De kans is groot dat Europa moet gaan slijmen bij de ene autocraat, Trump, om zich de andere, Poetin, van het lijf te houden. Geen vrolijk vooruitzicht, vindt gastauteur Richard Wouters.
Europese regeringsleiders die Donald Trump uitvoerig prijzen voor de subtiele manier waarop hij een impuls gegeven heeft aan de Europese defensie – ‘val NAVO-landen maar aan als ze niet betalen’ – en die uit hun midden een ‘Trump-fluisteraar’ aanwijzen die een klik moet zien te krijgen met de grillige heerser in het Witte Huis. Daar zou het wel eens op uit kunnen draaien als Trump in november Biden verslaat.
Een narcistische pestkop, couppleger, fraudeur, aanrander en serieleugenaar. Een dictator-in-spe die zowel de Amerikaanse democratie als de internationale rechtsorde het liefst zou ontmantelen. Een klimaatontkenner die onze nakomelingen met een kokende planeet opzadelt als hij zijn land opnieuw terugtrekt uit Parijsakkoord. Zo iemand zouden we stroop om de mond moeten smeren?
Ja, zo betoogt de Amerikaanse veiligheidsexpert Max Bergmann in een prikkelende notitie die hij schreef voor de Duitse groene denktank Heinrich-Böll-Stiftung. Want Europa is afhankelijk van de Verenigde Staten voor zijn militaire veiligheid. Het zal van Trump gedaan moeten krijgen dat hij de Amerikaanse veiligheidsparaplu boven Europa niet abrupt dichtklapt.
De isolationist Trump geeft geen zier om de veiligheid van Europa. Ook niet als alle NAVO-landen zich aan de tweeprocentsnorm zouden houden. Trumps gedram over die 2 procent is codetaal voor ‘zoek het zelf maar uit’, volgens Bergmann.
Maar zelfs als alle Europese NAVO-partners onmiddellijk 2 procent of meer van hun bbp gaan besteden aan defensie, is Europa nog niet bij machte om zichzelf te verdedigen. De VS vormen de ruggengraat van de NAVO. Zonder de VS ontbreekt het de nationale strijdkrachten van de Europese NAVO-landen aan de noodzakelijke organisatie en vermogens om gecoördineerd op te treden. De opbouw van een volwaardige Europese poot binnen de NAVO, of een defensie-unie binnen de Europese Unie, zal tijd kosten.
Die tijd hebben we niet, nu afschrikking zo cruciaal is. In het Kremlin zit een nóg grotere hufter dan Trump, een volleerd dictator wiens obsessie het is om het Russische Rijk te herstellen en de Europese veiligheidsorde te vernietigen. Hij heeft zijn land omgebouwd tot een genocidale oorlogsmachine. We mogen er niet van uitgaan dat Poetins agressie zal stoppen aan de grenzen van de NAVO en de EU, als hij Oekraïne eenmaal van de kaart heeft geveegd.
Daarom moeten we in Europa alles op alles zetten om de dappere Oekraïners te voorzien van de wapens, munitie en euro’s die zij nodig hebben om hun land, hun identiteit, hun vrijheid en hun democratische idealen te verdedigen. Desnoods zonder de VS. Europa kan de industriële capaciteit vrijmaken om meer granaten en betere wapens te produceren dan Rusland, als het scherpe prioriteiten stelt en samenwerkt.
Maar om zijn eigen defensie te organiseren, conventioneel én nucleair, zal Europa behalve wapens ook tijd moeten kopen. Bij de Amerikanen, wier veiligheidsparaplu we nog niet kunnen missen. Als Trump in het Witte Huis zit, zou vleierij inderdaad kunnen werken. Narcisten moet je stroop om de mond smeren als je iets van ze gedaan wil krijgen, zo leert de psychologie.
Europese landen die samen een strategie opstellen om veren in de reet van Trump te steken, dat is nog niet eens het pijnlijkste scenario. Het zou nog erger zijn als Europese regeringen ieder voor zich bij Trump gingen bedelen om een veiligheidsgarantie. Dan zou Europa uiteenvallen en Poetin zijn zin krijgen.
Meer dan ooit is Europese eenheid nodig. Er is volop publieke steun voor het europeaniseren van diplomatie en defensie. Het is nu of nooit voor de integratie van de nationale krijgsmachten, die een einde maakt aan de huidige kostbare versnippering. Voor een fusie van de militair-industriële complexen, die gezamenlijke investeringen in de benodigde defensiecapaciteiten mogelijk maakt.
Dat wordt dan weer moeilijker als uiterst rechts terrein wint in Europa. Types als Orbán en Wilders, die heulen met de opperhufter in het Kremlin en Oekraïne onder de bus willen gooien, vormen een levensgroot veiligheidsrisico voor Europa. Als de Poetinfractie in het Europees Parlement even groot wordt als die in de Tweede Kamer, staan we er beroerd voor.
Bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 5 november mogen jij en ik niet stemmen. Bij de Europese verkiezingen van 6 juni wel. Noteer die datum en benut je stem.
Richard Wouters is medewerker van het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks en de Green European Foundation. Deze column verscheen eerder op de site van het WBB van GroenLinks.
Verder kijken: De Heinrich-Böll-Stiftung Europese Unie organiseerde onlangs een webinar over Trump en de Europese veiligheid, met onder anderen Max Bergmann.
