Kunst op Zondag | Übermensch

Kan de mens zichzelf zo overstijgen dat ze op humane wijze de problemen van het antropoceen kan overleven? Ah, moeilijk woord! Laten we dat even versimpelen tot ‘klimaatcrisis’, waar een vooralsnog verbale burgeroorlog over woedt. Ondertussen gaat de natuur naar de Filistijnen. Er is hoop. Het kan nog goed komen. Als eerst de mens zichzelf  verbetert. Althans: zo sprak Nietzsche bij monde van het personage Zarathustra. Hij zag de mens als een fase ergens tussen dier en ‘übermensch’. Die “bovenmens’ is de ideale mens, die zich niet in de luren laat leggen door nepnieuws van narcisten, niet in de pas loopt van beklemmende normen en waarden en de natuur van moeder Aarde ten diepste respecteert. Eigenlijk was Nietzsche, zo bezien, een klimaatactivist avant la lettre. Maar hoe moet de mens zich dan veranderen?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Uitstervende achternamen

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

(Update: Zie nu ook de grote GeenCommentaar Naam-uitsterf Calculator!)

Verdeling van namen in Korea (fig. door Victor, naar wikipedia-voorbeeld)

Voor Nederlanders is het altijd gniffelen als we naar een wedstrijd van het Zuid-Koreaans elftal kijken: “Lee speelt naar Lee, Kim passt de bal aan Lee, die hem doorgeeft aan Kim”, enzovoorts. Dat er zoveel (Noord -en Zuid-)Koreanen met dezelfde naam voorkomen is allesbehalve toeval: er bestaan in totaal maar iets van 250 Koreaanse familienamen en sterker nog: bijna de helft van de 80 miljoen Koreanen is in het bezit van één van de drie meest voorkomende familienamen: Kim, Lee en Park.

Een minder extreem voorbeeld van een volk met relatief weinig namen is dat van Chinese namen: 22% van de bevolking heeft een van de drie meest populaire achternamen (Lee, Wang en Chang) en 96% van de bevolking heeft een naam uit de top 200.

Deze homogeniteit is ons Nederlanders vreemd: wij zitten hier met meer dan 68.000 verschillende achternamen. Zelfs de meest populaire naam -“de Jong”- wordt volgens de site van het Meertens Instituut gebezigd door nog geen 90.000 mensen: op 16 miljoen is dat nog geen half procent.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.