Zorgen over behandeling van mensen in vreemdelingendetentie

Het is op zichzelf al twijfelachtig dat de overheid mensen in vreemdelingendetentie zet, maar in deze crisistijd mag er geen twijfel over bestaan: deze mensen moeten worden vrijgelaten.

Afgelopen week riepen Amnesty en het Meldpunt Vreemdelingendetentie de Nederlandse overheid op om mensen die vastzitten in vreemdelingendetentie gedurende de coronacrisis vrij te laten. Vanwege de reisbeperkingen is er immers geen zicht op uitzetting meer en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) heeft de terugkeergesprekken dan ook gestaakt. Dat betekent dat er geen wettelijke grondslag is voor detentie van deze mensen.

In de loop van de week werden 64 Dublinclaimanten vrijgelaten – zij worden normaal gesproken teruggezonden naar het land waar zij de EU binnenkwamen – en ook mensen die uitgeprocedeerd zijn en vastzaten in het detentiecentrum bij Rotterdam Airport zijn vrijgelaten; zij worden overgebracht naar een asielzoekerscentrum. Het Meldpunt Vreemdelingendetentie schrijft dat “een grote groep vreemdelingen een sociaal netwerk heeft in Nederland en bij familie of vrienden kan verblijven. Er kan dan overgegaan worden tot een meldplicht als alternatief voor detentie”. Het is onduidelijk in hoeverre mensen vrij zijn om het azc te verlaten.

Disproportionele maatregelen

Het is op het moment van schrijven ook onbekend wat er gebeurt met de mensen die in andere detentiecentra zitten (Schiphol en Zeist, voor gezinnen, vrouwen en alleenstaande minderjarigen). In het Rotterdamse detentiecentrum, waar zo’n 400 mensen vastzaten, speelde ook mee dat er te weinig personeel is en mensen 20 uur per dag met z’n tweeën in een cel van 10 vierkante meter vastzaten. De Nationale Ombudsman concludeerde vorige maand nog dat vreemdelingendetentie “menselijker” moet worden uitgevoerd – iets dat overigens al jaren gezegd wordt tegen de overheid. Veel mensen bij elkaar levert spanningen op, maar ook worden mensen regelmatig eenzaam op een cel opgesloten.