WW: Stephen Colbert eist en krijgt eigen spinnensoort

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Toen komiek Stephen Colbert hoorde dat er een spinnensoort genoemd was naar Neil Young (de Myrmekiaphila neilyoungi), eiste hij op zijn bekende hoge toon een eigen spinnensoort. Nou waren er toch nog 27 nieuw ontdekte soorten die wachtten op een nieuwe naam, dus Colbert kon zelfs kiezen. Leuk voor Colbert, maar ook voor spinnenonderzoeker Jason Bond, die zo de aandacht vestigde op het thema van biodiversiteit.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: GC verwelkomt MakeMake in ons zonnestelsel

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Interpretatie van MakeMake (A. Feild (Space Telescope Science Institute & NASA))

Ons zonnestelsel is weer een stukje groter geworden. Deze week werd het object, voorheen bekend onder de weinig inspirerende naam 2005 FY9, omgedoopt tot ‘MakeMake’, geherklassificeerd als een dwergplaneet en officieel aan ons zonnestelsel toegevoegd door de International Astronomical Union.

De dwergplaneet, die ronddraait in de Kuipergordel, werd aanvankelijk met de codenaam ‘Easterbunny’ aangeduid door haar ontdekkers omdat ze ontdekt werd rond pasen 2005. De officiele naamgeving van de IAU voor objecten in de Kuipergordel dicteert dat er namen van creatie-goden worden gegeven en zo kreeg 2005 FY9 de naam van een god van (heel toepasselijk) Paaseiland: MakeMake (uit te spreken als Ma-kee Ma-kee, dus niet als MeekMeek).

MakeMake voegt zich bij de drie al ontdekte dwergplaneten: Eris, Ceres en het onlangs gedegradeerde Pluto. Een klasse ‘dwergplaneet’ stamt nog maar uit 2006. Het is een tussenklasse tussen een ‘officiele’ planeet en ‘overig rondslingerend puin’ in ons zonnestelsel. Om precies te zijn is een dwergplaneet gedefinieerd als een hemellichaam dat (bedankt wikipedia):

  • in een baan rond de zon draaien en geen energie produceren door kernfusie (i.t.t. sterren)
  • genoeg massa hebben zodat ze door hun eigen zwaartekracht (bijna) bolvormig geworden zijn en dus in hydrostatisch evenwicht zijn (i.t.t. kleinere planetoïden)
  • geen maan zijn van een andere planeet en
  • hun baan niet vrijgemaakt (schoongeveegd) hebben van andere objecten.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Komkommer van de Week: De wasbeer

Typische houding voor deze luie illegale immigranten (Foto: Wikimedia/Svdmolen)

De wasberen komen! Vrijwel alle media nemen een alarmerend bericht van Stichting AAP met die strekking over. Het is echter maar zeer de vraag of de doemverhalen over de aanstaande uitroeiing van de autochtone weidevogels door deze illegale immigrant wel waar zijn.

Even wat achtergrond. De wasbeer komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Ze hebben een mooie vacht en werden daarom als pelsdier naar Europa gebracht. Omdat ze er zo schattig uitzien werden ze ook wel als huisdier gehouden. Onvermijdelijk ontsnapten er een stel en omdat het klimaat hier niet veel verschilt van dat in Noord-Amerika en wasberen makkelijke eters zijn, groeide de populatie snel. In Duitsland werd hun aantal in 1956 op 285 geschat, nu zijn er een paar honderdduizend. Niet verwonderlijk dus dat er ook een stel in Oost-Nederland opduiken.

Zijn ze daar echt zo gevaarlijk voor onze vogels als Stichting AAP beweert? Weidevogels worden nu bejaagd door dieren als vossen, ratten, katten en roofvogels. De wasbeer lijkt op het eerste gezicht niet echt bijzondere eigenschappen te hebben die hem gevaarlijker maken dan die jagers.

Met al die wasberen daar, is daar in Duitsland vast onderzoek naar gedaan. En dan blijkt toch de kracht van internet. De Duitse Wikipedia meldt over de ‘Waschbär‘ al (vertaling tussen haakjes):

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Een draaiend elektron in een doosje

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Kwantum dot van galliumarsenide (Beeld: LBL, Lin-Wang Wang)

‘Voor een kwantumcomputer zijn vier bouwstenen nodig’, doceert prof.dr.ir. Lieven Vandersypen, werkzaam bij het Kavli Instituut voor NanoScience aan de TU Delft en dit jaar winnaar van twee prijzen voor zijn werk aan spinnende elektronen in een kwantumdot. ‘Je moet een kwantumbit kunnen initialiseren, uitlezen en gecontroleerd omschakelen. Dat beheersen we in Delft. Ten vierde moet je in staat zijn die qubits te koppelen. Dat kunnen ze in Harvard, en ons zal het binnenkort ongetwijfeld ook lukken. Dan gaan we proberen alle vier de bouwstenen in één experiment samen te brengen.’

Vandersypen studeerde werktuigbouw in Leuven, met een fascinatie voor microscopisch kleine machientjes. Tijdens een periode aan Stanford raakte hij echter geïnteresseerd in kwantummechanica. Toen zijn begeleider daar vertrok naar IBM, ging hij mee om een kwantumlaboratorium te helpen opzetten. Daar werkte hij mee aan de eerste echte kwantumberekening, de factorisatie van het getal vijftien. De door IBM gebruikte methode met kernspins zat echter op een dood spoor. Vandersypen keerde terug naar Europa.

‘Wat mij aantrekt in de kwantuminformatica is dat het drie uiterst fundamentele vakgebieden in zich verenigt’, zegt hij. ‘Dat is natuurlijk de kwantummechanica, maar daarnaast de complexiteitstheorie, die zich bezig houdt met de inherente complexiteit van wiskundige problemen, en de informatietheorie. Die laatste gaat bijvoorbeeld over hoe je een signaal overbrengt ondanks ruis in de omgeving.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Rond, ronder, rondst

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Knikkers zijn ook niet rond (Foto: Flickr/hidden side)

De bal is rond. Eén van die schitterende voetbalclichés die ontzettend onwaar is*. Bij elk groot voetbaltoernooi worden weer nieuwe leren knikkers geintroduceerd die ook elke keer weer aan de rondheidstest onderworpen worden. Ook dit keer was het raak, de bal ‘zwabberde’ bij hoge snelheden en hij daalde niet volgens een onverwachte kenner. Dat alles omdat de bal dus niet rond genoeg was. En dus wachten we maar weer op een volgend toernooi om te zien wat de heren ballenmakers nu weer voor knip-en-plakwerk van vijf- en zeshoeken of andere vormen in petto hebben.

Het slechte nieuws is echter dat ze er nooit zullen komen: het is zo goed als onmogelijk om een perfecte bol te maken. Op het kleinste niveau zullen er altijd een paar moleculen teveel op één van de polen van de bol zitten en daarmee het wiskundige ideaal alleen maar kunnen benaderen en nooit evenaren. Het goede nieuws is dat die benadering nu wel héél dicht bij dat ideaal komt: Een internationaal team van wetenschappers wist een silicium bol te creëren waarvan de ‘oneffenheden’ niet meer dan 0,3 nanometer uitsteken (ter verduidelijking: een gemiddelde haar is 100.000 nanometer dik). Zo rond is er nog nooit een door de mens gemaakt object geweest. En dat kon ook niet, want ‘we hebben pas sinds een paar jaar de optische instrumenten om onheffenheden van deze schaal te zien’, aldus bollenbouwer Achim Leistner, die speciaal voor deze bol uit zijn pensioen gehaald werd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: De stekkerloze koelkast

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Koelkast in de woestijn (Foto: Flickr/moominsean)

Nieuwe techniek en gadgets zijn leuk en aardig, het wordt pas echt interessant als je met nieuwe ideeën en apparaten mensen kunt helpen. Nog beter is het als we de voorsprong in technologische ontwikkeling die we hier hebben kunnen aanwenden om problemen in derdewereldlanden aan te pakken. Eén van de grote problemen in deze landen is het gebrek aan adequate koeling. Ongeveer 1,6 miljard mensen hebben geen toegang tot elektriciteit of fossiele brandstoffen en hebben daarmee geen mogelijkheid om koelkasten te laten draaien. Het hebben van goede koeling voor voedsel en medicijnen heeft een zeer grote invloed op het welzijn van mensen. Met de opkomst van de koelkast in de VS en Europa (jaren ’30) steeg de volksgezondheid door verminderde consumptie van halfbedorven spullen en de verhoogde veelzijdigheid van de voeding (melkproducten, groenten, vlees en vis kunnen nu veel langer bewaard blijven).

Een apparaat voor ontwikkelen voor adequate, betaalbare koeling zonder gebruik van elektriciteit of gas of olie, zodat het in ontwikkelingsgebieden gebruikt kan worden om ook daar de levensstandaard te verhogen is de missie van Adam Grosser. In Februari presenteerde hij zijn prototype op TED, de intermittent absorption refrigerator.

De thermodynamische principes achter de koeler zijn al sinds het einde van de negentiende eeuw bekend. Het gaat hier om hetzelfde soort proces als bij het menselijke zweten: het water op je huid verdampt en wordt afgevoerd in de lucht. Bij dit proces wordt de hitte van het lichaamsoppervlak ook meegevoerd. De eerste koelkast die op dit principe gestoeld is werd gebouwd in de jaren 20 van de vorige eeuw. Deze zogenaamde ‘icy ball’ bleek echter niet stabiel genoeg en had de neiging om te ontploffen. Niet erg duurzaam dus.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rattenradiatieimplicatie

“Il est remarquable que dans tous les groupes soumis à une exposition, on constate une augmentation des monocytes comparativement au groupe témoin. (…) Ces découvertes montrent un stress dans la formation du système sanguin après une exposition à faible dose, à long terme, de micro-ondes.(…) C’est comme si l’organisme vivant réagissait à une agression étrangère ou une intrusion.”

In de De Belse krant Le Soir zijn de verontrustende resultaten te lezen van een onderzoek van Dirk Audang. De wetenschapper van de Katholieke Universiteit Leuven (KUL) verdeelde 124 ratten in vier groepen en stelde drie daarvan gedurende 70% van hun levensduur bloot aan verschillende vormen en doses elektromagnetische straling (gsm, antenne en wifi). De bestraalde ratten bleken een twee keer zo hoog sterftecijfer te hebben als de radiatievrije ratten. Audang bedreef autopsie met zeventien gestorven ratten. We zullen nooit zeker weten of hij met een zeker genoegen de rattenlijkjes opensneed, een beetje zoals mensen naar real life-operatie programma’s op TV kijken. Wat wel duidelijk werd is dat zestien ratten aan een tumor waren gestorven.

Omdat onze genetische bouwstenen voor 90% overeenkomen met die van ratten (vooral zichtbaar bij Maxime Verhagen), heeft het onderzoek voor mensen veronstrustende implicaties. Audang stelt dat we hierover pas in 2015 meer zullen weten. Eerdere onderzoeken wezen juist uit dat GSM-straling geen schadelijke gevolgen voor mensen heeft. Recent heeft de Europese Commissie gepleit voor meer onderzoek naar mobiel bellende kinderen (buiten irritatieradiatie voor omstanders). Het Wetenschappelijk Comité voor nieuwe gezondheidsrisico’s van de EU stelt dat kinderen en adolescenten ‘kwetsbaarder kunnen zijn voor blootstelling aan radiofrequentievelden dan volwassenen en dat de cumulatieve blootstelling bij de kinderen van nu veel hoger is dan bij vorige generaties’.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende