Verwacht het onverwachte

Steeds meer aardwetenschappers en klimatologen waarschuwen dat de klimaatverandering niet geleidelijk zal verlopen. Ook in het boek De Laatste Generatie van klimaatexpert Fred Pearce wordt in het hoofdstuk: ‘Onvermijdelijke Verrassingen’ gewaarschuwd voor plotselinge veranderingen in de stabliteit van ijskapen en regenwouden. Sommige processen bereiken immers een cruciaal ’tipping point’ en veranderen dan plotseling van richting en/of snelheid. Deze week verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences journal een artikel waarin een schatting wordt gemaakt van de ‘omslagtijd’ van verschillende fysische processen op aarde. Enkele daarvan zijn: het smelten van het arctische zeeijs (10 jaar), het stoppen van de Atlantische Golfstroom (100 jaar), het verdwijnen van de Indiase moesson (1 jaar), afsterven van het Amazone regenwoud en de boreale bossen (50 jaar). Sommige van deze processen zijn al waarneembaar zoals het afzwakken van de Golfstroom en het teruglopen van de zeeijsbedekking. De onderzoekers bepleiten dat: “that society should not be lulled into a false sense of security by the idea that climate change will be a gradual process” (BBC).

Uit een andere wetenschappelijk hoek komt nu de waarschuwing dat de zeespiegelstijging wel eens veel sneller zou kunnen verlopen dan het IPCC momenteel inschat. Paleontologisch onderzoek aan de verhouding tussen zuurstofisotopen in de kalkschaaltjes van microfossielen uit de Rode Zee geeft aan dat in het laatste interglaciaal, het Eemien (dat van 124.000 tot 119.000 jaar geleden duurde) toen de gemiddelde temperatuur zo’n 2 °C hoger was dan nu de zeespiegel 4-6 meter hoger stond dan nu (NGV-Geonieuws). Gezien de verwachting dat het klimaat op aarde deze eeuw tenminste 2 °C gaat opwarmen kunnen we een zeespiegelstijging verwachten vergelijkbaar met die aan het begin van het Eemien plaatsvond: 1,6 meter per eeuw, en dat is onverwachts een metertje hoger dan tot nu toe werd verwacht.