Zorgen over behandeling van mensen in vreemdelingendetentie

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie maakt zich zorgen over de behandeling van 'circa 310' mensen die nog in detentie zitten op Schiphol en Rotterdam Airport. Het is onduidelijk waarom zij niet kunnen worden vrijgelaten zolang uitzetting niet mogelijk is. Op 21 maart schreef ik dat in verband met het coronavirus enkele groepen mensen uit vreemdelingendetentie waren vrijgelaten, maar sindsdien lijkt er weinig meer te zijn gebeurd. In een schriftelijk overleg met de Tweede Kamer meldt staatssecretaris Broekers-Knol dat de bezetting in de detentiecentra is gedaald van ‘circa 460’ mensen op 31 januari tot ‘circa 310’ mensen op 2 april. Onder de mensen die zijn vrijgelaten zijn in elk geval ongeveer 70 Dublinclaimanten, een groep uitgeprocedeerde asielzoekers en in elk geval één persoon die naar de rechter is gestapt. De staatssecretaris laat desgevraagd weten dat ze in de oproep van de Hoge Commissaris van de Mensenrechten van de Raad van Europa en verschillende mensenrechtenorganisaties ‘geen aanleiding’ ziet tot ruimere vrijlating. Niet iedereen die nog vastzit heeft 'criminele antecedenten', maar het is onduidelijk hoeveel mensen in die categorie vallen en waarom mensen die geen gevaar vormen voor de samenleving niet kunnen worden vrijgelaten (bijvoorbeeld met een meldplicht).

Door: Foto: Gerard Stolk (cc)
Foto: Karen Eliot (cc)

Onrust in gevangenissen vanwege coronacrisis

, door

In meerdere buitenlandse gevangenissen zijn protesten tegen coronamaatregelen uit de hand gelopen. Ook in Nederlandse gevangenissen nemen de spanningen toe. De Dienst Justitiële Inrichtingen meent de RIVM-richtlijnen te volgen, maar het is de vraag of dat voldoende is.

In een van de grootste gevangenissen in Colombia zijn tijdens protesten vorige week 23 mensen overleden en moesten meer dan 30 mensen worden opgenomen in het ziekenhuis, waaronder enkele bewaarders. Gedetineerden protesteerden tegen overbevolking, slechte hygiëne en gezondheidszorg en het opschorten van bezoek gedurende de coronacrisis. In gevangenissen in Jordanië overleden twee mensen tijdens vergelijkbare protesten en in Sao Paulo ontsnapten honderden gevangen. In België staakten de bewaarders van vrijdag- tot zaterdagavond, nadat enkele bewaarders waren aangevallen door gedetineerden; ze zitten 23 uur per dag op hun cel en alle bezoeken en activiteiten zijn stopgezet. Eerder vielen er doden tijdens protesten in Italiaanse gevangenissen.

Dubbel geïsoleerd  

Hoewel het in Nederlandse gevangenissen nog niet tot protesten is gekomen, zijn ook hier de berichten verontrustend. Het Parool schrijft dat gedetineerden klachten niet meer melden uit angst voor ‘medische afzondering’, wat door hen als een ‘forse straf’ wordt ervaren: ze mogen dan geen contact meer hebben met medegedetineerden en niet meer werken of meedoen met activiteiten. Mensen in de gevangenis in Heerhugowaard zeggen dat ze zich ‘dubbel geïsoleerd’ voelen. Op Twitter doet Mirjam Peters verslag van berichten die ze van gedetineerden uit verschillende gevangenissen krijgt: ze zijn ‘boos, teleurgesteld, bang, gefrustreerd en gestrest’.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: jmiller291 (cc)

Richtlijnen voor behandeling van mensen in gevangenschap

, door

De Raad van Europa heeft in het kader van de coronacrisis richtlijnen gepubliceerd voor de behandeling van mensen wiens vrijheid door de overheid is benomen.

De Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT) herinnert overheden aan het absolute verbod op marteling en inhumane of mensonterende behandeling van mensen in gevangenschap. De richtlijnen zijn relevant voor alle mensen in voorlopige hechtenis (in afwachting van verdere strafrechtelijke stappen), gevangenissen, detentiecentra voor immigranten en (psychiatrische) zorginstellingen. Het uitgangspunt is dat autoriteiten alles moeten doen om de gezondheid en veiligheid van mensen, inclusief personeel, te beschermen. Concreet dringt de commissie onder meer aan op het zoeken naar alternatieven voor vrijheidsbeneming, vooral in het geval van overbevolking van faciliteiten.

Overbevolking

Dit is een richtlijn die bijvoorbeeld Frankrijk zou moeten bewegen om mensen in gevangenissen vrij te laten, iets waarop ook mensenrechtenorganisaties en advocaten aandringen. Frankrijk kreeg in januari nog een tik op de vingers van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens voor de afwezigheid van “decent conditions of detention”. Gedetineerden zitten vaak met 2, 3 of 4 mensen in een krappe cel. Er is tenminste één gedetineerde besmet met het coronavirus, deze 74-jarige man is overleden. Het dringende verzoek is niet om iedereen vrij te laten maar wel zoveel mensen zodat geen sprake meer is van overbevolking en om kwetsbare gevangenen vrij te laten.

Foto: Thomas Cizauskas (cc)

Vreemdelingendetentie tijdens de coronacrisis

, door

Het is op zichzelf al twijfelachtig dat de overheid mensen in vreemdelingendetentie zet, maar in deze crisistijd mag er geen twijfel over bestaan: deze mensen moeten worden vrijgelaten.

Afgelopen week riepen Amnesty en het Meldpunt Vreemdelingendetentie de Nederlandse overheid op om mensen die vastzitten in vreemdelingendetentie gedurende de coronacrisis vrij te laten. Vanwege de reisbeperkingen is er immers geen zicht op uitzetting meer en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) heeft de terugkeergesprekken dan ook gestaakt. Dat betekent dat er geen wettelijke grondslag is voor detentie van deze mensen.

In de loop van de week werden 64 Dublinclaimanten vrijgelaten – zij worden normaal gesproken teruggezonden naar het land waar zij de EU binnenkwamen – en ook mensen die uitgeprocedeerd zijn en vastzaten in het detentiecentrum bij Rotterdam Airport zijn vrijgelaten; zij worden overgebracht naar een asielzoekerscentrum. Het Meldpunt Vreemdelingendetentie schrijft dat “een grote groep vreemdelingen een sociaal netwerk heeft in Nederland en bij familie of vrienden kan verblijven. Er kan dan overgegaan worden tot een meldplicht als alternatief voor detentie”. Het is onduidelijk in hoeverre mensen vrij zijn om het azc te verlaten.

Disproportionele maatregelen

Het is op het moment van schrijven ook onbekend wat er gebeurt met de mensen die in andere detentiecentra zitten (Schiphol en Zeist, voor gezinnen, vrouwen en alleenstaande minderjarigen). In het Rotterdamse detentiecentrum, waar zo’n 400 mensen vastzaten, speelde ook mee dat er te weinig personeel is en mensen 20 uur per dag met z’n tweeën in een cel van 10 vierkante meter vastzaten. De Nationale Ombudsman concludeerde vorige maand nog dat vreemdelingendetentie “menselijker” moet worden uitgevoerd – iets dat overigens al jaren gezegd wordt tegen de overheid. Veel mensen bij elkaar levert spanningen op, maar ook worden mensen regelmatig eenzaam op een cel opgesloten.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Kim Daram (cc)

Het coronavirus in gevangenissen

, door

NIEUWS - Iran stelde 70.000 gevangenen in voorlopige vrijheid, Nederlandse gevangenissen accepteren voorlopig geen zelfmelders, New Yorkse gedetineerden maken handdesinfectiemiddel: hoe gevangenissen wereldwijd omgaan met het coronavirus.

Gevangenissen zijn uitstekende plekken voor een virus om zich te verspreiden, zeker als ze overbevolkt en onhygiënisch zijn, zoals in veel landen het geval is. Maar tijdens een crisis worden mensen in gevangenissen ook gemakkelijk vergeten (of genegeerd). Hieronder een overzicht van nieuws over hoe gevangenissen wereldwijd omgaan met het coronavirus.

Overbevolking en slechte hygiëne

Er zijn verschillende nieuwsberichten over besmettingen van gedetineerden en gevangenispersoneel in de V.S. Mensen die in Amerikaanse gevangenissen zitten lopen bijzonder risico op besmetting vanwege overbevolking en slechte hygiëne. Jails, waar mensen hun rechtszaak afwachten en korte straffen uitzitten zijn bovendien ‘revolving doors’ en vormen dus ook een gevaar voor de algemene volksgezondheid. Veel mensen zitten in voorlopige hechtenis omdat zij te arm zijn om borg te betalen, niet omdat ze een gevaar zijn voor de samenleving.

Voor de gevangenissen waar mensen langere straffen uitzitten geldt dat de gevangenispopulatie relatief oud en dus kwetsbaar is, omdat in de V.S. al decennialang heel lange gevangenisstraffen worden opgelegd. Gedetineerden hebben relatief vaak een slechte gezondheid, mede door de gevangenisomgeving. Enkele senatoren onder wie Elisabeth Warren hebben publieke en private gevangenissen verzocht hun beleid rondom corona vrij te geven. Het Federal Bureau of Prisons kondigde vrijdag maatregelen aan, onder andere opschorting van bezoek en afhankelijk van populatie en fysieke layout van de gevangenis een aangepast rooster om ‘social distancing’ te faciliteren.

Foto: Mark Maas (cc)

Opgesloten in een vreemd land

, door

Voor de politiek blijft vreemdelingendetentie een problematisch onderwerp. Onlangs kwam staatssecretaris Teeven in zijn toekomstvisie met voorstellen om het huidige detentiebeleid te veranderen. Vreemdelingendetentie is er voor vreemdelingen die niet in Nederland mogen zijn en zo snel mogelijk het land moeten verlaten. Duizenden vluchtelingen krijgen er jaarlijks mee te maken. Hoe gaat ons land hier mee om en hoe is het om als vluchteling achter de tralies te belanden?

REPORTAGE - ‘Vreemdelingendetentie; straf of maatregel?’, was de titel van een lezing van Amnesty International in Den Haag over het onderwerp. De mensenrechtenorganisatie startte in mei van dit jaar de campagne ‘Ik schaam me diep’, om aandacht te vragen voor de volgens hen inhumane detentie van vreemdelingen in Nederland.

Het stel Mohammed Talib (35) en Mollee Thabit (26) weet uit ervaring hoe het is om door Nederland te zwerven. Begin oktober zijn ze verhuisd van de vluchtflat naar de Weteringschans in Amsterdam, waar bijna 200 vluchtelingen wachten op een nieuwe toekomst.

Griekse gevangenis

Wat begon als een ontroerend liefdesverhaal voelt voor de twee nu als een nachtmerrie. Vijf jaar geleden gaf Mollee in Jemen stiekem een briefje met haar telefoonnummer aan die leuke jongen van de pizzahut. Iets dat je als vrouw in Jemen absoluut niet mag doen, zeker niet omdat deze jongen, Mohammed, een vluchteling uit Eritrea is. Een relatie met een Afrikaan, dat is een doodzonde. Daarom vertrok Mohammed een jaar later naar Europa om in Griekenland terecht te komen. ‘Ik kan bijna niet praten over de Griekse gevangenissen. Ze zijn zo walgelijk en smerig,’ zegt hij.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.