De patiënt heeft verloren

Het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) is afgeschoten in de Senaat. Volgens minister Schippers heeft de patiënt verloren en dat komt door die flauwe volksvertegenwoordigers. De patiënt is inderdaad de verliezer, maar dat is compleet de schuld van het ministerie van Volksgezondheid. Allereerst is het jammer dat we nog steeds geen betrouwbaar EPD hebben. Dat patiëntengegevens en medische dossiers worden gedigitaliseerd, is niet meer dan normaal. Het EPD biedt in potentie grote voordelen. Een betrouwbaar en veilig EPD verkleint mogelijk het aantal medische fouten en leidt dus tot meer efficiënte behandelingen. Ten tweede kan een slim ontworpen EPD de positie van de patiënt versterken door hem baas te laten zijn over zijn eigen gegevens. De uitwerking van het eerste punt, heeft het ministerie gruwelijk verknald. De uitwerking van het tweede punt heeft geen moment op de radar van de vier opeenvolgende ministers gestaan. Vanaf begin af aan heeft het ministerie de noodzaak van een landelijk EPD niet aannemelijk kunnen maken. Het EPD zou mogelijk enkele duizenden vermijdbare sterfgevallen kunnen voorkomen. Opeenvolgende ministers baseerden deze claim op het zogenoemde HARM-rapport, dat deze claim echter nooit heeft gemaakt. En als er echt zoveel vermijdbare sterfgevallen zijn, is het ministerie al die jaren dan niet grof nalatig geweest? Het is een bekende truc in de politiek: als je je zin niet krijgt, ga je dreigen en bang maken. U wilt toch niet verantwoordelijk zijn voor zoveel vermijdbare sterfgevallen?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sargasso crowdsourcing | Databases overheid met persoonsgegevens

De Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (WRR) bracht vorige week het rapport iOverheid uit. Een blik op de vele informatiesystemen en het gebruik ervan bij de overheid. Dat is een pittige verhandeling met nog veel meer achtergrond informatie en visies erbij.
Maar 1 ding ontbreekt in het rapport. Een inventarisatie van alle systemen en databases. Dat is ook vrijwel een onmogelijke opgave natuurlijk, zeker als de diverse instaties zelf niet eens weten wat ze in huis hebben.

Maar een subset van die systemen en databases zou ik graag toch wat nader willen uitzoeken. Dat betreft de systemen waarin gegevens gebruikt worden die direct gekoppeld zijn aan personen. Dat zijn namelijk de privacy-gevoelige databases.
Een getal dat hierbij soms, zonder duidelijke onderbouwing, genoemd wordt is 200 tot 300 stuks.

Bekende voorbeelden zijn natuurlijk de Gemeentelijke Basisadministratie en de belastingsystemen. Maar waar staat er nog meer iets van u geregistreerd? En in hoeverre zijn die systemen aan elkaar gekoppeld? Daarvoor gebruiken we graag jullie kennis en inzet.
Geef in de reacties ieder systeem/database dat u maar kunt vinden. Daarbij zijn een paar aspecten belangrijk om te vermelden:
– Wat slaat men op?
– Waarvoor gebruikt men het?
– Van wie is het (bij welk overheidsorgaan is het ondergebracht)?
– Is het verplicht? Staat u er altijd in, of alleen onder bepaalde voorwaarden (bv uitkering)?
– Is het gekoppeld aan een ander systeem/database?
– Staat er ergens online een beschrijving? Dan natuurlijk een linkje graag.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Slordige SIOD

Wie een uitkering heeft, moet toch maar eens opheldering gaan vragen bij de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD). Het College Bescherming Persoonsgegevens heeft eergisteren een last onder dwangsom opgelegd omdat het SIOD de pesoonsgegevens van uitkeringsgerechtigden niet goed beveiligt, ze langer bewaard dan nodig is en de betrokkenen niet over de informatiebewerking informeert. Als je het rapport leest, doemt echter een veel verontrustender beeld op.

Onder het mom van wijkgerichte aanpak schuimen ‘integrale handhavingteams’ achterbuurten af op zoek naar allerlei maatschappelijk en criminele problemen. Daarvoor komen deze teams steeds vaker achter de voordeur, zoals de Haagse Pandbrigade. Een bezoek weigeren is geen optie, zeker niet voor uitkeringsgerechtigden, want die kunnen hierop gekort worden.

De SIOD is een belangrijke partij in dit soort handhavingteams. De SIOD is opgericht om fraude op te sporen. Maar uit het rapport blijkt weer eens hoe doelstellingen kunnen verschuiven. De SIOD heeft inmiddels ook als taak om ‘maatschappelijke misstanden’ te vinden. Ik citeer uit het rapport:

,,De SIOD heeft een risicoprofiel opgesteld voor een zogenaamde ‘wijkgerichte aanpak’. Bij een dergelijk wijkgericht project is sprake van een ‘integrale aanpak’, hetgeen inhoudt dat het doel, naast bestrijding van uitkeringsfraude, ook het bieden van maatschappelijke ondersteuning en het tegengaan van overlast en criminaliteit is. Dat betekent dat naast indicatoren die betrekking hebben op fraude, overlast en criminaliteit ook indicatoren die betrekking hebben op maatschappelijke ondersteuning worden verwerkt. Zo heeft de SIOD bijvoorbeeld bij de leerplichtambtenaar verzuimmeldingen opgevraagd en verwerkt van kinderen in de betreffende wijk. De SIOD heeft ook de gegevens verwerkt van volwassenen die ouder zijn dan 30 jaar en die na hun 25e weer bij hun ouder(s) zijn gaan wonen. Ook deze verwerking heeft als doel de behoefte aan maatschappelijke ondersteuning in kaart te brengen. Het oorspronkelijke doel van de (ontwikkeling van de) risicoprofielen was fraudebestrijding in de sociale zekerheid. Door persoonsgegevens te verwerken ten behoeve van maatschappelijke ondersteuning is de doelstelling, en daarmee ook de omvang, van de bestandskoppelingen aanzienlijk verruimd.’’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Overheid moet alert zijn op informatiestromen

De overheid moet meer verantwoordelijkheid nemen op ICT-gebied. Dat staat in het WRR-rapport iOverheid dat projectverantwoordelijke Corien Prins eergisteren overhandigde aan minister Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

We zijn bekend met het beeld van de eOverheid, de elektronische overheid. Dat is de overheid die denkt, discussieert en handelt vanuit toepassingen van de techniek: de OV-chipkaart, de Verwijsindex Risicojongeren en het Elektronisch Patiëntendossier.

Maar we kunnen ook door een andere lens kijken, waarbij de nadruk ligt op een kluwen van informatiestromen die stapje voor stapje, besluit na besluit is ontstaan. We zien dan ontelbare informatiestromen, op rijksniveau maar ook lokaal en Europees. Er is geen noemenswaardig besef van het ontstaan van deze iOverheid, waardoor deze nieuwe deze nieuwe digitale werkelijkheid in feite geen ‘natuurlijke’ begrenzing kent. De iOverheid is onder de politieke radar ontstaan, en ze zal onbekommerd verder groeien als ze daaronder blijft.

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de iOverheid?
Ten eerst is er de function creep: daarvan is sprake wanneer een systeem of applicatie in eerste instantie functie X dient, maar daar gedurende de tijd ook functie Y of zelfs Z aan wordt toegevoegd. Denk bijvoorbeeld aan het Schengen Informatie Systeem, het SIS, een Europese databank voor politie en justitie met gegevens over mensobjecten, zoals gestolen identiteitspapieren. Dit systeem moet het wegvallen van de fysieke grenscontroles in het Schengengebied compenseren. In eerste instantie had een relatief beperkte groep instanties toegang: politie, immigratiediensten, grensbewaking en douane. Bij de ontwikkeling van een tweede versie van het systeem zijn de mogelijkheden vervolgens sterk uitgebreid. Zo zijn ook vingerafdrukken opgenomen. Daarmee verandert het systeem al van karakter: niet meer alleen een signaleringssysteem, maar ook een opsporingssysteem. Instanties met geheel andere taken – antiterrorisme, opsporing van zware criminaliteit – krijgen toegang tot gegevens die in eerste instantie niet voor die taken zijn verzameld. Op Europees niveau haken Europol en Eurojust aan. Ook wordt er een koppeling gemaakt met het Visum Informatie Systeem (VIS) – het systeem voor alle reizigers met een visum – beoogd. Zowel de functionaliteit als het karakter van SIS zijn zo veranderd.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende