Canadese klimaatwetenschappers gecensureerd

Je ergeren aan de publieke omroep die van jouw belastingcenten weer eens Hans Labohm als 'klimaat-expert' aan het woord laat? Boos worden om de flame van Jacqueline -ik duld geen fouten meer- Cramer? Het wordt allemaal relatief als je naar de situatie in Canada kijkt. Daar gaat de conservatieve overheid wel heel ver in het beïnvloeden van de informatievoorziening over klimaatverandering en energiebronnen. In Canada moeten wetenschappers vooraf goedkeuring vragen bij de overheid om met de media te praten over zaken als opdooiende permafrost en vervuilende teerzanden. Met onderzoek aantonen dat het klimaat opwarmt doet de alarmbellen bij de overheid rinkelen. Ja zelfs onderzoeksresultaten aangaande een overstroming van 13.000 jaar geleden zijn inmiddels controversieel en dienen vooraf voorgelegd te worden aan het Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen. Klimatoloog Andrew Weaver aan de University of Victoria spreekt van Orwelliaanse toestanden. De wurggreep van de bureaucratie waarin de wetenschappers vervolgens terechtkomen ondermijnt de moraal en het onderzoek zo stelt de getergde wetenschapper (bron: Vancouver Sun). Stephen Harper: de premier van Canada, is openlijk klimaatontkenner. Samen met zijn onderknuppel Christian Paradis op Natuurlijke Hulpbronnen maken ze het Canadese wetenschappers heel moeilijk. Maar dat is ook precies hun bedoeling.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rekenkunst uit het Jaar Nul

Hoe is het mogelijk dat het vermeende geboortejaar van een bijbels personage genaamd Jezus van Nazareth ruim 2 millennia later nog steeds gebruikt wordt als ijkpunt voor de westerse jaartelling; en daarmee voor die van de hele moderne wereld? (Merkwaardig genoeg ook door overtuigde atheïsten!) Het lijkt een harnekkige erfenis uit de vroege Middeleeuwen.

Beda Venerabilis //afb: wikimedia commons

Onze van oorsprong Romeins-christelijke jaartelling werd pas in 525 opgesteld door de Scytische monnik Dionysius Exiguus. Tot dan toe werden jaren gedateerd aan de hand van de consuls die regeerden over Het Eeuwige Rome, hoewel jaartallen soms ook werden berekend als de tijdsduur die verlopen was sinds de stichting van de stad – ab urbe condita – in 753 v. C. De telling van Dionysus Exiguus raakte overigens pas echt in zwang nadat de Engelse monnik Beda Venerabilis, de eerbiedwaardige Bede (672-735), rond 731 zijn zeer invloedrijke Historia ecclesiastica gentis Anglorum uitbracht.

De concurrerende islamitische kalender heeft als begindatum gekozen voor 16 juli 622, ná Christus uiteraard. Dit is overigens niet de geboortedag van de belangrijkste profeet van de islam; Mohammed werd namelijk geboren rond 570. Het is wel het jaartal van diens gedwongen migratie vanuit Mekka naar de stad Yathrib, het latere Medina. Deze veelbewogen reis, de hidjra, vormt al sinds 638 het ijkpunt voor de islamitische jaartelling. Jaartallen worden analoog aan Anno Domini, gedateerd met het gelatiniseerde achtervoegsel AH (Anno Hedgira).

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Standing On The Shoulders Of Giants

Het is een universeel gegeven dat culturen op een bepaald moment hun eigen ontstaansmythes en geschiedenis ontwikkelen. Een vervolgstap, die feitelijk pas gezet kan worden wanneer een volk het schrift verwerft, is het ontstaan van een zekere mate van historisch besef. Een orale traditie heeft eenvoudigweg te veel tekortkomingen en is daardoor voor periodes die langer geleden zijn dan twee generaties notoir onbetrouwbaar. Pas op het moment dat kennis uit het verleden letterlijk kan worden overgedragen aan volgende generaties, ontstaat ook de mogelijkheid geleidelijk aan voort te bouwen op deze kennis. (Dwarfs) Standing on the Shoulders of Giants, volgens de bekende metafoor van Isaac Newton (1643-1727) … of, zo je wil, van de broertjes Gallagher.

