De kop uit het zand?

Een tijdje geleden kwam een geleerde uit Delft in het nieuws, omdat hij meende dat er reden was om aan te nemen dat buitenaardse wezens de aarde wel eens aandeden. De natuurwetten maken dat vrijwel onmogelijk, en geloof in UFO’s geldt om die reden dan ook als pseudowetenschap. De man sprak over UFO’s in zijn vrije tijd, maar gegeven zijn positie als medewerker van een wetenschappelijke instelling, meende de Delftse universiteit dat het toch beter was een begeleidingscommissie in te stellen (meer). Alleszins redelijk. Voor een soortgelijk incident gaan we iets terug, toen een Nederlandse oudhistoricus schreef dat de Griekse ingenieur Archimedes met spiegels vijandelijke schepen in brand had gestoken. Als oudheidkundige moet hij hebben geweten dat het niet in de bronnen stond, en als academicus moet hij over voldoende ontwikkeling hebben beschikt om te weten dat dit in strijd was met de natuurwetten. Noch zijn universiteit, noch zijn collega’s zagen in deze verkondiging van pseudowetenschap echter reden een begeleidingscommissie in te stellen.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 01-11-2022

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe oud is de scheikunde?

Wat geeft onze eeuw vorm? Het alom tegenwoordige issue de laatste tijd is denk ik wel de informatietechnologie (IT), een speciale vorm van de elektrotechniek, wat weer een tak is van de natuurkunde. Iedereen weet daar wel wat van, van de geschiedenis van de IT.

Zoals… Honderdvijfentwintig jaar geleden werden de radiogolven ontdekt, door Maxwell, Herz en Marconi. De audion, de eerste radiolamp is van 1906 en werd uitgevonden door DeForest. De automatisering van het telefoonnet begon in 1925. In de tweede wereldoorlog gebruikte men niet alleen routinematig de radioverbinding, maar ook de radar. De transistor, oorspronkelijk een blokje germanium met twee metalen snorhaartjes erop, werd in 1947 uitgevonden door Brattain, Bardeen en Shockley. De eerste Integrated Circuit werd in 1959 gedemonstreerd door Kilby. Daarna gingen de ontwikkelingen steeds verder: de echt draagbare draadloze telefoon is van 1973 en het internet zoals we dat nu kennen werd geopend in 1985. De spelconsoles van de kinderen van vandaag werken met draadloze verbindingen, positie-, hoek- en afstandsensoren, en met de hele wereld omvattende netwerken en beeldherkenningstechnieken.

En we zijn er ons over het algemeen ook goed van bewust dat al die gadgets “modern” zijn. Elk jaar een nieuwe telefoon, elke twee jaar een nieuwe PC, elke drie jaar een nieuwe TV en HiFi – het gaat maar door, en het verschaft ons veel plezier, zo niet veel echt gemak.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Jezus de hermafrodiet?

Ze zijn ook dit voorjaar weer lekker bezig, die wetenschappers, met het beschadigen van de wetenschap. Dat is een traditie. Dit keer is de hoax dat Jezus misschien een hermafrodiet was.

Wat is het nieuws? Een theologe wijst erop (pdf) dat we, zolang we Jezus’ DNA niet hebben, niet kunnen weten of hij biologisch een man was of alleen maar die rol aannam (en daarin werd erkend). Dat werd dus samengevat tot “Jezus als hermafrodiet“, waarop een andere geleerde terugschrijft dat in de Bijbel over Jezus wordt gesproken als een “hij”. Dat is een ignoratio elenchi, want de theologe had al aangegeven dat Jezus’ mannelijke rol werd erkend. Een beter antwoord zou, althans volgens mij, zijn geweest dat on n’a pas besoin de cette hypothèse.

Dat is het leuke van deze tijd van het jaar: de verrukkelijke aanblik van geleerden die zichzelf en de wetenschap volslagen belachelijk maken. Christenen bereiden zich momenteel voor op het paasfeest en daarom is het voor Bijbelgeleerden nu het seizoen om naar fondsen te vissen. Dat doen ze door middel van overdreven persberichten.

