COLUMN - Over vijf jaar, in 2020, zou de uitstootreductie in Nederland volgens afspraken minstens 25% moeten zijn. Dat lukt nog niet erg. We maken het met sommige vervuiling juist bonter dan ooit tevoren: we hebben nog nooit zoveel kolen verstookt als in de afgelopen vijf maanden. In april van dit jaar haalden we zelfs het historisch hoogtepunt van bijna 1,3 miljard kilo kolen. Op die manier komt er bitter weinig van die afspraken terecht.

Je zou denken dar de overheid zich daarom met verve inzet voor duurzame woningbouw, zuiniger vervoer, zon-, wind- en waterenergie, en sluiting van verouderde kolencentrales. Want de wereld moet serieus schoner worden, willen we niet met ons allen naar de haaien gaan.

Tweede-Kamerlid Remco Dijkstra zei in een reactie op de gestegen broeigasuitstoot in Nederland dat hij niet tegen een beter klimaatbeleid is gekant, tenminste: ‘als het maar geen geld kost’. Hij had zijn eigen oplossing voor het probleem paraat: de VVD zet liever in op een handvol ‘slimme maatregelen’, zoals recycling en een bijmengverplichting voor brandstof.

Geweldig, Remco!

Afgelopen juli was wereldwijd de warmste maand ooit gemeten, en het jaar 2015 het warmste jaar. Sinds 1992 is de zeespiegel bij elkaar acht centimeter gestegen, en zonder drastische maatregelen versnelt dat proces zichzelf alleen maar. De NASA houdt serieus rekening met een zeestijging van één meter in de komende anderhalve eeuw. De effecten van de toenemende warmte zijn overal al merkbaar: de wereld kampt met grilliger en extreem weer, grote droogte op veel plaatsen, overstromingen in andere, en met heftiger en langduriger bosbranden dan ooit.

Maar de VVD meent dat wat extra recycling genoeg moet zijn om die trend te keren en de godganse zaak te redden. De toekomst van de wereld veilig stellen, zorgen dat onze kinderen een enigszins fatsoenlijke toekomst hebben: aardig idee, ja heus hoor! Maar het mag vooral geen geld kosten, want dan is de VVD faliekant tegen.

Het gevleugelde citaat van Derek Bok, een Amerikaanse advocaat en voormalig president van de Harvard University, drong zich aan me op. ‘If you think education is expensive, try ignorance,’ merkte de man droogjes op. De VVD verzet zich tegen serieuze, nu hopelijk nog enig effect hebbende milieumaatregelen omdat die nu wellicht geld kosten? Hebben ze enig idee met welke torenhoge lasten – en met welk schrijnend, wanhopig menselijk leed – hun kortzichtige boekhouderij onze toekomst opzadelt?

Wil de VVD geld besparen? A stitch in time saves nine. Nu doordacht en bloedserieus investeren in milieuherstel is duizendmaal goedkoper dan over dertig jaar de gevolgen van onze huidige nonchalance en kortzichtige zuinigheid bestrijden.

Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.

Reacties (34)

#1 Dehnus

Maar ze zijn zo hard tegen de vluchtelingen dus ja daar worden ze wel weer groot van. Een paar populistische schreeuwpartijen later, en de VVD zit wel weer in de regering. :(.

  • Volgende discussie
#2 Roland

Niet altijd naar de overheid verwijzen.
De afschaffing van de kolenheffing kwam uit het energieakkoord

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Anton

Toename kolenstook is gevolg van falend duurzaamheidsbeleid en technologische ontwikkeling in de olie- en gaswinning in de US of A.

CO2 is geen vervuiling, de flora ademt het in de fauna ademt het uit.

Warmste jaar in laatste paar honderd jaar was 1998. Als je wat verder terugkijkt in de tijd kom je warmere perioden tegen.

