Voedselschaarste: naar een zachte landing?

We zijn er niet meer aan gewend, aan voedselschaarste. De bakker heeft altijd brood. Ondanks een spectaculaire groei van de wereldbevolking weet de landbouw al zo’n twee eeuwen lang voldoende voedsel te produceren. Sterker, de prijzen voor voedingsmiddelen zijn in die tijd alleen maar gedaald. We besteden tegenwoordig nog maar een fractie van ons inkomen aan voedsel. Maar hoe lang nog? En wat voor maatschappelijke effecten zal voedselschaarste dan hebben? Twee jaar geleden publiceerde Lloyds of London een Emerging Risk Report waarin gewezen werd op de effecten van voedselschaarste. Nu is een dergelijk rapport vooral bedoeld om meer verzekeringen te verkopen (‘to sensitize its clientele,’ zoals Niek Koning het formuleert), maar het scenario klinkt reëel: klimaatverandering zal leiden tot extreem sterke El Nino events, waardoor wereldwijd de oogsten mislukken en de grondstoffenprijzen op de voedselmarkt verviervoudigen. Dat zal leiden tot scherpe prijsstijgingen, massale migratie naar stedelijk gebieden (of over de grenzen), tot opstanden (denk aan de Arabische lente), staatsgrepen, oorlogen en ga zo maar door. Sommige gebieden zijn daarbij kwetsbaarder dan andere. If such a shock were to hit Sub Saharan Africa after having been trapped in an unsustainability spiral for several decades, it would cause a tremendous social and politicial explosion. Met andere woorden, dan kan Europa te maken krijgen met een stroom economische vluchtelingen waarbij die van nu kinderspel is.

Door: Foto: Martin Cathrae (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendcollege | Broodoorlog in Nederland?

, door

Dit is de vijfde aflevering in de lezingenserie De Urgentie van Duurzaamheid, van Studium Generale Utrecht. De bijdrage is geschreven door Melanie Peters. De lezing is hier te zien.

hongerAls we niets doen kan een broodoorlog, een oorlog om voedsel, of anders een conflict om energie of grondstoffen ook in Nederland uitbreken. Dat stelt prof. Paul Schnabel (Universiteitshoogleraar en directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau) naar aanleiding van de vraag of hij het serieus meent, als hij zegt dat de druk op grondstoffen wereldwijd zo groot is dat dit vast niet alleen in de Arabische wereld tot opstanden zal leiden.De beste wijn is al gedronken. We zijn ongelooflijk rijk in het Westen. Nederland heeft het hoogste Bruto Nationaal Product van de EU. We moeten beseffen dat niet de hele wereld in diezelfde welvaart zal kunnen leven en dat anderen ook hun aandeel opeisen.

De Chinese overheid bracht vorige week haar vijfjarenplan uit. Dat ademt een enkele gedachte: nooit meer honger voor de Chinese bevolking, al moeten ze de halve wereld opkopen. Prof. Annelies Zoomers (International Development Studies) ziet deze trend wereldwijd. Met name de jongeren wereldwijd, willen hun dromen kunnen verwezenlijken. Fatsoenlijk te eten hebben hoort daar bij, maar ook een westerse levensstijl. Om de wereldbevolking te kunnen voeden zal voedselzekerheid opnieuw op de nationale en internationale beleidsagenda moeten komen. En we moeten beseffen dat het beleid van de laatste jaren om alles tot handelswaar uit te roepen, zelfs land en water, sociaal en ecologisch niet houdbaar is.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Voedselschaarste

, door

We moeten de huidige prijsstijgingen zien als een waarschuwing. Honger is tot nu toe vrijwel altijd het gevolg van armoede en niet van schaarste. Maar dat kan het wel worden als er niet snel wordt geïnvesteerd in nieuwe landbouwtechnieken.

Volgens Niek Koning, landbouweconoom aan de Wageningen Universiteit, zal steeds meer voedsel opgaan aan het voeden van vee en het maken van biodiesel.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.