COLUMN - Ook overheden maken fouten: niets menselijks is ze vreemd. De laatste jaren blijken er echter systematische fouten in beleidsmakerij te zitten en is een koers, eenmaal ingezet, amper nog te wijzigen. Naar tegengeluid en onderbouwde waarschuwingen wordt alleen voor de vorm geluisterd; wetten die in de weg staan worden omzeild.
De zorg is een tragisch voorbeeld. Het landelijk EPD was slecht doordacht, constateerde de commissie Elias recent. Dat zeiden critici tien jaar geleden al, maar hun doortimmerde commentaar werd terzijde gelegd.
Het gerede vermoeden dat DBCs niet tot besparingen zouden leiden, maar tot meer bureaucratie, minder inzichtelijkheid en meer kosten? Idem dito.
Korten op dagelijkse zorg en hulp aan huis zou leiden tot een groter beroep op verpleegtehuizen, waarschuwden kenners, en toch is de overheid ‘verbaasd’ dat veel mensen het thuis nu niet langer redden. En ze zijn, sinds de toegang tot verpleegtehuizen is ingeperkt, verrast dat zich sindsdien vooral ‘moeilijke’ gevallen aandienen en het werk er zoveel zwaarder is geworden. Stemt het parlement niet in met een wetsvoorstel? Proberen we de zaak er toch gewoon per AMvB door te drukken!
Ik schaam me voor mijn regering. De kortzichtigheid en vooringenomenheid van veel maatregelen, de ondoordachtheid van de zoveelste ‘betere’ aanpak tergen mijn verstand en hart. Veel beleid is totaal ad hoc, gaat voorbij aan geaccepteerde kennis en feiten, en lijkt op weinig anders gebaseerd dan platitudes als ‘veiligheid’, ‘efficiency’ of ‘doelmatigheid’, in de kennelijke veronderstelling dat het er dan ingaat als Gods woord in een ouderling.
Kwam een van de bewindslieden maar eens met een doordachte bespreking van een beleidsplan, iets waaruit blijkt dat er terdege over de geventileerde kritiek en gebleken voetangels was nagedacht: dat zou winst zijn. Maar nee. Voormalig privacyvoorvechter Lodewijk Asscher verkoopt een verdergaande koppeling van persoonsbestanden dan we ooit hebben gekend, met weinig meer dan een algemene verwijzing naar ‘fraudebestrijding’. Hij toont niet aan dat het huidige beleid tekort schiet, geeft geen cijfers of feiten; hij beweert zelfs niet dat er veel fraude is. Toch moeten we fraude met man en macht tegengaan. Leve de schending van ons aller privacy.
De Ombudsman constateerde koeltjes dat een adreswijziging twee dagen te laat naar de Sociale Dienst opsturen tegenwoordig al volstaat om iemand als fraudeur te bestempelen, een stempel dat je – vanwege diezelfde digitale koppelingen – de rest van je leven zal achtervolgen. Wat is in hemelsnaam het nut van nog fijnmaziger datakoppelingen, Lodewijk Asscher?
En waarom willen we burgers tot in elk detail van hun leven volgen om eventuele fraudeurs te vinden, terwijl we ondanks internationale druk bedrijven die elders op grote schaal belasting ontduiken, in Nederland hartelijk welkom heten?
We verdienen beter dan dit.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (8)
Spijker * kop. Ik zou wensen dat alle politici, alle tweede en eerste kamer leden die namens ons hun werk uitvoeren dit lezen en zich achter de oren krabben. Treffend beschreven, hoe kunde en wetenschappelijke kennis het onderspit delft voor de zoveelste kortzichtige ideologische actie. Dank Karin,
‘We verdienen beter dan dit.’
Inderdaad. Misschien moeten een paar onafhankelijke knappe koppen eens een handleiding gaan ontwikkelen hoe allerlei data vergaard worden en hoe die te kunnen omzeilen (denktank?). Een lijstje ook waarbij iedere vraag van om het even welke instantie of ambtenaar er gevraagd kan worden naar persoonlijke informatie en hoe dat antwoord geweigerd kan worden met de opmerking: check AIVD, Belastingdienst, OV-database, SyRI-database, bank-data, metadata telecommunicatie etc. Je kunt gerust stellen dat ze alles al weten in principe, dus vragen hoeven niet meer beantwoord te worden. Neem gesprekken met ambtenaren op! Of lieg er gerust op los, want de div. data hebben toch gelijk. Zeg er ook bij dat een goed antwoord niet mogelijk is, omdat de overheid, alwetend dat ze zijn, altijd andere conclusies trekt over de betrouwbaarheid van de burger dan de burger dat zelf zou kunnen, omdat tegenwoordig alles geheim is en inzage onmogelijk. Zo onmogelijk, dat de burger niet eens kán weten hoe als modelburger te fungeren. Eis van de overheid een omschrijving van De Modelburger. Zet een website op waarbij iedere overheidshandeling gemeld kan worden waarbij om speciale informatie wordt gevraagd die tegen u gebruikt kan worden. Heeft u een smartphone, maak dan altijd een selfie met daarop uw hoofd, maar ook die van bijv. Lodewijk Asscher als hij op straat is (of in de kamer of waar dan ook), zodat we aan de hand van de EXIV-data goed kunnen controleren waar hij op ieder moment van de dag was en wat hij daar deed. Stel ook scherpe vragen aan hem zodat hij iedere seconde van de dag zich moet verantwoorden (bijv. wat mot dat hier?). Zorg dat zijn werk onmogelijk gemaakt wordt zodat hijzelf de conclusie moet gaan trekken dat het leven hem onmogelijk gemaakt wordt om nog te kunnen functioneren. O wacht! Hij functioneert nu al niet door zijn eigen plannetjes. Welnu, ontslaan die man. Hij is niet meer nodig. Net als de rest van de trias politica die, als in beton gegoten, nóg langer meegaat dan alle datarententie bij elkaar. Maak robots met de beeltenis van Lodewijk Asscher, en laat die alles uitvoeren. Nu de burger niet meer nodig is, zijn er alleen nog maar criminelen nodig om dat beton te dienen. De hardwerkende crimineel zal rijkelijk beloond worden! En de welwillende burger wordt aangespoord de pil van Drion te slikken.
