Catharina II is het onderwerp van de biografie van Simon Dixon, Catharina de Grote. Catharina, eigenlijk Sophie Auguste Frederike van Anhalt-Zerbst (1729), werd grootvorstin van Rusland van 1744 tot 1761 en tsarina van 1762 tot 1796. Ze was geboren in Stettin (nu Polen), toen het onbeduidend Duitse vorstendom Anhalt. Toch slaagde ze erin te trouwen met Peter III, die maar even tsaar was (1761-1762) en toen vermoord werd. Catharina speelde de baas over hem en over haar twaalf steeds jongere minnaars. Zij correspondeerde met bekende filosofen zoals Voltaire en Diderot en ze maakte veel indruk op Voltaire , hoewel ze elkaar nooit ontmoet hebben. Ze kocht de boeken van beide filosofen op voor de Hermitage. In het boek staan tientallen voorbeelden van brieven van Catharina aan Voltaire, maar helaas geen van Voltaire aan haar. Maar in Rusland, Oekraïne en Polen was haar beleid niet zo verlicht. En de Franse Revolutie was een schok voor haar, zeker toen ze in april 1792 doodsbedreigingen kreeg van Franse revolutionairen. Het was voor haar een reden om de teugels van haar regime nog strakker in handen te houden. Ze verrijkte de Hermitage met ruim duizend westerse schilderijen, onder meer van Rubens en Rembrandt.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Dat de Russische graanoogst dit jaar is verpieterd danwel verschroeid door een extreem droge zomer dat weet u onderhand wel. Premier Poetin stelde een exportban in, de graanmarkt paniekte en in Mozambique braken voedselrellen uit. Alhoewel er volgens sommigen geen direct verband zat tussen de rellen en de graanprijzen zit de schrik er goed in. Het laatste nieuws uit Rusland is weinig geruststellend: de akkers zijn nog steeds te droog en de ingezaaide wintertarwe wil niet ontkiemen. Met 5,8 miljoen hectare ingezaaide wintergewassen in medio september wordt een laagterecord gevestigd. Doorgaans staat er rond deze tijd gemiddeld 8,9 miljoen hectare aan wintergewassen op de Russische akkers. Het tekort heeft de oppervlakte van iets meer dan Nederland. Nu hoeft de situatie in Rusland niet de mondiale productie trend te zetten. In de Verenigde Staten willen boeren bijvoorbeeld profiteren van de gestegen prijzen en wordt er extra veel wintertarwe ingezaaid. Zo veel zelfs dat er in de US Corn Belt een zaadtekort dreigt. Een wereldregering had dus nu Russisch zaad naar Amerikaanse akkers gebracht voor een succesvolle wereldgraanproductie. Die (verantwoordelijke) wereldregering zal er wel nooit komen en dus moeten arme graan importerende landen maar hopen dat er straks dankzij onfeilbare marktwerking voldoende betaalbaar graan beschikbaar is.
Diversiteit in landbouwzaden is van levensbelang voor de voedselvoorziening. In de jaren zeventig decimeerde het grassy stunt virus de Indiase rijstoogst. Genetische weerstand tegen deze ziekte werd gevonden in maar één van de 6200 rijstsoorten (check die bizarre namen van rijstziekten). Tegelijkertijd vernietigde bacterievuur 15% van de Amerikaanse maïsoogst, resistentie werd uiteindelijk gevonden in een wilde maïssoort die alleen voorkwam in een bedreigd natuurgebied in Mexico (farmingfutures).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog beschermde de wetenschappers van het Pavlovsk onderzoeksstation hun waardevolle collectie landbouwzaden tegen de aanstormende nazi’s. De tuin viel in handen van de nazi’s, maar de onderzoekers waren daarvoor al met de zadencollectie gevlucht naar de stad. Negenhonderd dagen zaten ze in een kelder in het belegerde Leningrad. Twaalf van hen stierven de hongerdood, naast zakken rijst en aardappelen die ze niet wilde aanspreken (Croptrust). Want ze wisten dat deze collectie later van vitaal belang was voor de wederopbouw van de landbouw in de Sovjet-Unie. Tegenwoordig beheert het Pavlovsk onderzoeksstation meer dan 5000 soorten zaden en bessen waarvan 90% in geen enkele andere zaadbank te vinden is.
Maar het Pavlovsk onderzoeksstation wordt wederom bedreigd, deze keer niet door Duitse laarzen maar door de lakschoenen van projectontwikkelaars.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
’s Werelds grootste onderzeeër, De Haai, ligt tandeloos te dobberen.
Maar je kan er wel in. Smullen!
“When did Hitler ever donate money to hospitals for Jews? The analogy with Hitler is a desperate attempt to brainwash Americans. It tells us absolutely nothing about who Ahmadinejad really is.”
Rara, welke bron?
In het grote geopolitieke onderbuikspel is en blijft de cowboy toch de stoutste van allemaal. Terwijl: die VS doen toch enkel maar goed?
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
