Weer een Tweede Kamerlid dat vroegtijdig vertrekt en weer de muitende meute die schreeuwt dat de vuile profiteur nu lekker van zijn wachtgeld gaat zitten genieten. En dat terwijl wachtgeld essentieel is voor een beetje normale werking van de democratie. Stel: je overweegt actief te worden in de politiek. En dan niet alleen maar lid en een beetje rommelen in de lokale afdeling. Nee, echt je bevlogenheid inzetten om de wereld net iets beter te maken en dus gaan voor een zetel in de Tweede Kamer. Dan moet je natuurlijk eerst even een paar jaar zwoegen op lokaal niveau. Vaak ook nog een gemeenteraadszetel bezetten om wat ervaring op te doen. Meters maken heet dat. Niet alleen om te begrijpen hoe de politiek nou werkt, ook omdat de partij wil weten wat ze in huis heeft voor ze je een kandidaat voor de Tweede Kamer maken. Je hebt er dus al een paar jaar verwaarlozing van je gezin op zitten en een ton aan saai papier verwerkt als je dan eindelijk op de echte lijst komt en mogelijk gekozen wordt. Dan begint het feest pas echt. Vanaf dat moment is iedere journalist tegelijk je vriend en je vijand. Voor je het weet heb je met al je goede bedoelingen iets verkeerds gezegd of een uitspraak van de partij van tien jaar geleden tegengesproken en staat er een verwilderde vent met een roze plopkap voor je neus.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Sinds gisteren zijn er weer een heel stel nieuwe werkelozen: kamerleden die niet zijn herkozen of vrijwillig het pluche achter zich lieten. En zoals altijd wordt er geklaagd over wachtgeld. Dat het überhaupt bestaat is voor velen al een doorn in het oog. Maar wachtgeld heeft – misschien onbedoeld – een belangrijke functie: het voorkomt dat politici beslissingen nemen met hun eigen financiële status in het achterhoofd. Als je direct je loon kwijt bent, en daar komt die motie van wantrouwen langs die niet alleen het kabinet, maar ook jezelf naar huis stuurt, wat doe je dan? Kies je voor het land, of voor jezelf? Mogelijk moet je kleiner gaan wonen, of kan je schulden niet afbetalen.
Het is van groot belang, en ik schreef er al eerder over, dat zulke beweegredenen in de Kamer geen rol spelen. Dat gezegd hebbende is de huidige regeling natuurlijk wel wat ruim. Ikzelf zou hem bijvoorbeeld willen beperken tot de lengte van het mandaat van de politicus, startende op het moment dat de termijn in gaat.
Bijvoorbeeld: een politicus wordt voor vier jaar gekozen en gaat medio juni 2010 de Tweede Kamer in. Op dat moment heeft hij een vierjarig “contract”. Besluit hij – en de Kamer – om na drie maanden het kabinet op te blazen, dan krijgt hij drie jaar en 9 maanden wachtgeld. Doet hij dat over drie jaar, dan blijft daarvan een jaar over. Vooraf weet de politicus dat hij 4 jaar geld krijgt, dus daar kan hij of zij zich op instellen.
‘Wachtgeld’ is een beetje het vieze woord in Den Haag. Een aantal politieke partijen wil er vanaf, en in het land heerst de mening dat het zuiver een maatregel is van de hoge heren politici om zichzelf lekker wat extra’s toe te schuiven.
En, het moet gezegd, de wachtgeldregeling in het algemeen is wat doorgeschoten en mag wel wat soberder. Maar ondanks dat heeft de regeling wél een nut en herbergt het ‘degraderen’ van politici tot gewone burgers risico’s.
Het nut ligt in het onafhankelijk functioneren van ons parlement. In onze parlementaire democratie komt het voor dat de volksvertegenwoordiging het kabinet naar huis stuurt. Er moeten dan meestal nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven. Feitelijk komt het er op neer dat je als volksvertegenwoordiger jezelf ontslaat, en het is maar afwachten of je na de verkiezingen weer opnieuw in het parlement terecht zal komen.
De wachtgeldregeling geeft deze parlementariërs zekerheid. Als hij of zij het kabinet naar huis stuurt, dan is de hij of zij in ieder geval nog verzekerd van een inkomen dat vergelijkbaar is met het daarvoor verdiende loon.
In een situatie waar dit vangnet er niet zou zijn krijg je bij het naar huis sturen van een kabinet opeens een extra overweging die de parlementariërs in hun achterhoofd moeten houden: “Kan ik mijn hypotheek nog wel betalen straks?”
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
“Dat is zakkenvullerij die niet valt uit te leggen. Zo bijzonder zijn politici ook niet. De huidige regelingen zijn je reinste zelfverrijking.”
Een heel sympathiek voorstel van de SP. Want de huidige wachtgeldregeling is ook niet uit te leggen. Wel knap dat de socialisten daarmee de krant halen. Minister Ter Horst deed begin juli immers al min of meer hetzelfde voorstel. Makkelijk oppositie voeren doe je zo.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.