Mensen blijken onverbeterlijke optimisten te zijn. Dat is een natuurlijk overlevingsmechanisme in elk mens, waardoor we altijd zonnig naar onze toekomst blijven kijken en waarbij we voorspoed in ons verschiet zien liggen. Want wie wil er nu niet lekker onbezorgd vooruit kijken naar de jaren die we nog mogen leven? Niet op elke weg die we bewandelen, die spreekwoordelijke beer tegenkomen? Wie wil er nou geen probleemloos leven leiden, zonder paniek, onrust en gevaar? Nou, ik in elk geval… niet. Iedereen is van nature uitgerust met een bepaalde mate van optimisme. Zo kennen we allemaal die immer vrolijke en optimistische persoon, die nooit een probleem ziet (of wil zien). “Problemen bestaan niet, het zijn enkel uitdagingen”, zal dan ook de lijfspreuk zijn van deze rasoptimist. Ook kennen we allemaal diegene die aan alles een positieve draai weet te geven. Wanneer we nog maar net “ja, maar…” kunnen uitspreken, zal zo’n opper-optimisticus je al in de rede zijn gevallen. “Ja, maar… is bij voorbaat een NEE!”, zal deze persoon u indoctrinerend uitleggen. Tja, de geboren optimistici onder ons maken nergens een punt van.
LONGREAD - Het optimisme van vóór 1914 is weer helemaal in zwang. Verlichtingswaarden verspreiden zich over de wereld, rationaliteit en humanisme nemen toe, het beschavingsproces zet zich voort, oorlog en geweld worden uitgebannen. Dat is de theorie, en de cijfers bewijzen het.
De Britse filosoof John Gray meent dat de wens de vader van deze gedachte én de bijbehorende cijfers is.
(ca. 4500 woorden, dus bewaar voor wanneer je tijd hebt … )
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
COLUMN, RECENSIE - Bij Sargasso is er zo nu en dan ruimte voor optimisme. Het recente boek van journalist en optimist Michiel Bicker Caarten, ‘Het gaat geweldig’, kan hier ook eigenlijk niet onbesproken blijven.
Bicker Caarten’s stelling: als je gewoon naar de feiten kijkt, gaat het eigenlijk hartstikke goed met de wereld. Nog nooit was er zoveel democratie, nog nooit was er zo weinig oorlog en zo weinig ander geweld. De bevolkingsgroei zal afnemen, we zullen alle monden kunnen blijven voeden en alle auto’s kunnen blijven voltanken. En klimaatverandering lossen we uiteindelijk ook wel op. Bicker Caarten heeft veel cijfers bijeengesprokkeld, wat zijn boek tot een open, sympathiek dataverslag maakt. Maar soms laten zijn cijfers ook pessimistische conclusies toe.
De grote lijnen zien er hoopvol uit. In 1900 waren er slechts 25 (rammelende) democratieën, nu zijn het er rond de 120. Het aantal vrije landen schommelt rond de recordhoogte van 90, het percentage vrije burgers nam sinds 1980 toe van 36% naar 43%. Het aantal internationale conflicten lag in de jaren ’50 op gemiddeld zes per jaar, nu is dat gemiddeld één. Het gemiddeld aantal doden per conflict daalde van 20.000 naar 3000 per jaar. De wereld werd sowieso minder gewelddadig. En het aantal ondervoede mensen nam af van 13,7% in 1997 tot 12,4% nu.
Na de invoering van de euro, is meermalen geklaagd dat die munt het leven duurder maakte. Dat valt reuze mee, zegt de Telegraaf. De doorsnee boodschappen zijn tussen 2002 en nu slechts 2 procent duurder geworden. Dat mag nieuws heten, want eerder constateerde de Telegraaf heel andere feiten.
15 november 2011: Boodschappen ruim 15 procent duurder, kopt diezelfde Telegraaf. Drie jaar eerder, 18 augustus 2008, zijn volgens de Telegraaf, de boodschappen 10 procent duurder dan het jaar ervoor. Tussendoor, in augustus 2010, vond de Telegraaf de dagelijkse boodschappen nog steeds aan de dure kant, dit keer zonder cijfers te publiceren.
Als die percentages over de langere periode uiteindelijk op de twee procent komen, dan moet het in de overige jaren wel erg goedkoop zijn geweest.
We kijken even bij het CBS en inderdaad: ten opzichte van 2002 waren de gemiddelde prijzen voor voedingsmiddelen 1,9 procent gestegen. In de boodschappenkar van het CBS zit wel een heel ander pakket dan De Telegraaf heeft ingeslagen. Het CBS keek naar 13 gangbare voedingsartikelen, waaronder aardappelen, eieren, melk, maar ook koffie, thee en suiker. De Telegraaf deed er ook toiletpaper en andere zaken bij.
Het CBS heeft ook cijfers over voedingmiddelen alleen. In 2011 waren die ruim 8 procent duurder dan in 2002. Volgens De Telegraaf moet je toch echt een lading frisdrank en wasmiddelen in je boodschappenkar storten om op die 2 procent te komen. Mits die producten in de aanbieding zijn.
Gooien we de boodschappentas van het CBS vol met groente, fruit, brood en wasmiddelen, dan zie je dat die wasmiddelen in 2011 zo’n 18 procent goedkoper zijn dan in 2002. Het hele pakket is echter ruim 4 procent duurder geworden.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Aldus Trouw:
Sinds het uitbreken van de economische crisis, eind 2008, is het aantal Nederlanders dat positief is over hun land niet meer zo hoog geweest als nu. Op dit moment zijn vier van de tien Nederlanders optimistisch, tegenover 29 procent drie maanden geleden. “De stemming is dat we economisch gezien het ergste achter de rug hebben”, aldus onderzoeker Paul Dekker van het Sociaal Cultureel Planbureau.
Tegelijkertijd op de voorpagina: Elke dag komen er nog 430 werklozen bij. Oeps.
Je zou bijna denken dat we in apocalyptische tijden leven. Banken valllen om, landen gaan failliet, het klimaat wordt er niet koeler op, het is maar afwachten wat de Arabische Herfst gaat brengen en op politieke wijsheid kunnen we alleen maar hopen – of als je van SGP-signatuur bent, bidden.
Hoe blijf je optimistisch in deze tijden? Ja, weer een oproep. We geven alvast een opwarmertje, want humor is het beste wapen: tegen alles. Een parabel.
Welke crisis?
Het is een mooie dag in een klein Grieks plaatsje. Alle straten zijn leeg. Het zijn slechte tijden, een ieder heeft schulden en allen leven op de pof. Op deze dag rijdt een welgestelde Nederlandse toerist door het Griekse dorpje en stopt bij een klein hotelletje.
Hij zegt tegen de eigenaar dat hij graag de kamers bekijken wil, om er misschien een voor een nacht te huren en legt als onderpand €100 op de desk. De eigenaar geeft hem een paar sleutels.
– Als de bezoeker de trap op is, neemt de eigenaar het geld, rent naar zijn buurman de slager en betaalt zijn schulden.
– De slager neemt de €100, loopt de straat uit en betaalt de boer.
Het enige wat in het hedendaagse Nederland werkelijk tot pessimisme stemt, is het ongebreidelde pessimisme van de bevolking, daartoe opgezweept door televisieprogramma’s als Kassa en Radar. Ooit begonnen als kritische doch brave consumentenprogramma’s zijn deze inmiddels verworden tot een onmetelijke katalysator van chagrijn, gezeik en onvrede, met wekelijkse mantra’s als ‘u betaalt te veel’, ‘u krijgt te weinig’, ‘u moet te lang wachten’ of ‘de kwaliteit is niet goed’. Als de radarisering van de samenleving in combinatie met de vergrijzing doorzet, ontstaat over niet al te lange tijd een heuse tsunami van hoogbejaard verstokt gemekker en gemopper – een waar schrikbeeld als u het mij vraagt.
In werkelijkheid hebben we natuurlijk nauwelijks iets te klagen. Wanneer we ons, gezeten achter onze reerug op een bedje van aardperenmousse, slechts kunnen opwinden over de wachttijden bij UPC, of de prijs van de reerug sombertjes afzetten tegen de hoeveelheid ruggen die nog op de spaarrekening resteren, dan is er weinig aan de hand.
Zolang ze in Pakistan de lokale giro 555 niet openstellen voor de slachtoffers van de sneeuw in Nederland (‘Verschrikkelijk, moet je die beelden zien! Hele gebieden wit! Maar als we geld geven komt het vast in handen van corrupte Kamerleden’) en men in Rusland geen geld inzamelt om de Nederlanders de winter door te helpen, zal het allemaal wel meevallen met die kou.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Bij haar afscheid noemde Femke Halsema de filosoof Popper. Hij had ooit “optimisme een plicht” genoemd. Halsema maakte geen opgewekte indruk, zodat het citaat een beetje leek op een uitwijkactie om haar teleurstelling mee te verbloemen. Maar de formulering bleef bij mij hangen.
Na enig zoeken vond ik de tekst, in een speech van Popper uit 1992:
“Before I finish, I should just like to clarify this phrase, “Optimism is a duty”. The future is open. It is not fixed in advance. So no one can predict it – except by chance. The possibilities lying within the future, both good and bad, are boundless. When I say, “Optimism is a duty”, this means not only that the future is open but that we all help to decide it through what we do. We are all jointly responsible for what is to come. So we all have a duty, instead of predicting something bad, to support the things that may lead to a better future”. (p.143/144)
Ook in een interview in Der Spiegel liet Popper zich zo uit: “Optimism is a duty. One must focus on the things that need to be done and for which one is responsible.” (p.135)
De klassieke optimist is iemand die de wereld als optimum zien – als beste van alle mogelijke werelden. De hedendaagse optimist is minder ambitieus, en meer een positivo die aan elke tegenslag een ‘positieve draai’ kan geven en overal en nergens ‘kansen’ bespeurt. Sommigen beweren dat optimisme erfelijk is, anderen denken dat het toch echt aan te leren valt, maar dat je dan wel veel moet oefenen.
Hier een oefening in optimisme ten aanzien van Rutte 1. Er is veel over hem geklaagd: Geen hervormingen, wel harde, visieloze (is revanche een visie?) bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking en kunst en een rare gedoogconstructie die, hoe je het wendt of keert, Wilders legitimeert (en dus ook diens kopvoddentaks en andere faux pas.) Maar kun je als Sargast/progressief/D66-er/Groenlinkser hier ook een positieve draai aan geven? Omwille van de kerstgedachte, en omdat Rutte zelf zo’n onverbetelijke optimist is, hierbij tien redenen waarom met het huidige kabinet in onze handjes mogen knijpen. Aanvullen mag.
1. We hebben een veel betere premier
Vriend en vijand geeft toe: Rutte is duidelijk, je weet wat je aan hem hebt. Hij geeft gewoon antwoord op vragen, en de debatten met hem zijn veel beter. Een “verademing”, hoor je veel politici zeggen. Natrappen is niet netjes, maar Balkenende was toch een, tja, suboptimale premier.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Bij extreem weer veranderen de Nederlanders. Even los van het geklaag over de infrastructuur, maakt een verbroedering zich van ons meester. Mensen groeten elkaar spontaan op straat (want je moet wel een bijzonder mens zijn om überhaupt op straat te zijn). Een handje helpen als iemand vast zit, geen probleem. Voorrang geven waar je anders keihard zou doorrijden, heel normaal.
Als dat kan bij extreme omstandigheden, waarom dan niet ook alledag.
Aanschouw onze wereld waarin het tekort aan geld, tijd en aandacht het ritme bepaalt en klagen over alles wat anderen niet goed doen normaal is.
Waarom niet even doen alsof er altijd extreme weersomstandigheden zijn en je gedwongen bent de dingen op een andere manier te doen? Even stilstaan bij wat echt waardevol is, welke dromen je nog wilt realiseren en hoe je een paar problemen uit de wereld kunt helpen.
Maar mensen veranderen is niet eenvoudig. Dus daarom maar een schietgebedje voor nog een paar dagen extreem winterweer. Want misschien went het “anders” zijn dan wel.
Oh ja, en een schietgebed voor een Elfstedentocht. Dat is altijd goed en iedere generatie heeft recht op helden.
Voor mijn nichtje, voor wie leven niet vanzelfsprekend is.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.