Marokkaanse kolonisten in de Sahara

De Franse minister Aurore Bergé bevestigde op bezoek aan Rabat afgelopen maandag het standpunt van haar regering inzake de Westelijke Sahara: 'Het heden en de toekomst van de Sahara vallen volledig binnen het kader van de Marokkaanse soevereiniteit.' Vorig jaar maakte Frankrijk de draai waar in Marokko al langer om werd gevraagd. President Macron gaf zijn steun aan een plan voor regionale autonomie onder Marokkaans bestuur. Tot woede van buurland Algerije, dat de Saharaanse opstandelingen steunt. Ook het Verenigd Koninkrijk steunt Marokko inzake de zeggenschap over de voormalige Spaanse kolonie in de Sahara. Het VK volgt hiermee andere westerse landen, naast Frankrijk ook Spanje, Duitsland en Nederland. De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Lammy ondertekende begin deze maand een overeenkomst om samen met Marokko de nodige infrastructuur te ontwikkelen voor het WK voetbal, dat over vijf jaar samen met Spanje en Portugal door Marokko wordt georganiseerd. Volgens Lammy zou de deal ervoor zorgen dat "Britse bedrijven een grote rol kunnen spelen op het grootste voetbalpodium". In 2020 hadden de Verenigde Staten zich bij monde van president Trump al akkoord verklaard met de volledige overname van de Westelijke Sahara door Marokko in ruil voor de erkenning van Israël. De Afrikaanse Unie heeft zich altijd achter de onafhankelijkheidsbeweging Polisario en de Saharaanse Arabische Democratische Republiek (SADR) gesteld. Maar Marokko wint nu ook in Afrika medestanders. Ghana heeft onlangs met de SADR gebroken en steunt het Marokkaanse plan voor regionale autonomie. Ook Kenia maakte een verrassende beleidswijziging door een ambassade te openen in Rabat en zijn eerdere steun aan de Saharaanse Republiek in te trekken ten gunste van het Marokkaanse plan. In ruil daarvoor zou Kenia nieuwe investeringen in landbouw en hernieuwbare energie uit Rabat hebben veiliggesteld. In het door Marokko bezette deel van de westelijke Sahara schaarden stamoudsten zich achter de claims van de koninkrijk Marokko. Alleen in Oeganda riep de 'Beweging voor Solidariteit met het Sahrawi-volk' de internationale gemeenschap op om het recht op zelfbeschikking en onafhankelijkheid van het Sahrawi-volk te verdedigen. Komt hiermee een einde aan een van de langst durende 'bevroren conflicten'? Referendum De status van de voormalige Spaanse kolonie ten zuiden van Marokko is al meer dan vijftig jaar omstreden. Het gebied staat sinds 1963 op de lijst van niet-zelfbesturende gebieden staten. Het is het onderwerp geweest van concurrerende claims van Marokko en Mauritanië, die grotendeels gemotiveerd werden door de fosfaatrijkdom, en de door Algerije gesteunde nationale bevrijdingsbeweging “Polisario Front”. In 1975 bepaalde het International Court of Justice (ICJ), een orgaan van de Verenigde Naties, dat er een referendum moest worden gehouden waarin de bevolking zich zou kunnen uitspreken over de toekomst van het gebied. Marokko bestreed dit plan en legde de zaak voor aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Dat bepaalde dat de Westelijke Sahara gedekoloniseerd diende te worden, waarbij het zelfbeschikkingsrecht van de lokale bevolking voorop stond. Als reactie hierop lanceerde Marokko op 6 november 1975 de zogenoemde ‘Groene Mars’, waarbij 350.000 Marokkaanse burgers de regio binnenkwamen, begeleid door het leger. Spanje liet vervolgens het bestuur over aan Marokko en Mauretanië in afwachting van het referendum. Dat is er nooit gekomen. Mauretanië heeft zijn claim later opgegeven en de zeggenschap over het toegewezen gebied overgedragen aan Polisario. In 1976 riep Polisario met steun van Algerije de onafhankelijke Saharaanse Arabische Democratische Republiek uit. Tussen de 70.000 en 100.000 Saharanen verblijven in vluchtelingenkampen in Algerije. De SADR heeft slechts een klein gedeelte in het oosten in handen (de zogeheten "Vrije Zone"), dat van de rest gescheiden wordt door de Marokkaanse barrière, een zandwal met prikkeldraadversperringen, vergelijkbaar met het 'ijzeren gordijn'. Marokko, dat ongeveer 80% van het gebied in bezit heeft genomen, treedt op als nieuwe kolonisator. Steeds meer Marokkanen hebben zich gevestigd in verlaten Sahrawi-gebieden, dankzij fiscale en financiële prikkels en grootschalige investeringen en ontwikkelingsprojecten van de Marokkaanse koning Hassan II. Dakhla is gegroeid van een geschatte bevolking van 6.692 volgens de Spaanse volkstelling van 1974 tot meer dan 167.000 in 2024. Tegenwoordig vormen Sahrawi's een minderheid in hun eigen thuisland. Internationaal recht Andrea Maria Pelliconi van de Universiteit van Southampton wijst in haar analyse op Opinio Juris op de schending van internationaal recht. De Westelijke Sahara is juridisch nog steeds bezet gebied maar het wordt in toenemende mate open gesteld voor westerse toeristen via het Marokkaanse Toeristen Bureau dat de Westelijke Sahara aanprijst als "the pearl of southern Morocco”, “a small part of paradise”, and “one of the most beautiful [shores] in Morocco." Ondanks uitspraken van het Europese Hof van Justitie en de Europese Commissie voeren chartermaatschappijen zoals het Ierse Ryanair en en het Nederlandse Transavia sinds kort toeristenvluchten uit naar Dakhla. Officieel is de luchtruimte hier nog steeds toegewezen aan Spanje, samen met de Canarische eilanden. Maar Spanje heeft zijn handen er van afgetrokken en laat het nu over aan Marokko om de kolonisatie te regelen. Pelliconi citeert een rapport van het ICJ over de Westbank:...'dat alle staten en internationale organisaties de illegale situatie die voortvloeit uit dergelijk beleid niet mogen erkennen, noch mogen helpen in stand houden, en moeten samenwerken om de situatie te beëindigen. Dit geldt ook voor het annexatie- en nederzettingenbeleid van Marokko.' Ze constateert, met verwijzing naar Trumps plannen voor Gaza en andere voorbeelden, dat we hier te maken hebben met een voor het internationaal recht zorgwekkende trend: 'Het herformuleren van bezette gebieden en collectieve ruimtes als verhandelde, apolitieke plekken voor particuliere investeringen, vastgoedprojecten en consumentenbestedingen onder het label van economische en ‘beschavingsontwikkeling’ is niet alleen een schending van het internationaal recht, maar ook een bewuste normalisering ervan.'

Foto: Carsten ten Brink (cc)

Spanje haalt banden met Marokko aan

De Spaanse regering kwam gisteren met een forse delegatie op bezoek bij de collega’s in Rabat. Premier Pedro Sanchez en twaalf van zijn ministers maakten de oversteek naar hun zuiderbuur om er twintig overeenkomsten te ondertekenen. Bevordering van de wederzijdse handel is een belangrijk doel. Daarnaast gaat het over migratie. Spanje is afhankelijk van Marokko bij het terugdringen van het groeiend aantal migranten dat de Spaanse exclaves Melilla en Ceuta in Noord-Afrika probeert te bereiken. Beide landen zijn sinds vorig jaar weer on speaking terms nadat Spanje de claim van Marokko op de West-Sahara had erkend.

Spanje heeft zich altijd verzet tegen de Marokkaanse zeggenschap over de Westelijke Sahara, een voormalige Spaanse kolonie. Madrid pleitte lange tijd voor een referendum onder de lokale bevolking over de toekomst van de regio. De kwestie leidde tot een aanhoudende ruzie tussen de twee landen. In maart vorig jaar stelde premier Sanchez zich achter het Marokkaanse plan voor een zekere autonomie van de regio. Dat plan wordt bestreden door de Saharaanse verzetsbeweging Polisario die de Spaanse stap ziet als het zwichten voor de chantage en de angstpolitiek van Marokko. Spanje is overstag gegaan onder druk van de Europese migratiecrisis, volgens Polisario. Afgelopen zomer leidde het Spaans-Marokkaanse akoord tot een ware veldslag bij Melilla die aan vijf migranten het leven kostte. Na Spanje heeft ook Nederland de Marokkaanse claim erkend, wat heeft geleid tot een aanzienlijke verbetering van de betrekkingen met Marokko. Belangrijk onderdeel van de onderhandelingen tussen Nederland en Marokko was de mogelijkheid voor het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Nick Brooks (cc)

Het Nederlandse leger in Marokko

Ook voor Marokko is de corona-lockdown nu wel voorbij. De grenzen gaan open en we mogen er weer in.

Volgens het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Marokko toch ‘oranje’: “Reis alleen naar Marokko als het noodzakelijk is.” Een toeristische reis valt daar niet onder. En er gelden nog steeds bepaalde coronamaatregelen.

Voor een klein gedeelte van Marokko geldt zelfs code ‘rood”. Laat dat nou toevallig precies dat stukje van de Westelijke Sahara zijn dat eigenlijk ‘Sahrawi Arabische Democratische Republiek’ (SADR) heet. Ofwel het enige stukje Westelijke Sahara dat (nog) zelfstandig is en wordt geregeerd door het Frente Polisario.  De rest van de Westelijke Sahara wordt gezien als door Marokko bezet gebied.

Toen in 1975 Spanje zich definitief terugtrok uit de Westelijke Sahara, bleef Polisario zich verzetten tegen de plannen van Marokko om de gehele Westelijke Sahara in te lijven. Polisario wilde onafhankelijkheid voor de oorspronkelijke bewoners (de  Sahrawi). Pas in 1991 kwam het tot een staakt het vuren en nu, dertig jaar nadien, duurt de impasse nog steeds voort.

Sterker nog: toezicht van VN-troepen (Minurso – United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara ) heeft niet voorkomen dat sinds vorig jaar de strijd weer lijkt opgelaaid. Brahim Ghali, president van SADR, kondigde het opzeggen van het bestand aan, nadat Marokko met militair ingrijpen een einde maakte aan een protestactie van Polisario-aanhangers.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Oplaaiend geweld en nog geen oplossing in fosfaatrijke Westelijke Sahara


Afgelopen zondag vielen Marokkaanse ordetroepen in de Westelijke Sahara een tentenkamp van demonstrerende Saharanen binnen. In het daarop volgende geweld dat zich ook naar de nabijgelegen stad Laayoun verspreidde vielen elf doden en 732 gewonden onder de Saharanen. De Marokkaanse autoriteiten spreken van vier doden onder de Saharanen en zeggen zelf zes politieagenten te hebben verloren. De onlusten vonden plaats aan de vooravond van onderhandelingen op VN niveau tussen onafhankelijkheidsbeweging Polarisario en de Marokkaanse overheid. De onderhandelingen leverden niks concreets op.

Sargasso: een door rechtse krachten verguisd blog waarvan sommige redacteuren zelfs tegen de Israëlische bezetting van de Palestijnse Gebieden zijn, presenteert u ‘exclusieve youtube beelden’ van het gewelddadige optreden van de Marokkaanse autoriteiten in de Westelijke Sahara na de doorklik:

Na afloop van de onderhandelingen stelde Khadad Mhamed, leider van de onafhankelijkheidsbeweging Polisario dat “het is noodzakelijk dat de Veiligheidsraad onschuldige burgers beschermt en een onderzoekscommissie instelt“. Toch zegt de Marokkaanse minister van Buitenlandse Zaken, Taib Fassi Fihri, dat zijn land “klaar is en open staat” voor onderhandelingen. Hij sprak zich echter ook uit tegen een referendum waarin de Saharanen kunnen kiezen uit verschillende opties, inclusief de mogelijkheid tot onafhankelijkheid van het Marokkaanse bestuur. Marokko houdt de Westelijke Sahara sinds 1976 bezet, daarvoor was het in handen van het koloniale Spanje van de fascistische generaal Franco.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Westelijke Sahara wil ook Israëlische bommen

De Israëlische overheid heeft vandaag besloten een wachtlijst op te stellen voor militaire acties van het leger. Aanleiding is het verzoek van verzetsbewegeging Polisario om de Westelijke Sahara te bombarderen. “Een Joodse bom heeft veel meer impact dan een Marokkaanse”, aldus Polisario-voorman Abdelaziz.

“De media-offshoot van een Joodse inval is enorm”, zegt Mohamed Abdelaziz, voorman van Polisario, vanuit Parijs. “Wij verzetten ons al tientallen jaren tegen de bezetting van ons land door Marokko. Maar ja, daar hoor je nou nooit eens iemand over. We hebben gewoon de verkeerde tegenstanders. Ik denk dat we veel meer aandacht krijgen als Joden bommen gooien.”
Tegen talloze VN-resoluties in, houdt Marokko de Westelijke Sahara nog steeds bezet, de oorspronkelijke bewoners leven in kampen over de grens met Algerije. Polisario hoopt dat de zaak met wat Joodse plofjes op The Berm weer in de kranten belandt.

Het Israëlische leger (IDF) neemt het verzoek van Abdelaziz in overweging. IDF-woordvoerder Avi Benayahu: “Voor ons maakt het totaal niet uit waar we moslims bombarderen. Zodra een officieel Polisario-verzoek per raket ons luchtruim binnen vliegt, zullen we ons op een antwoord beraden.”

Het Israëlische leger is op dit moment bezig met vreedzame oefeningen in Gaza om de burgerbevolking te beschermen. Dit publiciteitsoffensief van het IDF vindt iedere vier jaar plaats, enkele weken voor de verkiezingen. Hamas, de vredelievende organisatie die Gaza bestuurt, schiet uit protest tegen de oefeningen vuurpijlen af vanaf daken van kleuterscholen en ziekenhuizen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.