Democratische dwaallichten in Indiase verkiezingen

ANALYSE - Aan de grens met India en Pakistan ligt de drassige Banni steppe, de thuisbasis van een mystiek verschijnsel: felgekleurde lichtjes, door de lokale bevolking Chir Batti genoemd, verschijnen op donkere avonden aan de hemel. Naar verluidt hebben de betoverende dwaallichtjes meerdere malen reizigers van hun pad afgeleid, die vervolgens in de nabije netelige jungles verdwaalden.

Niet alleen de reizigers, maar vele Indiase kiezers staan op het punt slachtoffer te worden van een dwaallicht in de grootste democratie ter wereld.

In april en mei gaat het gros van de 900 miljoen stemgerechtigden naar de stembureaus om de Lok Shaba, het Indiase Lagerhuis, te kiezen. Om deze majeure operatie logistiek mogelijk te maken, zijn er maar liefst zeven stembusgangen, waarvan de derde afgelopen dinsdag plaatsvond.

Rechtse revolutie

Centraal in de Indiase verkiezingen staat de (in)populariteit van de premier, Narendra Modi. De rechts-nationalist kwam in 2014 aan de macht toen zijn BJP-partij samen wat kleinere rechtse partijen een absolute meerderheid veroverde in de Lok Shaba.

De BJP beloofde de kiezer democratische vernieuwing, kansen voor de jeugd en een einde aan de corruptie, die onder het bewind van de INC-partij hoogtij vierde. Zulke campagnethema’s zijn een terugkerend motief in Aziatische landen, waarin partijen telkens elkaar opvolgen met de belofte om de corruptie van de voorganger te bestrijden.

Allesbehalve smetvrij

Hoewel het merendeel van de Indiase bevolking het er over eens is dat de economie onder Modi flink is gegroeid, is zijn regeringsperiode allesbehalve smetvrij geweest.

Allereerst houdt de regering de officiële werkloosheidcijfers achter. De werkloosheid zou namelijk, naar verluidt, tot recordhoogtes zijn geklommen.

Ook het buiten omloop stellen van alle 500 en 1000 Roepie (de grote coupures) biljetten bleef niet zonder kritiek. Oppositiepartijen claimen dat het monetair beleid van Modi tot sterke denivellering heeft geleid. Modi houdt aan dat dit nodig was om zwart geld te bestrijden.

Daarnaast is corruptie nog steeds niet weg te denken uit de Indiase politiek. Modi’s BJP wijst de INC, die vóór Modi aan de macht was, aan als oorzaak achter de aanhoudende omkoperij en machtsmisbruik. Oppositiepartijen reageren met de stelling dat het er onder Modi’s bewind niet beter op is geworden.

Vanwege de aanhoudende kritiek op zijn bestuur behaalde Modi begin dit jaar zijn slechtste approval rating tot dusver; slechts 46 procent van de bevolking stond achter de premier. Twee jaar geleden genoot Modi nog de steun van twee-derde van de Indiërs.

Electorale afleiding

Om een verkiezingsnederlaag te verhinderen, zocht Modi zijn toevlucht tot een conflict – een truc zo oud als de weg naar Rome. Denk aan Hendrik V, die de Honderdjarige oorlog instigeerde als populariteitsstunt, of President Trump die vlak voor de 2018-verkiezingen over een “karavaan van migranten” begon.

Eerst legt de kwetsbare politicus nadruk op een “buitenlandse dreiging” om het verdeelde volk te verenigen tegen een gezamenlijke vijand. Vervolgens stelt hij zich op als de sterke leider die het volk nodig heeft in tijden van nood.

Modi’s afleidingspolitiek kwam in de vorm van Kasjmir. Sinds hun onafhankelijkheid in 1948, claimen zowel India als Pakistan de streek als hun grondgebied. Nadat in februari een Pakistaanse jihadist zichzelf opblies, en daarmee het leven nam van tientallen Indiase ordehandhavers, was de geest uit de fles.

In plaats van voor een diplomatieke oplossing te kiezen, stuurde Modi twaalf straaljagers, die volgens Indiase bronnen 350 militanten doodden. Pakistan beweerde daarentegen dat India geen militantenkamp, maar een bos had verwoest. Het conflict zette zich voort tot maart in de vorm van schermutselingen aan de grens.

Missie geslaagd

De Indiase reactie was natuurlijk niet primair uit politieke overweging. Feit blijft wel dat de NDA (de alliantie van Modi) na de escalatie in Kasjmir als een raket in de peilingen steeg. De alliantie steeg binnen een maand van 242 zetels naar boven de 272, genoeg voor een absolute meerderheid. Het momentum van de UPA, de door INC geleide oppositie-alliantie, is een halt toegeroepen.

Het verkiezingsdiscours verschoof van corruptie en wanbestuur naar terrorisme en veiligheid, thema’s waar de rechtse partijen beter op scoren. De NDA stevent nu af op het behouden van hun een absolute meerderheid in de Lok Shaba.

Het Kasjmir-conflict fungeerde als een uitstekende electorale afleider. In plaats van een weloverwogen keuze op basis van de economische groei en aanhoudende stabiliteit, lijken veel kiezers nu de NDA te kiezen vanwege de Kasjmircrisis.

Of de Indiase kiezer nu voor het NDA of UPA kiest is een persoonlijke overweging. Deze keuze wordt helaas bemoeilijkt door een electorale Chir Batti. Democratische dwaallichten leiden de kiezer naar de jungle, weg van een weloverwogen pad.