Door kennisaccumulatie en door inzicht te krijgen in de veranderingen die plaats hebben gevonden sinds onze voorvaderen hun observaties op schrift stelden, verandert bovendien van lieverlee de kijk op de geschiedenis. Het eerdere statische of cyclische tijdsbeeld wordt geleidelijk aan ingeruild voor een meer lineair tijdsbesef. Dit proces versterkt zichzelf: de ontwikkeling van schrift leidt tot kennisvermeerdering en zo tot toenemend historisch besef, waarbij het verleden meer en meer als duidelijk afwijkend wordt gezien van het heden. Projectie van deze ontwikkeling naar de toekomst, kan op termijn – zoals in de westerse cultuur vanaf de Verlichting – leiden tot een hartstochtelijk beleefd vooruitgangsdenken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: De beste dansmoves

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Je kan natuurlijk ook zelf iets proberen (foto Flickr/Joits)

Zoals oplettende lezers misschien opgevallen is, schrijf ik naast stukjes over wetenschap en film ook af en toe over dans (al dan niet in combinatie met film of wetenschap). Helaas wordt mijn fascinatie met de kunstvorm ruimschoots overstegen door mijn gebrek aan dans-skills.

En dat is jammer, omdat dat mijn kans op het produceren van nageslacht danig in gevaar kan brengen. Eén van de functies van dans is parallel aan die van het baltsgedrag bij andere dieren: mannen die goed kunnen bewegen zijn interessantere seksuele partners voor vrouwen. Simpel gezegd is een goed bewegende man een gezonde man en dus interessant om jezelf door te laten bezwangeren. Tienduizenden jaren van evolutie zorgden ervoor dat de waardering voor dans zich in onze hersenen vast heeft gezet. Dit heeft weer tot gevolg dat in clubs, feesthallen en op schoolfeesten jongens en mannen naarstig op zoek zijn naar welke moves nog nét binnen bereik liggen.

Maar ook hier helpt wetenschap een handje! Nieuw onderzoek van psychologen aan de Northumbria University in Engeland laat zien welke dansbewegingen je nu precies moet maken om maximale indruk te maken op vrouwelijke toekijkers. De onderzoekers lieten negentien mannelijke vrijwilligers dansen op Duitse dancemuziek en gebruikten een opstelling met twaalf camera’s om dansende digitale avatars te extraheren. Geen van de proefpersonen was een professionele danser. Vervolgens werden clips van deze dansende avatars getoond aan 35 heteroseksuele vrouwen, van wie gevraagd werd deze te beoordelen op fysieke aantrekkingskracht.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waar is hier de nooduitgang?

Herbert Blankesteijn (@hmblank) zal vanaf vandaag geregeld interessante video’s verzorgen. Die staan ook zijn zijn site: videovolt.

Snel draaiende objecten leveren in de camera van een mobieltje verbazingwekkende beelden op. Vliegtuigpropellers lijken aan stukken te vliegen. Het beeld wordt van boven naar beneden gescand terwijl de propeller draait. Dat betekent dat sommige delen van de propeller bij de sluiter achterblijven terwijl andere hem juist inhalen. Hier een paar voorbeelden van wat je dan te zien krijgt. Let op bij de tweede video hoe de beweging verandert als je de stand van de camera verandert. Dus niet gaan gillen en niet de nooduitgang nemen.

Bendy Propeller from Steve Talkowski on Vimeo.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Onze voorouders namen het ervan

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Eten en drinken met vrienden is millenia oud (Foto: Flickr/Rich Moffitt)

Als ik – zoals iedereen wel eens heeft – een Luddistische bui aan voel komen en me afvraag of we wel beter af zijn met al die wetenschappelijke en technologische ontwikkeling zijn er twee overtuigende argumenten. De eerste is dat de verworvenheden van de medische wetenschap wel erg groot zijn: het is toch prettig om je (klein-) kinderen te kunnen zien opgroeien en niet al te voortijdig tegen je korte levensverwachting aan te lopen. Medicijnen, operaties en andere toverij helpen ons om een beetje aardig je oude dag (dat is dus alles voorbij 35) door te komen zonder al te veel pijn en moeite.

Een tweede en ook erg goed argument voor de vooruitgang is dat we door al die technologie meer tijd hebben voor leuke dingen zoals tv-kijken of eten en drinken met vrienden. Als ik me de gemiddelde Neanderthaler, doorsnee oude Griek of Soemerier voor de geest moet halen dan ontkom ik toch niet aan de gedachte dat die arme mensen de godsganse dag bezig zijn hun dagelijks brood te verdienen en weinig tijd hadden voor ontspanning.

Maar vandaag en gisteren kwamen afzonderlijk van elkaar twee berichten naar buiten die die voorstelling van zaken op de kop lijken te zetten. Zo werd op een 12000 jaar oude begraafplaats in het huidige Israel 71 schildpadschilden en twee stuks wild vee aangetroffen, omringd door menselijke overblijfselen. Gebaseerd op de grootte en hoeveelheden van de botten vermoedden de archeologen dat er hier sprake was van een heus prehistorisch banket. Het zou daarmee de oudste vorm van deze oermenselijke vorm van sociaal gedrag (het dinneetje met vrienden) zijn die bekend is.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende