KRAS | Ombutsman

Eigenlijk begon ik aan dit stukje in de gedachte dat ik een geinige woordspeling zou maken met 'gebutst' en 'ombudsman', maar na een halve zin was de lol daar wel van af. Het is natuurlijk te triest voor woorden dat het instituut dat bedacht is om het vertrouwen van burgers in de overheid te versterken, nu zelf in diskrediet geraakt is. Op zich was natuurlijk duidelijk dat, na het parlementaire gehannes rond de mislukte benoeming van de vorige, niet de grootste lichten zich voor het ambt zouden melden. Maar - sorry hoor - Reinier van Zutphen heeft wel heel weinig gevoel voor intermenselijke en politieke verhoudingen. Dat lijkt me een ontzettende pre voor een rechter, maar de ombudsman is iets anders dan de Hoge Raad.

Door: Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten
Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Rechtspreken voor toekomstige generaties

ELDERS - Regeren is vooruitzien. Zegt men. Kan de overheid ook ter verantwoording worden geroepen als ze dat niet doet? Hongarije heeft als een van de weinige landen een ombudsman die de verantwoordelijkheid van de overheid voor toekomstige generaties in de gaten houdt.

De rechtszaak van Urgenda tegen de Nederlandse staat heeft wereldwijd de aandacht getrokken van juristen die gespecialiseerd zijn in milieurecht. De uitspraak van de rechter dat Nederland tekort schiet wordt gezien als een bevestiging van de algemene verplichting tot het treffen van voorzorgsmaatregelen als er sprake is van een voldoende reëel risico, een verplichting die niet alleen voor alle burgers en bedrijven geldt, maar zeker ook voor de staat. Roger Cox, een van de advocaten van Urgenda, ziet daarnaast ook aanknopingspunten in het Europees mensenrechtenverdrag, omdat de consequenties van klimaatverandering zodanig groot zijn dat mensenrechten zoals het recht op leven en het recht op een ongestoord gezinsleven geschonden zullen worden. Hij verwijst naar de begin dit jaar door experts geformuleerde Oslo Principles On Global Climate Change Obligations. Dit initiatief zou volgens The Guardian de impasse kunnen doorbreken in de aanpak van de klimaatverandering wanneer, zoals gevreesd wordt, de resultaten van de VN-conferentie volgende week onvoldoende blijken te zijn . De juristen brengen daarvoor een groot aantal wetten en verdragen in stelling. Als de politici niet tot actie te bewegen zijn:  See you in court!

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Ombudsman start onderzoek medische zorg asielzoekers

NIEUWS - ‘Met dit onderzoek wil ik nagaan in hoeverre het recht op (zorg voor de) gezondheid door de Nederlandse overheid in de praktijk wordt gewaarborgd voor in Nederland verblijvende vreemdelingen’, schrijft ombudsman Alex Brenninkmeijer in een brief aan minister Schippers (VVD, volksgezondheid).

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Nationale ombudsman overdrijft

Dit kabinet dreigt de rechtspraak zover “terug te drukken dat het de vraag is of er nog wat overblijft”. Aldus de Nationale Ombudsman, Alex Brenninkmeijer, tegen de NRC, die verder meldt: “Volgens hem handelt het kabinet uit wrok jegens de onafhankelijke rechter. (…) Volgens Brenninkmeijer zou rechtspraak verstorend werken in de technocratie: Een verrassend rechterlijk oordeel wordt tegenwoordig gewaardeerd als een misser of een dwaling.”

Nou, nou. Er valt inderdaad wat voor te zeggen dat het huidige kabinet zich weinig aan haar adviseurs gelegen laat liggen, inclusief de juristen die de rechtsstaat bewaken, maar om nou te zeggen dat er niks van de rechtspraak over blijft is wel erg alarmistisch. Het is bovendien gevaarlijk voor de positie van de ombudsman zelf.

De belangrijkste manier waarop de regering momenteel werkelijk aan de rechtspraak morrelt, is het wetsvoorstel voor minimumstraffen, waarvan de effectiviteit twijfelachtig is. Verder laten politici zich in zijn algemeenheid steeds vaker uit over lopende rechtszaken, wat rechtsstatelijk niet in orde is, maar een onvermijdelijke consequentie van een maatschappij die op snelle communicatie is ingesteld. Ook rechters en officieren zelf onderkennen dit, door een veel actiever voorlichtingsbeleid over eisen en uitspraken.

Ondanks gemopper over ‘linkse rechters’ hebben Nederlanders nog altijd een groot vertrouwen in de rechtspraak, blijkt uit onderzoek van het SCP. Het vertrouwen in politici is vele malen lager, dus een stroom van kritiek uit die hoek hoeft niemand te zien als een grote bedreiging. Zolang de blaffende politici nauwelijks bijten, is er weinig reden om de ondergang van de rechtspraak in Nederland te verkondigen. Als rechters stug hun werk doen en het grote publiek van hun professionaliteit blijven overtuigen, hebben zij weinig te vrezen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Te hard gewerkt, dus u bent fraudeur

UWV - Werkbedrijf (Foto: Flickr/mystic_mabel)

Al je verdiensten keurig netjes opgegeven bij UWV en belastingdienst, en toch weggezet worden als fraudeur? Het kan zomaar gebeuren, wanneer u als beginnend zelfstandige niet goed hebt opgelet of het UWV zich aan haar eigen regels heeft gehouden. De Nationale Ombudsman deelde gisteren een zware tik uit aan het UWV. Dat geeft geen sjoege. Dus is het nu aan de politiek om in te grijpen. Minister Donner kan zich niet meer verschuilen achter zijn verweer van vorig jaar (zie vier pdf’s bij 28-5-09).

De kwestie is vrij bizar. Er is een regeling die werklozen in staat stelt met een uitkering een eigen bedrijf te starten. In het begin is dat vaak niet rendabel, maar als het bedrijf loopt, stopt de uitkering. Meer precies: in het begin werk je misschien wel keihard, maar slechts een deel van de tijd verdien je wat. Maar als je meteen fulltime in je bedrijf aan de slag ging zonder iets te verdienen, had je uitkering meteen ingetrokken moeten worden. Dat vertelden nogal wat UWV-medewerkers niet aan de ondernemers in spe.

En dus kwamen duizenden mensen er na een poosje achter dat ze fraudeerden. Ze hadden weliswaar netjes opgegeven hoeveel uren ze geld verdiend hadden (en hoeveel dan), maar niet hoeveel onbetaalde uren er in de opzet van hun bedrijf was gaan zitten. Dat kwam aan het licht, toen UWV de gegevens bij de belastingdienst opvroeg, en constateerde dat velen zelfstandigenaftrek hadden aangevraagd, die je pas krijgt als je een minimum aantal uren in je bedrijf gestoken hebt. Op het formulier van de belastingdienst staat expliciet: ook onbetaalde uren tellen mee. Sommige mensen moeten nu tienduizenden euro’s terugbetalen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

VVD is klaar met ombudsman

NIEUWS - Woensdag debatteerde de Tweede Kamer over twee jaarverslagen van de Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. In het voorwoord van het verslag van 2011 heeft Brenninkmeijer uitgehaald naar het kabinet Rutte-I. De VVD was not amused, en de PVV evenmin. Maar het botert al langer niet tussen de VVD en Brenninkmeijer.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Geen leugens meer

“Na negen seizoenen werd het voor de makers steeds moeilijker om geschikte onderwerpen te vinden. Inmiddels ondernemen media zelf ook veel om fouten te herstellen, zoals het instellen van een meldpunt of ombudsman.”

De VARA stopt na negen jaar met De Leugen Regeert. Het programma signaleerde misstanden in de journalistiek en wakkerde de discussie aan over journalistieke dilemma’s. De makers van het programma suggereren dat er weinig misstanden meer zijn in de media waarover bericht en gediscussieerd kan of moet worden.

Inmiddels beschikken vele media over een eigen ombudsman. Onlangs startte de NOS nog een herstelrubriek op. Dat komt de transparantie binnen een medium uiteraard ten goede. Als De Leugen Regeert daar deels een steentje aan heeft bijgedragen, lijkt de formule een succes waaraan het zelf ten onder gaat.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wolfsen vooral zeer knullig

Aleid Wolfsen (Foto: Flickr/Sebastiaan ter Burg)

Het komt met de regelmaat van de klok voor dat mensen klagen bij media, omdat ze het niet eens zijn met een publicatie. Die mensen verschillen in rang van minister-president tot autohandelaar. De klager kan zijn hart luchten bij de lezersredacteur of de ombudsman van een medium. Die zal dan vaak antwoorden dat de klacht misschien wel gegrond is, maar dat het niet wijs is om in een inktvlek te gaan wrijven.

