Telegraaf komt met ‘vmbo-hoax’

‘VMBO-ers krijgen diploma cadeau. Bij het laagste vmbo-niveau helpt 80 procent van de examinatoren de leerlingen tijdens het examen,’ aldus een bericht op de site van de Telegraaf vandaag. Het land is weer te klein: meer dan 100 reacties in de comments. Maar waar de Telegraaf de informatie vandaan haalt? Het verslag van de Onderwijsinspectie komt met heel andere cijfers.

Dat er zorgen over de examens op middelbare scholen zijn, is terecht. Maar die zijn er al zolang het Cito is opgericht eind jaren zestig van de 20e eeuw en sinds de invoering van de mammoetwet in diezelfde periode – en eigenlijk ook al daarvoor. Laten we eerst eens het woord ‘examen’ onder de loep nemen. Ook op het vmbo (dat onderscheiden wordt in vier verschillende niveaus, en de Telegraaf doelt op het laagste niveau BB, dat staat voor Basis Beroepsgerichte Leerweg) wordt onderscheid gemaakt tussen het Schoolexamen en Centraal Schriftelijk Examen. Ook is er een praktisch gedeelte. De Telegraaf vertelt ons niet om welk examen die zogenaamde ‘hulp’ van examinatoren gaat. De Onderwijsinspectie zegt in haar verslag dat het inderdaad schort bij de afname én beoordeling van CSE- en praktische examens. Slechts 4% volgt de examenreglementen volledig op. CSE-examens van vakken zoals de talen, Economie en Wiskunde worden onder strenge eisen afgenomen en, als een school de examens niet digitaal afneemt, altijd door een tweede corrector beoordeeld. Geen docent zal leerlingen antwoorden influisteren en het hele examen doorloodsen, zoals de Telegraaf suggereert.

Als we het dan over eisen hebben, kijk dan ook naar zoiets als onderwijstijd. Scholen voor praktijkonderwijs en vmbo doen het aanzienlijk beter dan scholen voor havo en vwo, die bijna nooit volledig aan de wettelijke vereisten voldoen.

Het Schoolexamen (SE) is van een heel andere orde. Al aan het begin van het derde leerjaar is een leerling bezig met het vergaren van resultaten die meetellen voor dit type examen. Een toets voor wiskunde valt hier bijvoorbeeld ook onder. Wat zegt de Onderwijsinspectie? ‘De vakinhoudelijke en toetstechnische kwaliteit van schoolexamens in het vmbo en havo is meestal wel voldoende, zeker als leraren gebruik maken van toetsen en opdrachten uit methodes of oude centrale examens. Als ze zelf toetsen maken, is de kwaliteit minder goed.’ In de praktijk betekent dat: de docent is te veel afhankelijk geworden van de voorgekauwde methodes van educatieve uitgeverijen. Goede toetsvragen bedenken is een vak apart. In 2003 schreef men in het onderwijsverslag ook al: ‘Het is immers in de meeste gevallen niet duidelijk of hun leraar-examinator (te) gemakkelijke of (te) moeilijke toetsen voorlegt, en of het correctiemodel dat de leraar hanteert, voldoet aan professionele eisen.’

‘Mulo-B’
Het is dus zeker niets nieuws dat docenten zoeken naar juiste manieren om leerstof te toetsen. Door de toenemende werkdruk wordt het er niet makkelijker op. Geef docenten meer tijd om zich te professionaliseren. Maar het Nederlandse publiek en de media slijpen de messen. In een reactie op het betreffende stukje van de Telegraaf schrijft iemand de nonsens: ‘Het onderwijs is zoals wij allemaal weten gedgradeerd tot een bedenkelijk nivo.Het wordt nl. aangepast aan het nivo van de leerlingen die moet nl. dat diplma halen en wat hij of zij kan is onbelangrijk.Ik denk dat het gymnasium het nivo haalt van de vroegere MULO B.’ Voor verontwaardigde reacties vol taalfouten ben ik altijd op mijn hoede, maar de bevindingen van deze poster is een fraaie illustratie van totale onwetendheid.

Dat de Onderwijsinspectie met cijfers komt, is haar taak. Dat doet het al vele jaren. De school is een dynamische omgeving en daarom nooit ‘af’, goed dat de controle wordt uitgevoerd. Dat er een hoop aan moet verbeteren (ook op de mbo’s), zal ik beamen. Maar dat het vmbo-diploma wordt weggegeven is onjuist, en dat beweert ook de inspectie allerminst. Sterker, ze begint haar onderwijsverslag met de bevindingen: ‘Evenals in voorgaande jaren stelt de inspectie vast dat de meeste scholen in 2007/2008 onderwijs van voldoende kwaliteit bieden. Dat wil zeggen dat leerlingen voldoende presteren en dat er geen ernstige tekortkomingen in het onderwijsleerproces zijn.’

Ik nodig u uit om op deze site het CSE-examen Nederlands van vorig jaar op het niveau VMBO-BB te doen. De correcties vind je hier. De score vul je hier in en je hebt je cijfer. Vul maar in in de comments.

Uurtje werk. Toegegeven, het zou maar één derde mee tellen voor het eindcijfer aan het eind van leerjaar 4 van het VMBO-BB, maar toch.