergelijking het vuurwapen: een dodelijk schot door het hoofd. Cruz stond voor het vergif. ‘Hopelijk hebben we dan nog voldoende tijd om een tegengif te vinden.’

Met open mond keek ik toe. Nog nooit eerder een politicus zijn eigen partij zo finaal zien afbranden als Graham daar deed. Het was niet de moed der wanhoop die hier sprak, nee, het was de wanhoop zelf. Graham had de moed opgegeven en wierp zichzelf nu in het vuur, met als enige boodschap: zijn partij was aan het imploderen, de Republikeinen hebben zichzelf de komende decennia als partij volkomen onmogelijk gemaakt.

The Daily Show was niet te beroerd om zout in de wonden te wrijven. In een fragment pal voor het gesprek met Graham hadden ze, via hun beproefde recept van citaten naast elkaar zetten, laten zien hoe Trump de absolute culminatie was van alles waar Republikeinse stemmentrekkers – van Michelle Bachmann tot Sarah Palin, van Rick Perry tot John Boehner en Mitch McConnell – al jarenlang op hameren: we hebben een outsider nodig als leider; dit land moet worden gerund als een bedrijf; Amerika moet weer groot worden en anderen angst inboezemen; buitenlanders zijn verdacht; liegen is prima als het in je straatje te pas komt, want fuck the facts; en vooral: honoreer rationele tegenargumenten nooit en te nimmer.

De Republikeinse partij is, kortom, doodongelukkig over het kind dat zijzelf hebben gebaard.

Ook de pers in Amerika krabt zich inmiddels achter de oren. Leuk, dat spektakel dat Trump elke keer genereert, en geweldig hoeveel revenuen dat opbrengt in reclame – maar tegen welke prijs?

Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.