De zeespiegel stijgt al sinds jaar en dag met 1,7 .. 1,8 mm/jaar, bovendien is de tweede afgeleide naar de tijd kleiner dan nul.

Extreem weer is van alle tijden, niets wijst op een verband tussen toename van extreem weer en CO2 emissies, noch op een toename van extreme weer sec.

Misschien de volgende keer even de feiten checken voordat je je (overigens terechte) aversie tegen de Vijanden van de Vrijheid en Democratie ten toon spreidt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Henk van S tot S

VolkspartijvoorVvervuilendeDebielen
;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 AndreSomers

@1: Je zou zeggen dat een partij die vluchtelingen wil tegenhouden juist vóór het tegengaan van klimaatverandering zou moeten zijn… Juist klimaatverandering gaat migratiestromen op gang brengen waarbij de conflicten in het M.O. en Afrika kinderspel zullen zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 JANC

@3: Wow! Zoveel feitenvrij gebazel in een reactie! 2014 was bijvoorbeeld het warmste jaar ooit, zowel lokaal als globaal (http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20141221_01440527). Om van de rest van je gelul maar te zwijgen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Hans Verbeek

@2: lang voor het Energie-akkoord begonnen elektricieitsproducenten al aan de bouw van nieuwe kolencentrales, alsof ze iets wisten.
Dat is ook zo: elektriciteitsproducenten weten heel goed dat Nederland over 10 (of al over 5) jaar een netto-importeur van aardgas wordt. Nieuwe gascentrales bouwen heeft dus geen zin.

Afschaffen van de kolenheffing wijst erop dat ook de overheid beseft dat het aardgastijdperk op zijn eind loopt. (en men komt de elektriciteitsproducenten tegemoet).

Alleen het klootjesvolk wordt in de waan gelaten dat we nog voor 20 tot 30 jaar voldoende aardgas is.
Goed geïnformeerde Sargasso-lezers denken na over een gasloze toekomst. Een houtkachel, een warme trui en zelf alvast een hooikist in elkaar knutselen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Peter hardstoof

Als ik ’t goed heb, is er nog voor zo’n duizend jaar voldoende steenkool en voor 200 jaar voldoende aardgas. Naast de technologische revolutie die de aarde groen moet maken, is er eenzelfde revolutie gaande die de wereldeconomie nog heel lang fossiel zal houden. En de huidige fossiele infrastructuur maakt de keuze gemakkelijk. Klimaatverandering? Of dat een ramp gaat worden, mogen toekomstige generaties beoordelen. Tipje: Wij leven inmiddels ongestoord op de ‘rampen’ van onze voorouders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Lutine

@7

Goed geïnformeerde Sargasso-lezers denken na over een gasloze toekomst. Een houtkachel, een warme trui en zelf alvast een hooikist in elkaar knutselen.

Geowarmte ook goed?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Henk van S tot S

@9:
Beter dan hout stoken!!!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 zmooooc

@8

Tipje: Wij leven inmiddels ongestoord op de ‘rampen’ van onze voorouders.

Nee. Die hebben we namelijk goeddeels opgelost. Zwavelfilters, CFK-verboden, katalysators, vuilverbrandingsinstallaties, riolering, fietspaden, autogordels en airbags, verboden op het lozen van zware metalen en PAK’s, vistrappen, dassentunnels, wildwissels, verboden op allerlei pesticiden en herbiciden. De ‘rampen’ van onze voorouders waren in potentie net zo erg als het broeikaseffect. Groot verschil is dat we die ‘rampen’ wel doeltreffend hebben weten op te lossen. Na 25 jaar vol loze beloftes, wassen neuzen en stug doorstijgende CO2-uitstoot en -concentratie weten we inmiddels zeker dat de effecten van onze nalatigheid nog honderden jaren zullen doorwerken. De kans dat onze nazaten net zo ‘ongestoord’ zullen leven met de gevolgen van het broeikaseffect als wij met het de gevolgen van alle eerder genoemde rampen is simpelweg 0.

Maar misschien heb ik ergens over wat sarcasme heen gelezen ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Anton

@7: Volgens mij was het zelfs minister K (C)ramer van de PvdA ( http://www.pvda.nl/standpunten/Duurzaamheid+en+milieu/Klimaat ) die de vergunning voor de nieuwe kolenbak in Delfzijl heeft afgegeven. Of ze die vergunning nu net voor of net na het proclameren van het ‘wie must ekt nauw’ (COP 15 Kopenhagen) heeft afgegeven, wil ik afwezen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 zmooooc

@12 Volgens mij kwam die vergunning van de provincie Groningen. In 2012, enkel jaren na COP15.

Maar dat die centrale gebouwd is is nog niet zo’n ramp; dat ding kan ook uit;-) Het echte probleem is dat we hem nog heel lang zullen moeten gebruiken omdat we dingen als het omgekeerde Plan Lievense niet willen en dus geen enkel serieus te nemen duurzaam energiebuffer hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Le Redoutable

Het probleem is al bijna opgelost, milieuclubjes tevreden, VVD tevreden iedereen blij. http://www.bbc.com/news/business-34064072

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 zmooooc

@14 De efficientie van de keten van CO2-uit-de-lucht tot aan het aandrijven van de wielen van een auto zal significant lager zijn dan als je de benodigde elektriciteit gewoon meteen gebruikt om je auto aan te drijven. Neemt niet weg dat het interessante technologie is, vooral voor de luchtvaart, waar vrijwel niets tegen de enorme energiedichtheid van vloeibare koolwaterstoffen op kan.

Maar wellicht is het wel simpelweg economisch interessant vanwege het prijsverschil tussen elektriciteit en diesel. Gaat het je echter om het beperken van CO2-uitstoot ofzo, dan is elektriciteit gebruiken om diesel te maken pure verspilling; je kunt veel meer auto’s veel verder laten rijden op die elektriciteit dan ze ooit op de resulterende diesel zullen kunnen rijden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Kacebee

A stitch in time saves nine.

Maar de vraag is: [i]welke[/q] steek is nu nodig? Investeren in windenergie is het alvast niet, want opslag voor de onvermijdelijke en onvoorspelbare windstille periodes is praktisch onuitvoerbaar en/of hopeloos inefficiënt. Zonne-energie kent ruwweg hetzelfde probleem. We hebben energie op afroep nodig, en dat kan alleen conventioneel of met kernenergie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 ed

@1: M.Rutten heeft een Januskop .

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 JANC

@12: Met CO2-opslag

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Frank789

@16: [ We hebben energie op afroep nodig, en dat kan alleen conventioneel of met kernenergie. ]

Alleen conventioneel of kernenergie?
Op “afroep” kun je m.i. alleen gasgestookte centrales gebruiken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Henk van S tot S

@19:
Deze techniek/ontwikkeling begint er inmiddels ook aardig op te lijken.
N.B. in landen met stuwmeren kan met ook gewoon turbines stand-by staan.
Er valt zelfs te denken aan een “stuwmeer” binnen het IJsselmeer, dat d.m.v. “windturbine-stroom” wordt gevuld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Frank789

@20:
[ Deze techniek/ontwikkeling begint er inmiddels ook aardig op te lijken. ]
Welke techniek?

[ N.B. in landen met stuwmeren kan met ook gewoon turbines stand-by staan. ]
Nederland zou misschien extra stuwmeren in Noorwegen kunnen laten bouwen om hier geproduceerde wind- of lichtenergie daar op te slaan.

[ Er valt zelfs te denken aan een “stuwmeer” binnen het IJsselmeer, dat d.m.v. “windturbine-stroom” wordt gevuld. ]
Een stuwmeer is gevaarlijk als de dammen breken.
Het omgekeerde Lievense plan gaat uit van een omdijkt stuk Noordzee waaruit je al het water wegpompt. Met het terug laten stromen wek je energie op. Breken de dijken dan vult het gat zich weer met water en is de schade veel minder dan bij een stuwmeer dat voor een vloedgolf zorgt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Henk van S tot S

@21:
Oeps, link vergeten.
Zie #22

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Frank789

@22: Dan moet je wel een bron van “overtollige” waterstof hebben.
Om waterstof te maken en op te slaan wordt vooralsnog veel energie verspild.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Hans Verbeek

@8:

Als ik ‘t goed heb, is er nog voor zo’n duizend jaar voldoende steenkool en voor 200 jaar voldoende aardgas.

Je hebt het dus niet goed, Peter. Je bent verkeerd geïnformeerd. Ze hebben je bij de neus genomen.
In Nederland is geen makkelijk winbare steenkool meer en over 5 a 10 jaar produceert Nederland te weinig aardgas om in de eigen behoefte te voorzien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Anton

@18: voorbereid op wat zoveel wil zeggen als een afgeblind aftappunt op de turbine en een zootje indrukwekkende artist impressions voor de vergunningverlenende alfaatjes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 zmoooc

@22 Wat is on godsnaam het nut van een waterstof-energie-centrale?! De meest gangbare bron van waterstof is momenteel gewoon aardgas. Verder kun je waterstof maken met elektrolyse. Met elektriciteit dus. Men heeft dus ofwel gewoon een fossiele brandstof-centrale gemaakt ofwel een perpetuum mobile:Ppp

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Henk van S tot S

@24:
Bij gebruik van zonne/wind energie kan men niet echt van verspilling spreken:

bron milieuloket

Waterstof: duurzaam?

In ons zonnestelsel bestaan twee (bekende) plekken waar waterstof vrij voorkomt, namelijk op de zon en op de planeet Jupiter. Als waterstof op aarde in vrije vorm voorkwam, dan konden we het een energiebron noemen in plaats van een energiedrager. Puur gezien stellen we dat waterstof (H2) een schone brandstof is. Dat klopt ook, daar er bij verbranding van waterstof alleen puur water vrijkomt. Dit principe is al ongeveer 160 jaar bekend.

Het probleem zit in de productie van waterstof. Waterstof komt vrijwel niet in pure vorm voor in de (aardse) natuur. Wel komt waterstof in de natuur voor in een uiteenlopend scala aan verbindingen, waarvan water de bekendste is. Om de waterstof daaruit (vrij) te maken is energie nodig. Waterstof is daarom alleen duurzaam als de energie waarmee we waterstof maken van een duurzame bron, zoals bijvoorbeeld windenergie, zonne-energie, afkomstig is. Met andere woorden: waterstof is net zo schoon als de energie waar men het mee maakt.

@27:
=-O

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 zmoooc

@28

Bij gebruik van zonne/wind energie kan men niet echt van verspilling spreken.

Dat is natuurlijk hartstikke waar, maar het is ook nogal kortzichtig. Zolang niet de gehele energievoorziening duurzaam is, moet voor ieder kilowattuurtje niet-nuttig gebruikte duurzame energie even zoveel niet-duurzame energie geproduceerd worden.

Aangezien onze planeet niet in oneindig veel duurzame energie kan voorzien is het verspillen ervan dan misschien nog steeds wel duurzaam, het is ook hartstikke egoïstisch, vooral als je dat – zoals Nedstack – doet voor marketingdoeleinden (want dat is die centrale: marketing voor Nedstack).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Frank789

@28: Als je duurzame elektriciteit gebruikt om waterstof te maken, als opslagmiddel of voor auto’s, dan nog gaat er veel energie verloren bij de elektrolyse van water en niet te vergeten, het comprimeren van waterstofgas voor opslag. Het is nu gewoon niet efficiënt.

De Denen zouden hun regelmatige overschotten bij sterke wind in waterstofgas kunnen omzetten. Maar op dit moment is het veel voordeliger die stroom bijna voor niks aan het buitenland te leveren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Henk van S tot S

@29:
Als de zon geen energie meer levert zijn wij allemaal dood.
En de wind zal er ook wel blijven ;-)
Zodra reserves zijn opgebouwd kun je de energie aan derde leveren of de winning stilzetten.
Wat is daar egoïstisch aan?
Alle landen kunnen het zelfde doen.
En met volledige inzet van alle alternatieve “opwekkingsmiddelen” kan men zonder fossiele- en kernenergie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 zmoooc

@31

Als de zon geen energie meer levert zijn wij allemaal dood.

We zijn al veel eerder allemaal dood.

De wet van behoud van energie stelt dat alle energie die we gebruiken ergens moet blijven. Het gros eindigt ultimo in het opwarmen van de biosfeer – niet via het broeikaseffect maar gewoon direct via koelwater en de warmte van je monitor. Hoewel dat effect op mondiaal niveau nu nog maar iets minder dan 1% is van het effect van het broeikaseffect, zal dat uiteindelijk bepalen hoeveel energie we kunnen gebruiken zonder het hier al te onleefbaar maken. En dat is veel eerder dan dat de zon geen energie meer geeft.

Daar komt nog bij dat zonnepanelen veel meer zonnestraling opvangen dan ze in elektriciteit om kunnen zetten. Een groot deel daarvan geven ze direct af aan de atmosfeer. In termen van restwarmte zijn zonnepanelen daarom een gruwel (hoewel nog altijd veel beter dan bitumen daken:p).

Met de huidige stijging van energieverbruik – en er is geen enkele reden om aan te nemen dat daar ooit (!) verandering in komt – hebben we nog enkele honderden jaren te gaan voordat de boel letterlijk overkookt. Omdat restwarmte lokaal wordt afgegeven, zal die grens in dichtbevolkte gebieden zoals Nederland aanmerkelijk eerder worden bereikt; in steden is het effect nu al duidelijk merkbaar (nee dat is niet enkel het UHI-effect door de zon-op-beton-en-asfalt). Dit effect wordt overigens versterkt door het broeikaseffect; hoe meer CO2 we nu de atmosfeer in pompen, hoe groter het effect van directe opwarming, hoe eerder we de limiet van het acceptabele bereiken, ook met “duurzame” energie.

Cowern en Ahn zeiden over de energie-transitie (van fossiel naar duurzaam) in 2008 het volgende:

If humanity’s future energy use grows at just 1% per year, slower than in recent history, and if thermal emissions are not controlled through changes in technology, the total forcing due to all emissions will not peak and decline significantly as currently predicted, but after a slight dip will continue to rise.

Bron: http://arxiv.org/abs/0811.0476v1

Dus daarom: energie kan dan wel duurzaam opgewekt worden, de capaciteit om het ergens weer kwijt te raken is beperkt. Verspilling van energie is daarom asociaal, ook al zijn de effecten daarvan nu nog maar beperkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Hans Verbeek

@30:

Als je duurzame elektriciteit gebruikt om waterstof te maken, als opslagmiddel of voor auto’s, dan nog gaat er veel energie verloren bij de elektrolyse van water en niet te vergeten, het comprimeren van waterstofgas voor opslag. Het is nu gewoon niet efficiënt.

Inderdaad, Frank, daar heb je helemaal gelijk in.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Herman Vruggink

Zou de uitstoot reductie in Nederland volgens afspraken minstens 25% moeten zijn in 2020? Nou nee hoor, dat is helemaal niet afgesproken. Een dictator rechter heeft dat opgelegd, dat is wat anders dan een afspraak. In geen enkel verdrag heeft Nederland zich gecommitteerd aan 25%. En daarom gaat de staat natuurlijk in beroep.

  • Vorige discussie