Spaanse regering daagt de platformeconomie uit

De Spaanse regering van Pedro Sanchez werd onlangs de 'toortsdrager' van het socialisme genoemd. Niet helemaal juist. Ook in Portugal regeren op dit moment socialisten. Finland heeft sinds december 2019 met de sociaaldemocrate Sanna Marin de jongste premier in Europa. In Zweden zijn de sociaaldemocraten ondanks de crisis deze zomer nog steeds aan de macht, wat premier Stefan Löfven overigens niet heeft afgebracht van zijn voornemen binnenkort zijn functie ter beschikking te stellen. En in Duitsland staat Olav Scholz van de SPD, een van de oudste socialistische partijen, nu nog minister van Financiën, zo goed in de peilingen dat hij wel eens de nieuwe bondskanselier kan worden. Dat neemt niet weg dat Sanchez, zoals de Amerikaanse pofessor Jacob Soll op Politico schreef, een voorbeeld kan zijn voor een herstel van de klassieke sociaaldemocratie, de beweging die stem geeft aan de werkende bevolking. De regering-Sanchez heeft de bestrijding van de armoede en de sociale ongelijkheid hoog op de agenda gezet. Na een recente wijziging in zijn kabinet kondigde Sanchez deze week aan de minimumlonen onmiddellijk te gaan verhogen. Een belangrijke testcase wordt de dit voorjaar aangenomen wet die bepaalt dat digitale platforms zoals Uber personeel in dienst moeten nemen. Het einde van de schijnzelfstandigheid? Nadat vorig jaar september het Spaanse Hooggerechtshof had bepaald dat een medewerker van het bezorgbedrijf Glovo als werknemer met alle overeenkomende rechten in dienst moest worden genomen nam de minister voor Arbeid Yolanda Díaz Perez (Unidas Podemos) het initiatief voor een nieuwe wet, de 'Riders Law', de eerste in zijn soort in Europa. De wet beschermt naast traditionele werknemersrechten ook het recht van de werknemers op toegang tot de algoritmes die het werk van de digitale platforms reguleren zodat zij controle kunnen uitoefenen op hun arbeidsomstandigheden. De Europese vakbeweging reageerde enthousiast en riep de EU op de wet als standaard in heel Europa in te voeren: 'De Spaanse wet is het begin van het einde voor schijnzelfstandigheid in heel Europa. Het stelt de norm voor toekomstige EU-acties tegen platformbedrijven - een werknemer moet als werknemer worden erkend.'  De Spaanse vakbonden zijn overigens nog niet tevreden. Zij vrezen dat de platformbedrijven nog mazen in de wet weten te vinden om aan hun verplichtingen tegenover de werknemers te ontsnappen. Bovendien verwachten ze een massaal ontslag van de bezorgers. De wet zou ook grote gevolgen hebben voor restaurants die zich in de afgelopen coronatijd afhankelijk hebben gemaakt van bezorgdiensten. Deliveroo kondigde al aan uit Spanje te vertrekken, al spelen er ook andere factoren een rol bij het besluit van dit bedrijf. Het grootste Spaanse bezorgbedrijf Glovo wil het personeelsbestand terugbrengen van 12.000 tot 2000 en is verder van plan de algoritmes aan te passen aan de eisen van de wet. Europese rechtspraak zou daarvoor mogelijkheden bieden. De strijd is dus nog allerminst gestreden, al ziet het er naar uit dat het gevecht vooral op nationaal niveau zal moeten worden gevoerd, want de EU laat het voorlopig afweten. De 'tech lobby' zet miljoenen in Wat de grote techbedrijven hun werknemers misgunnen spenderen ze naar hartelust aan lobbyisten in Brussel. De digitale industrie besteedt jaarlijks bijna 100 miljoen euro aan het beïnvloeden van de Europese politiek. Niet minder dan 612 bedrijven, groepen en bedrijfsverenigingen lobbyen actief om het EU-beleid voor de digitale economie te beïnvloeden, schrijven onderzoekers van Corporate Europe Observatory (CEO) en LobbyControl. In de top-tien staat, niet verrassend, Google bovenaan, gevolgd door Facebook en Microsoft. Meer dan een vijfde van alle bedrijven komt uit de VS, minder dan 1% uit China. Dit even voor de doemdenkersverhalen die je laten geloven dat China in Europa de macht overneemt. De 'tech lobby' heeft één overkoepelend doel: voorkomen dat de EU regels gaat stellen die het bedrijfsmodel en de winstmarges van de digitale platformbedrijven kunnen aantasten. De EU is al jaren bezig met een digitale agenda, daartoe regelmatig gestimuleerd door het Europees Parlement. In december 2020 heeft de Commissie een wetgevingspakket digitale diensten ingediend. 'Het pakket omvat twee wetgevingsinitiatieven, de wet inzake digitale diensten en de wet inzake digitale markten. De belangrijkste doelstellingen ervan zijn het creëren van een veiligere digitale ruimte waar de grondrechten van gebruikers van digitale diensten worden beschermd, en het creëren van een gelijk speelveld om innovatie, groei en concurrentievermogen op de Europese eengemaakte markt en wereldwijd te bevorderen.' Over werknemers wordt hier niet gesproken. Sociale wetgeving is meer een zaak van de lidstaten. Binnen de perken van de op Europees niveau gereguleerde digitale diensten. Hier valt voor sociaaldemocratisch georiënteerde 'lobbyisten' in het Europees Parlement dus nog het nodige werk te verrichten.

Door: Foto: Can Pac Swire (cc)
Waan van de dag

Advies aan kabinet: arbeidsmarkt moet écht anders of onze welvaart gaat eraan

, door

De commissie-Borstlap voerde in opdracht van het kabinet een onderzoek uit over de arbeidsmarkt. Er komen wat pittige conclusies naar voren. Eén van de dingen die opvalt, de commissie onderschrijft dat er teveel werknemers onzeker zijn over hun baan, er is teveel flexwerk wat gevolgen heeft voor toekomstplannen en het scholings-niveau van werknemers.

Werkgevers moeten veel vaker vaste contracten aanbieden, het aantal flexwerkers en zzp’ers moet omlaag en er moet meer geïnvesteerd worden in kennis en innovatie

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | ZZP’ers naaien

, door

COLUMN - Het schrappen van de zelfstandigenaftrek zou rampzalig zijn voor ZZP’ers. Vooral degenen die het minst verdienen worden het hardst geraakt.

De flexibilisering op de arbeidsmarkt zou zijn doorgeslagen. Veel bedrijven maken misbruik van het instituut ZZP’er door hun mensen te ontslaan en ze tegen hetzelfde tarief in te huren, zodat ze geen sociale premies meer hoeven te betalen. Dit komt met name voor in de zorg, bij de post, in de vervoersbranche en in de schoonmaakwereld.

Met onder meer dit argument worden deze zomer de messen geslepen voor het om zeep helpen van de zelfstandigenaftrek. Mei Li Vos, ooit een vurig pleitbezorger voor meer rechten voor flexwerkers, pleitte namens de PvdA al eerder voor de afschaffing van deze aftrekpost. In juni kwam dit plan terug in het advies over belastingmaatregelen van de commissie Van Dijkhuizen. En vorige week bleek dat de regeringscoalitie met haar reeds beruchte bezuinigingshonger dit punt voor 2015 wil agenderen.

Logisch, zegt de regering, want de zelfstandigenaftrek is er ook niet voor mensen in loondienst. Daarmee kunnen ZZP’ers dus goedkoper werken. En dit werkt misbruik in de hand.

Er zijn echter wel meer verschillen tussen zelfstandigen en mensen in loondienst. Zelfstandigen hebben inderdaad een paar extra belastingvoordelen, maar ze hebben geen ontslagbescherming, arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenopbouw. Alles bij elkaar is dit pakket grofweg twee keer zoveel geld waard als de belastingkortingen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Waan van de dag

Belastingdienst gaat schijnzelfstandigen aanpakken

, door

Zo lezen we in de Volkskrant:

Het kabinet wil de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt aanpakken, mede omdat het jaarlijks honderden miljoenen euro’s misloopt aan belasting. Tienduizenden zzp’ers raken hun vergunning kwijt om als zelfstandige te mogen werken.

Vooral in het onderwijs en de zorg zal strenger worden gecontroleerd.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.