De manier waarop de burgemeester van Utrecht, Aleid Wolfsen, met een publicatie in de lokale huis-aan-huis krant omgaat, is politiek dan ook zeer onhandig. Naar eigen zeggen heeft hij de verantwoordelijken gevraagd om het artikel even achter de hand te houden. “Neem even een week de tijd,” aldus Wolfsen. Na een negatieve reactie van de hoofdredacteur wendt de burgemeester zich tot de uitgever, die de persen onmiddelijk stopt en, zonder medeweten van de redactie, het artikel schrapt.

Het gewraakte artikel biedt echter duidelijk twee kanten van het verhaal. De hoogleraar poneert zijn stelling, waarna Wolfsen de mogelijkheid krijgt om te reageren. Daar maakt hij ruimschoots gebruik van en dat wordt helder in het artikel verwerkt. Journalistiek gezien is er met het artikel niets mis.

Wolfsen vindt dat zijn integriteit in twijfel wordt getrokken. Daar is hij niet van gediend. Redactie en uitgever geeft hij het ongevraagde advies dat ze zich ‘goed moeten informeren’, voordat ze gaan publiceren. Daarmee suggereert hij dat er feitelijke onjuistheden in het artikel staan.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ombudsman kraakt Europese WOB

Geheime wetten? (Foto: Flickr/kayepants)

De Europese Ombusman heeft vandaag gezegd dat de voorstellen van de Europese Commissie voor nieuwe regelgeving voor toegang tot EU-documenten (een Europese versie van de Nederlandse Wet Openbaarheid Bestuur dus) de transparantie van de EU juist zal beperken.

Volgens de Ombudsman doet de Commisie dit onder andere door de definitie van op te vragen documenten te veranderen. Onder het nieuwe voorstel vallen alleen officiele documenten onder de regeling, en niet alle semi-officiele non-papers, luchtballonnetjes en kattebelletjes die in de Brusselse beleidsvorming zo’n belangrijke rol spelen. Ook alle voorbereidende documenten van ambtenaren blijven volgens deze regeling geheim.

Andere kritiek is dat de Commissie in haar eigen voorstel nooit documenten zou hoeven afgeven die betrekking hebben op personen of instanties waar een onderzoek tegen bezig is (wat het bijvoorbeeld aanmerkelijk moeilijker zou kunnen maken voor media om fraudezaken te onderzoeken). De Ombudsman stelt met name teleurgesteld te zijn omdat de Commissie had beloofd de slecht functioneren regeling uit 2001 te verbeteren, nu voornamelijk met maatregelen lijkt te komen om zoveel mogelijk documenten uit de openbaarheid te houden.

Voor één voorstel heeft de Ombudsman wel lof: de regeling zal voortaan niet alleen meer van toepassing zijn op EU-burgers, maar op alle burgers. Dat is toch fijn om te weten, dat voortaan de EU voor Noren en Zwitsers even ontransparant zal zijn als voor ons.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rotterdamse (min)achting voor de wet

Toegegeven, het begon allemaal met een domme vergelijking door de ombudsman zelf, die door Leefbaar Rotterdam werd aangegrepen voor een poging tot karaktermoord, met als doel het vooral niet inhoudelijk over de kritiek van de ombudsman te hebben. Die vindt dat Rotterdam systematisch de privacy van haar burgers schendt. Ook in de leefbaarloze coalitie moest GroenLinks echter alle zeilen bijzetten om te zorgen dat de inhoudelijke kritiek op tafel bleef. Met een teleurstellend resultaat: B&W wijzen de kritiek van de ombudsman categorisch af.

Rotterdam meldt regelmatig met trots dat ze ‘de grenzen van de wet’ gaat verkennen. Dit betekent dat de beleidsvraag niet luidt ‘is dit duidelijk binnen de wettelijke marges?’, maar ‘kunnen we hiermee wegkomen?’. Het Rotterdamse gemeentebestuur straalt nu al zes jaar uit dat ze de wet vooral ziet als een hinderlijke beperking bij het bereiken van haar sociale beleidsdoelstellingen.

De overheid volgt hiermee een trend van maatschappelijke boertigheid, waarbij iedereen op hoge toon maximalisering van zijn eigen handelingsvrijheid opeist, terwijl van anderen deemoedigheid verwacht wordt. Dat kun je roemen als een overwinning van de democratie, zoals B&W doen in hun brief. Als burgers over de schreef gaan, dan is het ‘proportioneel’ dat de overheid ook over de schreef gaat. Zo’n overheid verdient burgers die zelf ook de grenzen van de wet opzoeken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende