The Passion: Messias zonder tanden

COLUMN - Er zit mij iets dwars aan de hype rond The Passion™. En ik lijk daarin alleen te staan.

Een paar jaar geleden werd er nog een beetje lacherig over gedaan. Laten we wel wezen, The Passion™ blijft een vrij doorzichtige poging van de EO om zieltjes te winnen door pop-in-je-moerstaal voor het karretje van het geloof te spannen. Inmiddels loopt echter vrijwel iedereen die er toe doet, van burgemeesters tot en met DWDD’s Matthijs van Nieuwkerk, met het spektakel weg.

Nu roept de Borsatoisering van het christelijke passiespel op zichzelf al gefronste wenkbrauwen bij me op, maar dat is gewoon omdat ik een snob ben. The Voice… of Jesus, Jezus en Hazes die uitwisselbaar raken; geef mijn portie maar aan fikkie. Niet dat het me iets zou moeten doen, want als protestantse atheïst vind ik passiespelen sowieso al een vorm van paapse kitsch.

Toch blijft er iets schuren. Wat me tegenstaat aan The Passion™ zit blijkbaar net wat dieper dan louter snobisme. Iedereen omarmt Jezus, de tragische held, de good guy – zeker als zijn lijdensweg omlijst wordt door een serie lekkere meezingers – maar deze populaire messias is daarmee wel een tandeloze profeet. Het moet immers wel leuk blijven. Waar is de bite?

Ter contrast: de Jezus van de evangeliën joeg zo’n beetje iedereen op de kast; of het nu de vrome schriftgeleerden waren of de regenteske tempelautoriteiten, koning Herodes die een kunstje wilde zien, Jezus’ dorpsgenoten of eigen familie, niemand blijft een blik in de spiegel bespaard. Af en toe lijkt hij gewoon zijn best te doen zelfs zijn volgelingen af te schrikken en weg te jagen.

Wie het evangelie leest, komt een radicale messianistische prediker tegen, die zijn gehoor voorhoudt dat de wereld zoals we die kennen op losse schroeven staat, en elk moment plaats kan maken voor een wereldordening die volstrekt contra-intuïtief is. De verliezers van vandaag zullen de winnaars van morgen zijn; welvaart, zekerheid en zelfgenoegzaamheid vormen een belemmering voor waarachtig leven; geef alles uit handen en echte zelfverwerkelijking wordt je in de schoot geworpen. Verlies jezelf om jezelf te herwinnen. (Ik vertolk het hier maar even zonder de God-talk.)

De Jezus van The Passion™ vormt echter voor geen enkel godsbeeld, zelfbeeld of invulling van het leven een bedreiging. We genieten met z’n allen lekker van het tv-spektakel en de Hollandse meezingers (of juist van het afzeiken ervan) en gaan morgen vrolijk op dezelfde voet verder als de dag ervoor. Oók prima wat mij betreft, maar dat maakt het Jezusgebeuren louter tot een vorm van entertainment. Wie er meer van verwacht, zoals de christelijke organisatoren, houdt zichzelf danig voor de gek.

Nee, als The Passion™ iets onderstreept, dan is het wel dat de Heiland voor niets is gestorven.