Hieronder een gastbijdrage van Wim Zwijnenburg (beleidsadviseur inhumane wapens bij de vredesorganisatie IKV Pax Christi). Een verkorte versie van dit stuk verscheen vandaag in Trouw.
In de afgelopen decennia zijn tienduizenden burgers in Irak (1991, 2003) en Kosovo (1999) blootgesteld aan verarmd uranium munitie, ondanks dat het gebruik hiervan mogelijk verband houdt met geboorteafwijkingen en een verhoogd aantal gevallen van kanker. Burgers in Irak en Kosovo hebben recht op duidelijkheid over de effecten van deze wapens, maar de landen die ze gebruiken ontlopen hun verantwoordelijkheid.
Afgelopen weekend publiceerde de Britste wetenschapper dr. Chris Busby een onderzoek waaruit bleek dat in Fallluja, Irak, er een relatief groot aantal geboorteafwijkingen en kankergevallen is geconstateerd na de aanval van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië op deze stad in 2004. Hoewel Busby geen oorzaak aanwijst voor deze uitkomsten, wijst hij erop dat er, gezien de aard van de gezondheidsproblemen, mogelijk een verband bestaat met het gebruik van verarmd uranium in munitie.
Verarmd uranium is een licht radioactief en zwaar metaal dat gebruikt wordt in anti-tank munitie omdat het door zijn hoge dichtheid effectief door pantser heendringt. Bij inslag verspreidt zich een dichte wolk van verarmd uranium die de getroffen objecten en de omgeving besmet en die mensen binnen kunnen krijgen door inhalering en aanraking. Veel kapotgeschoten en besmette tanks staan op schrootplekken in woonwijken, waar vooral kinderen en zwangere vrouwen een groter risico lopen. Gemiste projectielen corroderen in de grond en kunnen daarmee het grondwater besmetten.
Het is onvoorstelbaar dat er, gezien de mogelijke gevolgen voor de gezondheid van de burgerbevolking, nog steeds geen openheid wordt gegeven over het gebruik van verarmd uranium. Tot op heden zijn staten niet verplicht om aan te geven waar, en hoeveel verarmd uranium is gebruikt en hebben ook niet de verplichting om elkaar of VN-instellingen te steunen in het identificeren, markeren, monitoren en opruimen van plekken die besmet zijn met verarmd uranium. Dit is onacceptabel.
Uit laboratoriumonderzoek is duidelijk geworden dat verhoogde aanwezigheid van verarmd uranium in het lichaam kan leiden tot kanker en aantasting van de nieren, afhankelijk van de hoeveelheid waaraan men is blootgesteld en de tijdsduur. In Irak is in beide Golfoorlogen in totaal meer dan 440.000 kg verarmd uranium verschoten, wat een groot risico voor de burgerbevolking met zich meebrengt op blootstelling aan deeltjes verarmd uranium in de lucht en in het grondwater. Bijna twintig jaar na de eerste Golfoorlog is er nog steeds geen duidelijkheid over de effecten van verarmd uranium op de gezondheid.
Omdat nog onvoldoende duidelijk is welke effecten het gebruik van munitie met verarmd uranium heeft op mens en milieu, moeten voorzorgsmaatregelen worden genomen om te zorgen dat burgers niet worden blootgesteld aan deze stof. Ironisch genoeg nemen veel legers (waaronder het Nederlandse en Amerikaanse leger) deze voorzorgsmaatregelen wel voor hun eigen militairen, zoals het dragen van beschermende kleding en stofmaskers. Dergelijke maatregelen voor burgers komen echter niet van de grond. Het debat over een moratorium op het gebruik van verarmd uranium zit vast in een Catch-22: landen willen zich pas inzetten voor maatregelen en onderzoek zodra er meer bewijs is voor het schadelijke effect van de stof, maar om dit te bewijzen is allereerst onderzoek nodig.
Nederland heeft in het verleden binnen internationaal verband wel geprobeerd stappen te nemen richting de regulatie van het gebruik van verarmd uranium en gezocht naar draagvlak voor een moratorium, maar sinds 2003 heeft ons land geen actieve rol meer gespeeld in het debat.
IKV Pax Christi is van mening dat gebruikers van verarmd uranium (tot nu toe voornamelijk de Verenigde Staten en Groot-Brittanie) en hun bondgenoten de verantwoordelijkheid moeten nemen en naar een oplossing moeten zoeken voor de problemen die wapens zoals verarmd uranium kunnen veroorzaken. Met de levens en de gezondheid van burgers mogen geen risico’s worden genomen. Getroffen burgers en veteranen hebben recht op duidelijkheid en rechtvaardigheid. De internationale gemeenschap moet daarom de gebruikers aanmanen om inzicht te geven over hoeveel verarmd uranium er is gebruikt op welke plaatsen, om steun te geven aan het opruimen van deze toxic remnants of war en om te stoppen met het gebruik ervan totdat duidelijk is wat de effecten zijn. In oktober 2010 zal de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties zich gaan buigen over een nieuwe resolutie. Hier ligt de kans voor Nederland wederom actief bij te dragen aan deze discussie en te pleiten voor transparantie en de bescherming van burgers na gewapende conflicten.
Reacties (21)
Ben benieuwd of NL daar ook gebruik van maakt. We kopen toch veel Brits en Amerikaans oorlogstuig?
Ja,helaas wel.Een vriend van me,die soldaat is,
had er ooit nog eentje mee naar huis genomen.
(Zo`n kogel)
Zwaar,zo`n ding,een stuk zwaarder dan lood zelfs.Zat er nog mee te spelen,wist toen nog niet dat het kankerverwekkend was…
Wel een goeie manier om van ons nuclear afval af te geraken+ongezonde terroristenjeugd.
droevig,maar waar…
@2
Heb ergens gelezen dat wetenschappers waarschuwen voor gebruik van verarmd uranium. Microdeeltjes en dergelijke over hele wereld verspreiden (zeg maar net als saharazand).
Kan niet inschatten of dat ook echt kan of een gevaar is.
Zat er nog mee te spelen,wist toen nog niet dat het kankerverwekkend was…
Zo lang het in de kogel zit is het dat ook niet.
Misschien even wel zo netjes om de studie te linken.
Ik moet zeggen dat het niet bepaald het meest overtuigende stuk wetenschappelijke onderzoek is dat ik ooit heb gelezen. Het is gebaseerd op een enquête. Er is dus niet onderzocht of mensen kanker hadden, maar het is ze gevraagd:
“Between Jan 20th and Feb 20th 2010 a team of 11 researchers visited houses in an area of Fallujah Iraq. They administered a questionnaire in Arabic on cancer and birth outcomes including infant mortality. It was explained that the purpose of the project was to obtain information which would show what the rates of cancer and birth effects were, that all personal information would remain completely confidential and that the results would be made available when the study was completed. The interviewer and the household member then filled out the questionnaire together.”
Eerlijk gezegd verwacht ik bij zulke vraagstelling ook een hogere incidentie van kanker.
Bubsy heeft ook geen blootstelling aan verarmd uranium bepaald, zodat hij zelf moet toegeven dat hij niet kan zeggen dat het daardoor komt:
“Finally, the results reported here do not throw any light upon the identity of the agent(s) causing the increased levels of illness and although we have drawn attention to the use of depleted uranium as one potential relevant exposure, there may be other possibilities and we see the current study as investigating the anecdotal evidence of increases in cancer and infant mortality in Fallujah.”
Kortom, hier kan je niet veel meer mee dan stellen dat het eens tijd wordt dat er een echt onderzoek wordt gedaan in Fallujah.
Een artikel van iemand die er wat meer verstand van heeft:
Verarmd uranium gevaar
vergiftiging door stofdeeltjes uranium
http://www.stelling.nl/kleintje/338/Laka.htm
Henk van der Keur
@1
Er zijn wel kamervragen over gesteld:
http://www.defensie.nl/servicemenu/zoeken/?query=verarmd%20uranium
en:
(2007)
Bond eist onderzoek naar kanker bij militairen
http://www.depers.nl/binnenland/117629/Onderzoek-militairen-op-kanker.html
Iraq littered with high levels of nuclear and dioxin contamination, study finds
http://www.guardian.co.uk/world/2010/jan/22/iraq-nuclear-contaminated-sites
Best cru, Irak ligt nu wel vol met WMD’s.
ps: er is wel degelijk onderzoek naar gedaan onder soldaten. Daaruit bleek dat bij 2/3 du-besmetting was aangestroffen.
o.a.: http://www.wise-uranium.org/dgvd.html
http://www.umrc.net/facts_and_fictions.aspx
@5: Heb je ook niets aan. Je moet peer-reviewed wetenschappelijk onderzoek hebben en dan niet van de kwaliteit die Busby hier levert.
Nou geloof ik best dat het inademen van verarmduraniumstof erg ongezond is en dat de wereld beter af zou zijn zonder die wapens. Alleen als je je punt gaat onderbouwen met activistisch broddelwerk dan speel je alleen maar je tegenstanders in kaart.
Met de gevaren van meeroken heb ik het gezien. Jarenlang omstreden, totdat Schotland het rookverbod in de horeca invoerde met daaraan gekoppeld een groot, goed onderzoek naar de effecten. Wat bleek: 5% minder hartaanvallen na invoering, gepubliceerd in NEJM. Knock-out voor de tegenstanders van het rookverbod. Zo een soort groot onderzoek van hoge kwaliteit dat de vraag definitief beantwoord moet er ook komen voor verarmd uranium in Irak. De oorlogvoerende landen moeten daar maar geld en know-how voor vrijmaken, die plicht hebben ze wel.
Het onderzoek van Busby is inderdaad niet heel sterk, en er valt methodologisch genoeg aan af te dingen maar geeft wel reden tot zorg. Zorgen die vooral onder de Irakezen erg leven, en die naar mijn mening serieus genomen moeten worden. Het debat over DU is nogal besmet (pun intended) door allerlei wilde claims en complot theorieen over een nucleaire holocaust. Je merkt dat het moeilijk is geworden om serieus genomen te worden in gesprekken met Staten. Desalniettemin zijn er tientallen peer reviewed in vivio en vitro studies die aanleiding geven om te denken dat DU carcinogeen is. Zoals ik in mijn artikel aan aangeef, is daarom noodzaak om te stoppen met gebruik ervan totdat duidelijk is wat de effecten zijn op burgers die langdurig worden blootgesteld. Naar mening is er voldoende aanleiding om het voorzorgsprincipe, afkomstig uit risico analyse voor milieu en voeding, in acht te nemen en te stoppen met gebruik.
op de site van de International Campaign to Ban uranium weapons staat een goed overzicht met gebruikers en peer reviewed studies. http://www.icbuw.org
Beste Wim, beleidsadviseur inhumane wapens IKV,
Ach die inhumane wapens da’s allemaal leuk en aardig, maar de húmane wapens, daar zijn pas veel mensen onder gesneuveld.
:o)
Volgens mij valt het effect reuze mee, zie bijv.: http://www.nvmp.org/010202.htm
“Onderzoek dat over een aantal decennia is uitgevoerd heeft uitgewezen dat populaties met een ruim boven het gemiddelde beroepsblootstelling aan ingeademd of opgenomen uranium niet in sterkere mate lijden aan de kankervormen die in het algemeen met straling in verband staan.”
Men kan beter energie steken in het opstarten van vredesprocessen dan in het verminderen van het gebruik van verarmd uranium.
Sowieso vind ik het vreemd dat je eerst mensen wilt doden, maar daarna gaat kijken naar eventuele bijeffecten van de kogels zelf.
@10
Volgens mij zijn er genoeg aanwijzingen en dat er daarom een goed wetenschappelijk onderzoek nodig is zoals Martijn aangeeft in #5.
Uit hetzelfde artikel:
Recent onderzoek wijst op de mogelijkheid van genetische beschadiging als gevolg van blootstelling aan enkele vormen van straling uitgezonden door deeltjes zoals die door DU-wapens zijn afgezet. Zo’n effect op het genoom, mits bewezen, zou kunnen wijzen op een grotere kans op leukemie, longkanker of kanker in de lokale lymfeklieren en, controversieel, voorspellingen op grond van stralings-beschermingsmodellen. Het is gewoon nog te vroeg voor een uitspraak. Juist om die reden dient de gezondheid van militaire of burgerpopulaties die in de Golf of de Balkan aan DU zijn blootgesteld geweest in de komende jaren nauwlettend te worden gevolgd.
@10: Eerlijk gezegd zou ik ook niet kanker als grootste probleem verwachten van verarmd uranium. De straling is erg laag, het is een zwakke alfastraler. Als er dan al kanker optreedt als gevolg van straling door het inademen van stof zou je longkanker verwachten, maar dat is niet zo.
Het is wel een zwaar metaal en daarom giftig en ook mogelijk chemisch kankerverwekkend.
Overigens is ook het lood dat uranium vervangt erg giftig
@12
Men denkt ook dat het ‘golfsyndroom’ één van de gevolgen is van blootstelling aan verarmd uranium.
Volgens mij is de straling het minst gevaarlijk, maar zit het risico in de uraniumdeeltjes.
@11
Je quote heeft het over straling zoals door DU-wapens, dus niet specifiek over de door DU-wapens uitgezonden straling.
Beetje misleidend stukje dus, dat straling schadelijk is, is algemeen bekend.
Ik zeg ook niet dat er geen onderzoek moet komen of dat het ongevaarlijk is, ik zou alleen wel wat beters kunnen verzinnen als je land net uit een oorlog komt.
@9
@10
Het hele idee van een oorlog is dat je een selectieve groep mensen uitschakelt. De vijand, gewapende strijders, machthebbers, elites. De eigen partij, medestanders, of de mensen die men wil “bevrijden” moeten vooral niet uitgeschakeld worden.
Uranium kogels zijn heel handig in het uitschakelen van die tegenstander, maar tegelijkertijd potentieel gevaarlijk voor de medestanders. Een wapen dat zowel medestanders als wel tegenstanders om zeep helpt is gewoon niet zo’n goed wapen.
Wat natuurlijk ook kan zijn, is dat diegenen die het gebruik van uranium als wapen authoriseren, niet zo veel op hebben met hun zogenaamde medestanders. Misschien dat men daarom niet zo geinteresseerd is in de lange-termijn effecten van het gebruik van verarmd uranium.
@14: Verarmd uranium wordt gebruikt omdat het goedkoop is (afvalproduct van maken van verrijkt uranium) en heel zwaar (zwaar dan lood, bijna zo zwaar als goud). Nadenken over milieueffecten zitten bij militairen verder niet zo in het systeem.
Verarmd uranium wordt gebruikt omdat het goedkoop is (afvalproduct van maken van verrijkt uranium) en heel zwaar (zwaar dan lood, bijna zo zwaar als goud).
Nee joh. Het wordt gebruikt omdat het overal doorheen gaat. Zie:
On more properly military grounds, depleted uranium is favored for the penetrator because it is self-sharpening and pyrophoric.[25] On impact with a hard target, such as an armored vehicle, the nose of the rod fractures in such a way that it remains sharp. The impact and subsequent release of heat energy causes it to disintegrate to dust and burn when it reaches air because of its pyrophoric properties.[25] When a DU penetrator reaches the interior of an armored vehicle, it catches fire, often igniting ammunition and fuel, killing the crew, and possibly causing the vehicle to explode.
http://en.wikipedia.org/wiki/Depleted_uranium#Military_applications
Een erg late comment maar voor het tegengaan van onwetendheid is het nooit te laat.
http://depletedcranium.com/exactly-what-happens-to-depleted-uranium-particles/
Check ook de comments onderaan het stuk. Er zitten zo te zien ook een paar tussen met ervaring uit het veld.
Ah, een downplay-blog vol met ‘gaat-u-rustig-slapen’ stukken en stellige beweringen dat het allemaal wel meevalt. Dat kenden we nog niet.
Heb je het überhaupt gelezen? Er zit een uitvoerige lijst van links naar andere stukken bij.
En het is in de eerste plaats een science blog. Dit was toevallig een artikel dat onlangs op de blog geplaatst is. De naam van de site is trouwens “depleted cranium” niet “depleted uranium”. Voor het geval je de naam te snel leest.
@20: Yup. Typisch techneutenblog. Als je het aan techneuten overlaat dan zat je nou nog achter een zwartwitbeeldschermpje berichtjes in te tokkelen, ‘want iedereen heeft voldoende aan 640K geheugen en een 9600 baud modem’. Net zoals techneuten ook ontkennen dat de eerst paar generaties CD-spelers kut klonken.
Epidemiologie is zo’n typisch vak waar je tig correlaties tegelijkertijd kunt hebben, en waarvan je hoopt dat je de bulk kunt verwaarlozen. Als een arts uit irak roept dat-ie veel gevallen ziet van leukemie en aangeboren afwijkingen, dan smeekt dat om meer onderzoek. En als reservisten soorgelijke dingen claimen helemaal.
Dan kun je natuurlijk de boel downplayen door te zeggen ‘wuhwuhwuh, niksaandehand, gewoon doorlopen mensen’. Maar het zou ook wel eens kunnen zijn dat als je een aantal stressfactoren bijelkaarzet (oorlogsstress, weinig voeding, milieuvervuiling, whatever), dat iets wat ‘niet zo giftig’ was opeens heel anders uitpakt.
En het kan natuurlijk ook gewoon propaganda zijn. Dat die leukemiegevallen er niet zijn. Maar dat soort uitspraken doe je pas nadat d’r daar wat veldwerk is verricht. Niet op voorhand op basis van een bureautafelexercitie.
Bij voorbaat de werkelijkheid ontkennen omdat het niet in je denkkader past, dat is pas ‘onwetend’.