Vorig jaar was het de Britse geleerde Colin Humphreys, die beweerde dat Jezus het Laatste Avondmaal niet op donderdag, maar al wat eerder zou hebben genuttigd. Dat is al in 1957 geopperd, dat is nadien weerlegd op logische gronden (de gevolgde methode wordt selectief toegepast) en dat hoefde dus niet opnieuw te worden gepubliceerd. Humphreys deed het toch, zijn uitgever schreef een persbericht en aangezien journalisten toch nooit de moeite nemen een historicus te bellen, haalde het persbericht verschillende kranten. Gratis reclame.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Hoe alles met elkaar samenhangt (of niet)

Brian Cox, de rock star of physics, legt in onderstaand filmpje uit hoe alles met elkaar samenhangt. De eerste reactie is wow! Maar het praatje leidde tot de nodige commotie onder natuurkundigen. Want klopt het wel wat Cox zegt? En zijn er grenzen aan hoe je wetenschap kunt populariseren? Natuurkundige Sean Carroll op Cosmic Variance:

,,The problem is that, in this video, the proffered mind-bending consequences of quantum mechanics aren’t actually correct. (…) One thing should be clear: getting the physics right isn’t easy. For one thing, going from simple quantum problems of a single particle in a textbook to the messy real world is often a complicated and confusing process. For another, the measurement process in quantum mechanics is famously confusing and not completely settled, even among professional physicists.

And finally, when one translates from the relative clarity of the equations to a natural-language description in order to reach a broad audience, it’s always possible to quibble about the best way to translate. It’s completely unfair in these situations to declare a certain popular exposition “wrong” just because it isn’t the way you would have done it, or even because it assumes certain technical details that the presenter did not fully footnote. It’s a popular lecture, not a scholarly tome. In this kind of format, there are two relevant questions: (1) is there an interpretation of what’s being said that matches the informal description onto a correct formal statement within the mathematical formulation of the theory?; and (2) has the formalism been translated in such a way that a non-expert listener will come away with an understanding that is reasonably close to reality? We should be charitable interpreters, in other words.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ultrasterk spinnezijde

Het is vijf keer sterker dan staal en vier keer sterker dan de kunstmatig gefabriceerde vezel kevlar: spinnenzijde. Tegenwoordig is het ook mogelijk om kleding te maken van dit materiaal. Zo slaagden de kunstenaar Simon Peers en modeontwerper Nicholas Godley erin om van zijde van 1,2 miljoen spinnen een gouden cape te maken. Het inwinnen van de zijde is een zeer tijdrovende klus. Het duurde dan ook vier jaar voordat de cape af was. Elke dag werden er duizenden Golden Orb spinnen verzameld. Deze zijdespin produceert een goudkleurige draad, vandaar de gouden kleur van de cape. Na het onttrekken van het zijdespinsel werden alle spinnen weer losgelaten in de natuur. Volgens Godley voelt de cape als niets wat je eerder voelde, zo zacht, licht en toch heel sterk. Het kledingstuk is tot en met 5 juni 2012 te zien in het Victoria and Albert Museumin Londen.

Naast het maken van kleding biedt spinnenzijde nog meer mogelijkheden. Zo werkte de Nederlandse kunstenaar Jalila Essaïdi samen met het Dutch Forensic Genomic Consortium aan een project waarin kunst en wetenschap elkaar ontmoeten. Door menselijke huidcellen te isoleren op een filter en hierop een opperhuid van transgene spinnenzijde te kweken, creëerde zij een kogelwerende huid. De huid is in staat om een kogel van 2,6 gram met een snelheid van 329 meter per seconde tegen te houden. Essaïdi wil met haar kunstwerk de maatschappelijke discussie uitlokken. Hoe ver kunnen we gaan met genetische manipulatie? Wat is veiligheid in de tijd van biotechnologie? En is het gewenst om de mens tegen alle gevaren in de wereld te beschermen door genetische manipulatie? Essaïdi won met de kogelwerende huid de Designers & Artists 4 Genomics-Award in 2011. Haar werk werd onlangs tentoongesteld in Naturalis in Leiden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende