COLUMN - Nieuwsuur liet afgelopen maandag zien dat er tienduizend mensen zijn die wachten op een plaats in een verzorgings- of verpleegtehuis, waarvan de helft al meer dan een jaar. Het gaat om mensen met een geldige indicatie: er is vastgesteld dat ze het thuis, óók met hulp, niet langer redden en opgenomen moeten worden.
Van ruim vijfduizend ouderen is de toestand zo beroerd dat instellingen spreken van een ‘schrijnende thuissituatie’. Koken, eten, wassen en aankleden kunnen ze niet langer zelf. Lopen gaat onvast, hun geheugen laat ze veelal in de steek, voor alles zijn ze afhankelijk van hulp. Thuiszorg volstaat dan niet meer: eigenlijk hebben ze vierentwintig uur per dag steun of toezicht nodig.
Maar ze worden niet geplaatst, want er is geen plek. De overheid ziet het probleem niet; zij heeft deze mensen geboekstaafd als ‘wenswachtenden’:, oftewel mensen die het alsnog thuis proberen uit te zingen en liever nog wachten voordat ze naar een tehuis gaan. Buiten dat zo’n verhuizing zelden iemands wens is maar gewoonlijk bittere noodzaak, is de overheid wel erg gul met haar predicaat ‘wens’. Iedereen die aangeeft graag in een specifiek tehuis te worden geplaatst, is volgens hen namelijk een ‘wenswachtende’ en dus niet urgent.
Het dondert niet waarom je voor een specifiek tehuis kiest. Wil je liefst in je eigen stad geplaatst worden, opdat je thuis achterblijvende partner dan tenminste nog een béétje in de buurt is en makkelijker bij je op bezoek kan komen – dan ben je een wenswachtende. Schrijf je je vader of moeder in bij een instelling in je eigen streek, omdat je niet om de dag honderd kilometer heen en weer kunt reizen: je ouder is een wenswachtende.
Aangezien wenswachters niet urgent zijn volgens de overheid, is er zodoende geen enkel probleem. Instellingen worden kalmpjes gekort, leegstaande kamers in verzorgingstehuizen mogen vaak niet worden gevuld en veel instellingen moeten de komende jaren een kwart van hun huidige aantal plaatsen afstoten. En vreemd genoeg is het budget voor deze tak van de zorg vorig jaar niet opgegaan: er is nog 200 miljoen euro over. Tsja, de behoefte aan plaatsen in een verzorgingstehuis is afgenomen, stelt de overheid.
De betrokkenen weten overigens niet dat ze als wenswachters te boek zijn gesteld en dat hun urgentie via een sluikse herdefinitie onderuit is gehaald. Dat vertelt namelijk niemand ze. En zo loopt de wachttijd op: drie maanden, zes maanden, negen maanden, een jaar. Onderwijl blijft iedereen noodgedwongen thuis aanmodderen. Het gevolg: overbelaste partners, kinderen en buren; mensen die vervuilen en vereenzamen; valpartijen thuis; mantelzorgers die overspannen raken of hun betaalde werk moeten opzeggen teneinde paps of mams te kunnen verzorgen.
Wenswachten, het idee! De werkelijkheid delft het onderspit, beleid wordt geschraagd door een taalspitsvondigheid. Onze ouders worden genaaid door een taalgrap.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (7)
Ja.
En ik denk eerlijk gezegd dat het er niet beter op gaat worden. Duitsland en Frankrijk hebben de verplichte ouderzorg dwz dat kinderen, kleinkinderen, schoonkinderen etc… verplicht zijn de kosten te dragen van de zorg en anders kan de oudere verrekken (vaak letterlijk).
Dat is waar NL op aanstuurt: de afbouw van de zorg en minimalisering van de tehuizen op het fundament van de mantelzorg. Mijn gok is dat dat over tien jaar (en honderd columns) geregeld is.
En dat alles omdat het “te duur” is.
Maak uw borst maar nat.
Hoeveel zouden de overspannen mantelzorgers, het productieve uren-verlies en zo eigenlijk kosten? Nog los van al die werkeloze professionele zorgers die op straat komen? Oh ja: die willen natuurlijk niet werken krijgen ze dan te horen.
@1: “Duitsland en Frankrijk hebben de verplichte ouderzorg dwz dat kinderen, kleinkinderen, schoonkinderen etc… verplicht zijn de kosten te dragen van de zorg en anders kan de oudere verrekken (vaak letterlijk). ”
In België trouwens ook, maar wat je schrijft klopt ieder geval in Duitsland niet helemaal. Kinderen en schoonkinderen zijn verplicht (een fiks deel weliswaar) bij te springen als de ouders zelf te weinig inkomen en/of vermogen hebben. Hebben de ouders een goed pensioen van waaruit de kosten betaald kunnen worden dan heb je als (schoon-)kind niks te vrezen. (Maw vooral het “arme” deel der natie wordt genaaid). Verrekken doen de ouders echter niet. Voor zij die geen inkomen/vermogen hebben worden de kosten voor het tehuis sowieso altijd door het sociaal ambt gedragen. Dit social amt probeert vervolgens de kosten bij de kinderen, en schoonkinderen terug te vorderen. Deze hebben inderdaad een wettelijke plicht hier aan bij te dragen. En ja, das bepaald geen kattepis in bepaalde gevallen. Wettelijk is er een minimum bedrag bepaald wat als een soort bestaansminimum geldt. Dan wordt er bepaald wat je netto inkomen is, daar mag je dan een aantal wettelijk bepaalde levenskosten vanaf trekken. Van het verschil wat er dan is tussen wat je overhoudt en wat als bestaansminimum geldt mag je dan de helft afdragen. In Duitsland zijn kleinkinderen trouwens verschoond van deze verplichting.
In Duitsland is deze wet behoorlijk “grundlich”, er lopen heel wat rechtszaken van mensen die om wat voor reden in beroep gaan tegen deze verplichting. Maar in principe geldt: als je biologisch kind ben heb je te betalen.punt. Ook als je vader jouw op je 18de uit huis zet, onterft en daarna 20 jaar geen contact met je meer wil, stelt de rechter onlangs dat de vader 18 jaar lang wel voor je gezorgd heeft. Dus moet je lappen.
Ander schrijnend geval: als je vader je sexueel misbruikt heeft, daarvoor veroordeeld is en een gevangenis straf heeft uitgezeten, daarna zijn leven niet meer op de rails heeft gekregen en in armoede in een tehuis beland zonder inkomen en vermogen dan mag je voor die vader betalen.
Er zijn gevallen bekent van kinderen die hun tweede huis hebben moeten verkopen omdat dat valt onder vermogen en dat moet je opsouperen om af te dragen aan sociaal ambt.
Andersom zijn vaak ook ouders de dupe: omdat het social amt er naar streeft om de totale kosten geheel terug te vorderen hebben al Duitse kinderen hun ouders over de grens in Polen in Poolse tehuizen geplaatst en ik geloof zelfs geheel nieuwe goedkope tehuizen laten bouwen) lekker goedkoop en deze hoeven ook niet te voldoen aan allerlei Duitse kwaliteits-eisen etc. Gevolg is dat de kosten lekker laag zijn en dus hoeven de kinderen veel minder af te dragen aan social amt omdat deze minder terug hoef te vorderen. (Fraai staaltje marktwerking btw.)
Simpel gezegd er is geen enkele wijze dat je als kind van je ouders kan scheiden.
Jaar geleden ofzo was er een discussie programma op NL tv en verrassenderwijs waren de Christelijke partijen groot voorstander van dit principe. Maar ik mag hopen dat we deze regeling niet in Nederland gaan invoeren. Want ofwel het wordt een oer-hollandse exercitie waarbij we allerlei gaten en misstanden gaan “dichtrepareren” m.a.w. de wet en regelgeving wordt zeer complex met 1000 en 1 mogelijkheden voor advocaten en specialisten om de mazen te vinden; id ergo massa’s rechtszaken. Ofwel we doen het “op z’n Duits”: grundlich met alle schrijnende gevallen van dien.
De hele Duitse situatie maakt dat ik dat hele mantelzorg verhaal en de positieve verhalen daarvan maar met een korreltje zout neem. Het is gewoon terug in de tijd en een ordinaire bezuiniging en dat alles onder de noemer: modernisering en hervorming. Je reinste bullshit en je vraagt je iedere keer weer af hoe het komt dat de VVD als grootste aanjager van dit soort egoïstische en asociale plannen zo groot is en blijft. Waarschijnlijk omdat ze de strategie van de kikker in de pan langzaam kokend water (niemand denkt dat die plannen ooit hem of haar gaan raken tot dat het te laat is) feilloos weet te combineren met angst zaaien (we moeten bezuinigen want anders….je kan thuis toch ook niet meer uitgeven dan je binnenkrijgt…en dat soort onzin retorica….alsof een huishouden in de verste verte te vergelijken is met een staat)
@2: Dank voor deze beschrijving.
Duidelijk genoeg waar we naar toe gaan.
@2: Prima verhaal (ook van @0). Je beschrijving van de VVD-politiek: ‘strategie van de kikker in de pan langzaam kokend water (niemand denkt dat die plannen ooit hem of haar gaan raken tot dat het te laat is) feilloos weet te combineren met angst zaaien’ beschrijft m.i. feilloos waar deze nepliberalen mee bezig zijn.
De overheid geeft domweg -steeds meer- vorm aan de rechtse wensen van de nederlander, die vindt dat de oudere ander zijn/haar eigen broek zelf maar moet ophouden, ook al heeft hij/zij een heel werkend leven belastingen en premies betaald. De -onfortuinlijke- oudere, zieke, gehandicapte wordt steeds meer als profiteur, of zelfs paria weggezet. Dat zijn de keuzes die men in dit land steeds makkelijker neemt. Tegenwoordig lijk je alleen nog mee te tellen als je voldoende vermogen bij elkaar gegraaid hebt om schijt aan iedereen te hebben.
@5: I.pv. “oudere” in je reactie kan je beter “X” schrijven waarbij X willekeurig naar believen kan worden ingevuld met; Oudere, werkeloze, aan de kant gezette gescheiden moeder zonder opleiding en 3 jonge kinderen, jongere met laag IQ, gehandicapte, niet-room blanke rollende gooise R uitsprekende 16 jarig bontkraagje, zeer vakbekwame gedwongen ZZP-er die niet geboren is voor het ondernemerschap etc
@6: Je hebt helemaal gelijk. Het viel me op moment van schrijven zwaar om wéér iedere mogelijke onrendabele voor de geest te halen. Als je er werkelijk bij stilstaat is het uitermate deprimerend om te zien hoe steeds meer mensen als ‘afval’ worden beschouwd. Alleen het psychopate wereldbeeld van de vormgevers van onze samenleving kan tot dergelijke ziekelijke maatschappelijke structuren leiden. Daar zou je niet aan mee willen werken, maar is wel de staande praktijk en het huidige Über-ich te lande en elders. Met andere woorden is het normaal, of de norm. Hoe zou het immers anders moeten.