Zelden (nooit?) een uitspraak gelezen waarin de woede van de rechter over overheidssabotage (mijn woord) van de rechtspraak zo in doorklonk.
Tweet van Derk Stokmans (onderzoeksjournalist NRC)
De rechtbank Den Haag veegt de vloer aan met de IND (in deze zaak de ‘verweerder’). In een beroepszaak vond de IND het niet nodig ter zitting te verschijnen. Ook een schriftelijke reactie liet de IND achterwege. Dat is tegen het zere been van de rechter.
Stokmans vat in een tweet samen wat de rechter denkt over het wegblijven van de IND:
ronduit onaanvaardbaar, buitengewoon kwalijk, respectloos, niet uit te leggen, niet acceptabel, hopen op een ‘gratis rondje rechtbank’, mogelijk misbruik van procesrecht, onbegrijpelijk (3x), grote onzorgvuldigheid, niet adequaat (2x)
In de uitspraak licht de rechtbank uitgebreid toe wat er mis is aan de absentie van de IND. Zo vindt de rechter de houding van de IND ronduit arrogant:
Verweerder lijkt door deze wijze van procederen te veronderstellen dat indien het nu niet gelegen komt om te verschijnen of om op schriftelijke wijze te reageren op de beroepsgronden, dit zonder juridische gevolgen blijft. Verweerder heeft dit echter onderschat.
De IND motiveerde haar afwezigheid met verwijzing naar de capaciteitsproblemen:
Op dit moment wordt de directie Juridische Zaken van de IND geconfronteerd met een hoger werkaanbod dan wat we aan kunnen. We moeten daarom keuzes maken over in welke zaken we ter zitting verschijnen. Deze keuze maken we aan de hand van een inhoudelijke screening die plaats vindt zodra een zaak een zittingsdatum krijgt. Deze screening heeft voor onderhavige zaak tot gevolg dat verweerder niet zal verschijnen op 23 juni 2022 noch een verweerschrift zal schrijven. Verweerder stelt zich op het standpunt dat het bestreden besluit juist is en de gerechtelijke toets kan doorstaan.
Dat pikt de rechter niet:
De rechtbank is er mee bekend dat sprake is van capaciteitsproblemen bij verweerder, echter de rechtbank kan niet anders dan deze proceshouding kwalificeren als respectloos ten aanzien van eiser en zijn gemachtigde. Duidelijk is dat de zitting niet per ongeluk over het hoofd is gezien, maar dat willens en wetens na screening is beslist dat in deze procedure geen verdere handelingen zullen worden verricht terwijl de procedure nog niet is afgerond.
De rechter heeft nu een tussenuitspraak gedaan. Dat houdt in dat de IND drie weken de tijd krijgt alsnog te reageren. Met een tussenuitspraak is de zaak dus nog niet gesloten. Zo houdt de rechtbank regie over deze zaak. Naar het oordeel van de rechtbank is deze stap zinniger dan een definitieve uitspraak, om
(…) zodoende te bewerkstelligen dat verweerder op korte termijn aan eiser, zijn gemachtigde en de rechtbank kenbaar moet maken hoe hij het vervolg van deze procedure voor zich ziet en daarmee voorkomen wordt dat de asielaanvraag van eiser die hij op 26 augustus 2020 heeft ingediend door capaciteitsproblemen bij verweerder “onder op de stapel komt”.