Van afbraak naar herstel

In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: een ecologische corridor op Maleisisch Borneo, herstel van de koraalriffen en Filipijnse kokosnetten die de strijd aangaan met erosie en overstromingen.

Maleisisch Borneo: ecologische corridor

In het stroomgebied van de 560 kilometer lange Kinabatangan-rivier op Borneo is inmiddels 85 procent van het regenwoud gekapt. Eindeloze palmolieplantages kwamen ervoor in de plaats. Datzelfde regenwoud is een van de twee habitats van de orang-oetan, die dan ook zwaar in zijn voortbestaan bedreigd wordt. Hetzelfde geldt voor de Borneodwergolifant. Voor de lokale bevolking, die leefde van wat het land opbracht, is dat het einde van haar traditionele manier van leven.

Een jaar of tien geleden besloot het volk van Batu Peteh, in het hart van de Kinabatangan dat het genoeg was. Zij wilden opnieuw vreedzaam samenleven met het bos en hun omgeving. Herbebossing was daarvoor de beste manier, zo overwogen ze. Ze zetten een coöperatie op voor duurzaam toerisme en kweken nu zelf inheemse boomsoorten om ecologische verbindingen tot stand te brengen tussen de geïsoleerd geraakte restanten van dat eens zo majestueuze regenwoud.

Koraalriffen in ere herstellen

Overal ter wereld gaat het slecht met de koraalriffen. Zo slecht dat een kwart ervan als verloren beschouwd kan worden. Als de afbraak in dit tempo door blijft gaan, is er tegen het jaar 2050 nog maar een derde van de koraalriffen over. Met grote gevolgen, want een kwart van al het zeeleven heeft het koraalrif als habitat en rond de 500 miljoen mensen zijn ervan afhankelijk voor hun bestaan. Een gezond rif absorbeert bovendien veel energie uit de golven en vermindert daarmee het effect van die golven op de kust. Daar waar het rif achteruitgaat, wordt ook de kust kwetsbaarder voor de oceaan.

Marketingconsultant Todd Barber gaf zijn riante inkomen op toen hij met eigen ogen zag hoe de koraalriffen op de Kaaimaneilanden eraan toe waren. Hij zette de Reef Ball Foundation op, een non-profit organisatie die met eenvoudige bolvormige betonconstructies de natuurlijke vorm van het rif nabootst om het zeeleven weer nieuw leven in te blazen. Tot nu toe zette hij 550 duizend van die ‘rifballen’ op in 4000 projecten verspreid over 59 landen, waaronder Nederland.

Kokosnetten op de Filipijnen

Extreem weer komt regelmatig voor op de Filipijnen. Denk bijvoorbeeld aan tropische stormen en jaarlijkse overstromingen. Het effect daarvan wordt versterkt door ontbossing en bodemerosie. Jaarlijks kost dat honderden mensen het leven.

Tegelijkertijd zijn de Filipijnen een van de grootste producenten van kokosproducten. Het grootste deel van de kokosnoot is tot nu toe echter niet meer dan basura, afval. Met 12 miljard verwerkte kokosnoten per jaar een flinke berg. Een Filipijns bedrijf maakte van dat afval een nieuwe grondstof. Men maakt er biologisch afbreekbare netten van, die worden verankerd op hellingen en langs rivieren, en zo bescherming bieden tegen erosie, overstromingen en aardverschuivingen.

Sargasso is benieuwd naar uw suggesties om onze milieuproblemen aan te pakken. Kent u mooie initiatieven die meer aandacht verdienen, plaats ze dan in de reactieruimte.