Evolutie, PvdA style!
Overheden/overheid is een woord wat eigenlijk biet gebruikt hoort te worden. Er is nergens een gebouw met het bordje overheid. Een verzamelingsnaam van ministeries/provincie/gemeentelijke instellingen. Maar terug naar het onderwerp. Vertrouwen, het is bij nadenkende mensen niet aanwezig. En terecht is gebleken, Trias politica is een lachertje van de bovenste plank. We worden allemaal afgeluisterd, deze info wordt opgeslagen op de datacenters van de AIVD. Straks hangen de drones in de lucht om je in de gaten te houden en onze kinderen zullen gechipt gaan worden. Kijk eens om je heen wat er gebeurt. Hoe dom kun je zijn om nog maar enig geloof te hechten aan democratie. We worden bestuurd door een klein groepje zieke geesten die ook politici gebruiken als loopjongetje. En het wonderlijke is dat we het laten gebeuren.
@3:
Dan maar hopen dat die chips van goede kwaliteit.
Anders zie ik in het verschiet nog een levendige handel in chips voor de kinderbijslag ;-)
@3: Nou niet zo optimistisch Bas, ze hebben tegenwoordig al chips die op afstand herkend en tot ontploffing kunnen worden gebracht en zijn zo klein dat ze via voedingsmiddelen ingebracht kunnen worden met nanohaakjes die alleen in de hersens grip vinden. ;-)
@5:
Ik haal mijn harnas uit de kast: wandelende kooi van Faraday :-)
Dit probleem speelt al decennia. Destijds met de privatisering van het Openbaar Vervoer speelde het precies zo. Vanuit de privatisering van British Railways was toen al bekend dat die privatisering niet tot de veronderstelde effecten zou leiden. Desondanks werd het met een grote kamermeerderheid ingevoerd. Een paar jaar later werd met zoveel woorden toegegeven dat hele kamerfracties destijds hebben zitten te slapen.
De grote oorzaak achter dit soort neigingen is blinde ideologie. Ook nu nog hobbelt met blind achter de ideologie van marktwerking aan. Er wordt niet nuchter gekeken naar elk geval op zich, want marktwerking kan op sommige markten wel tot verbetering leiden (telefonie), maar op andere markten is het een slecht idee (OV, zorg). Echter, zowel bij VVD als PvdA als CDA is het marktdenken doorgeslagen tot een blind achter een ideologie aanhobbelen waarbij nuchtere feiten en getallen niet nodig zijn, en alleen maar het beeld op de heilstaat kunnen vertroebelen.
Het is trouwens schering en inslag, dit feitenvrij verregaande maatregelen invoeren. Ook destijds bij de invoering van de euro vond er geen noemenswaardig debat plaats, terwijl er door critici toch echt flink gewaarschuwd werd voor de problemen waar we nu tegenop lopen met die euro. Ook toen was het weer feitenvrij blind achter een ideologie aanhobbelen.
@7:
Maar wat moet je dan als overheid nog voor domme trucjes verzinnen, om de aandacht te trekken en interessant te doen?
;-)
Privatisering, zoals al vermeld, een ramp!
Vergroting van gemeenten levert niets op:
http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/kabinet-rekent-zich-rijk-met-gemeentelijke-opschaling
Politiereorganisatie niet zo’n denderend resultaat.
Ik wil trouwens ook best eens cijfers zien van die grotere onderwijsfabrieken ook.
De “grootaandeelhouder” van de spoorwegen hebben een leuke strop met de fyra wegens falend toezicht/beleid.
Dan is er nog het werkgelegendheidswonder JSF.
De geschiedenis van de PTT.
Denk in deze vooral aan de Giro.
Leuk winstgevende instelling met goede (o.k. wat log)
Maar als klant was je beter af dan bij de huidige ING, waaraan de giro verpatst is en waaraan de belastingbetaler onlangs nog een bedragje mocht bijdragen.
Enzovoort.
Maar goed:
Ook dit jaar groeide de omzet van de voedselbank en dat hebben we toch ook maar mooi aan dit beleid te danken ;-)