Het spook van het ‘cultuurmarxisme’

Afleidingsmanoeuvres uit de rechtse hoek. 'Er waart een spook door het westen' is de ondertitel van een bundel artikelen over 'cultuurmarxisme' onder redactie van Paul Cliteur, Jesper Jansen en Perry Pierik. Dat spook is een denkstroming die de westerse cultuur bedreigt, erger nog, overlevert aan totalitaire politieke ideologieën zoals de islam en het communisme. Het eigenaardige van 'cultuurmarxisme' is dat niemand zichzelf tot aanhanger van deze stroming rekent. De term wordt alleen gebruikt door tegenstanders van bepaalde opvattingen die mensen verdacht willen maken als leden van een gevaarlijke sectarische beweging. Een linkse beweging, ook wel als 'kerk' aangeduid, die ontmaskerd moet worden voordat het te laat is. Volgens De Groene Amsterdammer gaat het hier om een 'complottheorie voor paranoïde rechts', De Volkskrant noemt 'cultuurmarxisme' een 'holle term waar je alle kant mee op kunt'. Thierry Baudet vindt het echter 'verplichte kost voor iedereen die zich zorgen maakt over de zelfhaat die ons land en onze beschaving te gronde richt'. Met deze en andere citaten opent het boek. Daarmee is de toon wel gezet en zou je het boek meteen ook wel weer kunnen sluiten. Maar het spook intrigeert me: wat beweegt mensen die tweehonderd jaar na de geboorte van de naamgever dat verdomde marxisme weer tevoorschijn halen als bedreiging voor onze beschaving, en waarom slaat dat juist nu aan in bepaalde kringen?

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Alfamannetjes tegen de omvolking gezocht

COLUMN - Waar komt de huidige obsessie in kringen van de alt-right/alt-light met ‘cultuurmarxisme’ toch vandaan? En waarom lijken types die zich aftobben over de nefaste invloed ervan op de Westerse beschaving, steevast óók wakker te liggen over de invloed van het feminisme en de teloorgang van masculiniteit onder blanke mannen enerzijds, en de instroom van honderdduizenden viriele, jonge, gekleurde mannen anderzijds?

In een hilarische video, gewijd aan de Zweedse bodybuilder, zelfverklaarde ‘profeet van Odin’ en populaire neonazi youtuber ‘The Golden One’ ontmantelt Natalie Parrot (aka ContraPoints) hoe dergelijke racistische en seksistische reflexen samenhangen, en legt terloops bloot hoezeer dit wit-supremacistische gedachtegoed doorsijpelt op rechts.

Alt-rechts in Nederland

Want die Arische wannabe-viking hierboven staat beslist niet op zichzelf.

Onlangs verscheen Levenslust en Doodsdrift van Sid Lukkassen, die wel een van de intellectuele ideologen van de Nederlandse alt-right genoemd mag worden. Ook Lukassen tobt zich alle dagen af over de nefaste invloed van het cultuurmarxisme, en waarom mannen niet langer ‘echte mannen’ en vrouwen niet langer ‘echte vrouwen’ zijn.

Onze ‘seksmarxist’, zoals NRC-recensent Sjoerd de Jong hem onlangs betitelde, lijkt nogal onzeker over zijn eigen viriliteit, en in plaats bij zichzelf te rade te gaan waarom hij zo weinig seksueel succes bij de vrouwen heeft, geeft hij allerlei verborgen krachten als ‘feminisme’ en ‘marxisme’ de schuld.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.