Peilers zorgen voor opiniedwang

Ook als ze de ballen verstand hebben van het onderwerp, zijn mensen geneigd antwoord te geven op vragen van opiniepeilers. Zo bleek 45 procent van de bevolking een mening te hebben over de laatste wijzigingen in de Elektriciteitswet, toen onderzoeker Will Tiemeijer ernaar vroeg, terwijl daar helemaal geen ruchtbaarheid aan gegeven was. Tiemeijer schreef een boek over de waarde van opiniepeilingen, 'Wat 93,7 procent van de Nederlanders moet weten over opiniepeilingen'. Hij nam de proef op de som door een FNV-enquête over Donners ontslagrecht over te doen. Daarbij voegde hij een filtervraag toe: weet u er genoeg van om een oordeel te vormen? Iedereen die 'nee' zei, telde hij als 'geen mening'. Daardoor steeg het percentage 'geen mening' van 13 naar 59. Hoewel de waarde beperkt is, hebben opiniepeilingen een steeds grotere invloed op politici. Niet doen, waarschuwt Tiemeijer. Opiniepeilingen zijn uitstekende geschikt om te inventariseren waar mensen mee zitten, maar niet om beleidsafwegingen te maken. De meeste burgers zitten op dat laatste ook helemaal niet te wachten - blijkt uit peilingen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.