Koolhaas, Ramadan & de staats-tv

"Het is duidelijk dat ik uitga van een ander soort afrekening. Niet die van goed gedrag jegens fout gedrag, van deugden tegenover niet-deugden. Ik denk dat de afrekening die uiteindelijk voor mij telt, het antwoord is op de vraag: heb je op de wezenlijke momenten je met de wezenlijke processen van deze tijd beziggehouden? Ben je er niet voor weggelopen?" De Volkskrant heeft zowaar Rem Koolhaas weten te verleiden tot een interview. Het citaat is een onderdeel van zijn verantwoording voor het ontwerpen van het gebouw van de Chinese staatstelevisie: het is een bijdrage aan de geleidelijke transformatie van China. "Ze hebben een 24 hour news channel geopend. In het Engels. Het betekent dat ze de concurrentie moeten opzoeken met CNN. Dus ze moeten wel eerlijker zijn dan ze tien jaar geleden waren. En spannender, interessanter." Is dit pragmatisch idealisme of toch gewoon hypocrisie? Kan Tariq Ramadan niet hetzelfde zeggen over zijn talkshow op Press TV? Dat is immers [url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/6260716.stm]de Iraanse variant van die Engelstalige Chinese nieuwszender[/url] waar Koolhaas het over heeft. Zelf ben ik er niet uit. Het ligt er ook maar net aan hoe je het doet: voer je slaafs de opdrachten uit van je dictatoriale opdrachtgever of probeer je echt van binnenuit het systeem te veranderen?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Ramadan-Complex

tariq_ramadan_nytNederland is in de ban van Tariq Ramadan, of eigenlijk vooral van de discussie over Ramadan. Sinds de vertaling door de Gay Krant van uitspraken van Ramadan over homoseksualiteit ligt de knuppel definitief in het hoenderhok. De kernvraag waar het om draait is of Ramadan geschikt is als bruggenbouwer in Rotterdam.

Mijns inziens is deze vraag niet eenvoudig en misschien wel niet eenduidig te beantwoorden. Het probleem met Ramadan is volgens mij een probleem van Ramadan en tweeledig. Enerzijds is hij een vroom moslim die er dientengevolge denkbeelden op na houdt die in sommige gevallen moeilijk te verenigen zijn met de moderne westerse maatschappij. Anderzijds voelt hij zich ook een Europeaan en daarom predikt hij ondanks zijn moeite met de consequenties ervan wel trouw aan de rechtsstaat. Zijn ambigue houding heeft voor Ramadan persoonlijk de nodige consequenties. Hij is bijvoorbeeld niet meer welkom in een scala aan landen in zowel de islamitische als de westerse wereld. Daarnaast wordt hij nogal eens flink verketterd, dat gebeurde eerder in Frankrijk en nu hier.

Het probleem van deze gespleten persoonlijke invulling voor de buitenwacht is dat er voor ieder wat wils te halen is. Voor ‘rechts’ is hij een engerd, omdat hij als moslim tegen pakweg homoseksualiteit is, wat overigens voor veel mensen in de beschaafde wereld helemaal geen onbekende gedachte is. Voor ‘links’ is hij juist interessant omdat hij zich als persoon midden in het spanningsveld tussen zijn geloof, eigen identiteit en westerse vrijheden bevindt en een succesvolle moslim is. Ik denk dat voor beide posities wat te zeggen valt. Het valt voor mij niet goed te praten dat hij homoseksualiteit als iets inherent slechts ziet. Aan de andere kant hoort ook het hebben van een dergelijke mening bij de vrijheden die wij hier gelukkig genieten. In mijn ogen kwalificeert zijn telkenmale expliciet uitgesproken respect voor de rechtsstaat hem om in overheidsdienst te kunnen dienen. jpg_tariq_ramadan-600

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Frère Tariq als kameleon

Tariq Ramadan (Foto: Flickr/umar nasir)

Die ene keer dat ik Tariq Ramadan, gasthoogleraar aan de Erasmus Universiteit, betaald door de gemeente Rotterdam, live meemaakte, pakte hij een hele zaal vol liberale Hollanders in. Ramadans verdienste is dat hij hetzelfde kan met een zaal niet al te conservatieve moslims. Daaraan ontleent hij zijn (lucratieve) imago als bruggenbouwer.

Om iedereen het gevoel te geven dat je één van hen bent, moet je je verhaal natuurlijk steeds een beetje aanpassen aan de omstandigheden. Voor Nederlanders poseer je als een liberaal die graag begrip wil kweken voor conservatieve moslims, en voor een gehoor van conservatieve moslims doe je het omgekeerde. Dus om nou te zeggen dat ik verbaasd was dat hij enige homo- onvriendelijke uitspraken gedaan zou hebben: nee.

Ramadan ontkent uiteraard, want als hij hom of kuit moet geven, valt zijn positie als man-in-the-middle in duigen. Het lastige is dat een deel van Nederland dat kameleontische verdacht vindt. Als hij op cassettebandjes iets anders zegt dan in de krant, dan is dat eerste waarschijnlijk zijn echte mening, redeneert men, dus maakt hij deel uit van een vijfde kolonne die in het openbaar het ene zegt, maar in werkelijkheid enzovoort.

Dus moet de Rotterdamse cultuurwethouder Rik Grashoff deze week weer eens een onderzoek naar Ramadan laten doen, want Leefbaar Rotterdam ruikt bloed. Ik ben benieuwd wat daar uit gaat komen, maar het lijkt mij sterk dat een behendige redenaar als Ramadan zich heeft laten vangen. Anderzijds maken de voortdurende aantijgingen, of ze nu terecht of onterecht zijn, het hem toch lastig die bruggenbouwrol te vervullen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige