De psychologie van discriminatie III: conformiteit

We leven in een tijd van tegenstellingen tussen verschillende groepen in onze samenleving. In een drieluik probeert GeenCommentaar wat achtergrond te verschaffen met een psychologisch sausje. Vandaag het derde en tevens laatste deel dat ingaat op hoe mensen beïnvloedbaar zijn door groepen, maar ook hoe een groep beïnvloed kan worden. Na de Tweede Wereldoorlog is veel onderzoek gedaan naar het hoe en waarom van negatief groepsgedrag, hoe mensen zich kunnen conformeren aan verwerpelijke wereldbeelden en binnen zo'n groep verschrikkelijke wreedheden kunnen begaan. Hoe had het zover kunnen komen met de Duitsers? Waren de Duitsers een wreed en verschrikkelijk volk of waren wij allemaal in staat tot zulke daden? Als dat laatste het geval is, hoe kon een dergelijke situatie dan ontstaan?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sta op tegen haat op het web

, door

OPROEP - De Duitse nieuwspresentatrice Anja Reschke nam afgelopen woensdag aan het eind van de uitzending van Tagesthemen, een nieuwsrubriek bij de ARD, de haat en rasistische uitlatingen spuiende trollen op internet flink op de korrel. Waar dit vroeger anoniem gebeurde, schamen velen zich er inmiddels niet meer voor om dit onder eigen naam te doe:

Tot voor kort verscholen dergelijke commentatoren zich nog achter pseudoniemen, maar deze dingen worden tegenwoordig op het internet gezet onder de echte naam.

Dit illustreert volgens haar dat dit steeds meer geaccepteerd wordt:

Het is blijkbaar niet meer beschamend om racist te zijn. Integendeel, jullie kicken op het aantal likes dat een commentaar als ‘die vuiligheid zou in de zee moeten verdrinken’ krijgt. Als je tot op dat moment een kleine racistische nobody was, zal je je natuurlijk nu wel geweldig voelen.

Ze vindt dat we dit niet langer meer moeten accepteren:

Als u niet van mening bent dat alle vluchtelingen nietsnutten zijn die opgejaagd, verbrand of vergast moeten worden, laat u dan horen. Ga er tegenin, doe je mond open, meet jezelf een houding aan. Nagel deze mensen aan de schandpaal.

Niets doen is inderdaad niet echt een optie, maar of de bruine hordes zich hierdoor tegen laten houden? Ik heb zo m’n twijfels.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De psychologie van discriminatie I: groepsvorming

, door

We leven in een tijd van tegenstellingen tussen verschillende groepen in onze samenleving. In een drieluik probeert GeenCommentaar wat achtergrond te verschaffen met een psychologisch sausje. Vandaag het eerste deel, dat ingaat op hoe groepen ontstaan en welke krachten op ze inwerken.

Demonstratie van de KKK (Foto: Flickr/ kafkan)

Ik zie mij genoodzaakt om dit artikel vooraf te laten gaan door een dienstmededeling: Ik ben enkel in staat een aantal zaken die interessant zijn over de menselijke psyche te vermelden en kan daarbij onmogelijk alle inzichten belichten. Ik zal de materie voornamelijk vanuit de sociale psychologie behandelen (en ook daar in gebreke blijven). Dus geen verhaaltjes over neuronen, honden met bellen of oedipuscomplexen.

Om te begrijpen hoe mensen tot discriminatie van hun medemens komen is het eerst belangrijk te begrijpen welke processen zich afspelen binnen (normale & gezonde) groepsvorming. Groepsvorming is een uitgangspunt dat voor de meeste vormen van discriminatie benodigd is.

De open deur: Sociale rollen en normen
Het begin van groepsvorming is een relatief open deur. Zij is afhankelijk van achtergrond en opvoeding. De sociale gelegenheid moet geboden worden om je binnen een bepaalde sociale groep te ontwikkelen. Bijvoorbeeld: als je een student bent zal je eerder een sociale rol vervullen die men met hoger opgeleide mensen associeert, dan wanneer je uit een kansarm milieu komt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.