Noord-Ierland staakt

'De grootste staking in vijftig jaar', kopte Sky Nieuws gisteren. Meer dan 100.000 ambtenaren, onderwijzers en werknemers in de zorg en het openbaar vervoer legden gisteren het werk neer uit protest tegen de politieke impasse die het land al twee jaar verlamt. Er is geen regering sinds de Unionisten er in februari 2022 uitstapten en weigerden na de daaropvolgende verkiezingen een nieuwe coalitie te vormen met Sinn Féin waarin zij de tweede viool zouden moeten spelen. Sindsdien ligt het land stil. Een van de gevolgen is een grote loonachterstand in de publieke sector (hier een lijstje met vergelijkende cijfers). Noord-Ierse docenten hebben al drie jaar geen salarisverhoging gekregen. Wachtlijsten in de zorg zijn nog langer dan in andere delen van het VK. Ambtenaren passen op de winkel onder verantwoordelijkheid van de minister voor Noord-Ierse zaken Chris Heaton-Harris. Maar zij kunnen geen politieke besluiten nemen. Daardoor kunnen bijvoorbeeld gevallen van ernstige milieuvervuiling niet worden aangepakt. Het conflict over de handelsgrens tussen EU en VK in de Ierse Zee, een residu van de Brexit, is nog steeds niet opgelost. De eisen van de Unionistische DUP zijn overdreven, volgens een hoge functionaris van de partij. Er zit geen enkele vooruitgang in de onderhandelingen over het beëindigen van de omstreden grens, een voorwaarde voor de DUP om weer mee te doen aan regeringsvorming. De partij is het niet eens met het aanvullende VK/EU akkoord uit maart vorig jaar waarin onder meer werd vastgelegd dat de douanegrens in de Ierse Zee alleen nog zal gelden voor goederen die via Noord-Ierland worden doorgevoerd naar de Europese markt. Voor alle goederen die in Noord-Ierland blijven, zou de grens vervallen. De DUP wil geen enkele grens. Noord-Ierland moet zonder enige beperking deel blijven uitmaken van het Verenigd Koninkrijk. Ondertussen kan Sinn Féin de verkiezingsoverwinning van twee jaar terug nog steeds niet omzetten in regeringsmacht. De conservatieve regering in Londen laat het allemaal gaan en houdt haar kolonie financieel kort. Volgens de afspraken zou Londen het bestuur moeten overnem en nieuwe verkiezingen moeten uitschrijven als de Noord-Ieren er zelf niet in slagen een regering te vormen. Verwacht wordt dat Londen met een noodwet komt om de deadline daarvoor nog een keer op te schuiven. De Britse regering heeft Noord-Ierland recentelijk bij monde van Heaton-Harris miljarden toegezegd waaronder een bedrag van 534 miljoen pond voor de ambtelijke diensten. Maar dat geld kan alleen worden uitgekeerd als er weer een Noord-Ierse regering is gevormd en het parlement weer werkt. Het ziet er niet naar uit dat dit snel gaat gebeuren. Volgens DUP leider Sir Jeffrey Donaldson kan Heaton-Harris het geld voor de publieke diensten gewoon vrijgeven. Daar heb je volgens hem geen functionerend parlement voor nodig. Maar zelfs als er morgen geld uit Londen komt kan het nog maanden duren voordat de lonen van de ambtenaren kunnen worden aangepast. Heaton-Harris zegt dat de regeling van de ambtenarensalarissen geen zaak is voor Londen. De Noord-Ierse werkers in de publieke dienst hebben er nu schoon genoeg van. De staking van gisteren, uitgeroepen door zestien vakbonden, duurde 24 uur, maar had grote gevolgen. Afspraken in ziekenhuizen zijn afgezegd, inclusief die voor chemotherapie en bortskankeronderzoek. Huisartsen waren alleen voor noodgevallen. De meeste scholen waren gesloten. Het openbaar vervoer lag plat. Op veel wegen werd niet gestrooid, ook al waren ze spekglad door ijs en sneeuw. De stijging van de prijzen voor energie is, zeker nu het ook in Noord-Ierland flink vriest, niet de minste reden voor de massale deelname aan de staking. Terwijl de lonen achterbleven worden de Noord-Ieren al een paar jaar geconfronteerd met stijgende prijzen. Juist gisteren werden de resultaten gepubliceerd van een onderzoek naar de stand van de zaken in de Noord-Ierse economie. Er is nauwelijks sprake van groei. 'Het probleem is vooral de langdurige periode van geringe groei en het gebrek aan beleid om dit te corrigeren.' Iers in rechtszaal Belfast Ondertussen werd in de rechtbank in Belfast deze week geschiedenis geschreven. Conradh na Gaeilge en enkele getuigen uit de Ierse taalgemeenschap stelden zich in het Iers voor aan de rechters. Aangenomen wordt dat het de eerste keer is dat getuigen officieel Iers gebruiken in een rechtbank in Belfast, sinds het verboden werd onder de Administration of Justice (Language) Act (Ierland) 1737. [foto: Son of Groucho, CC . Stormont Castle, het sinds twee jaar niet gebruikte Noord-Ierse parlement ]

Foto: Ged Carroll (cc)

Nieuwe Brits-Ierse ’troubles’

De Britse regering heeft zeer geprikkeld gereageerd op het besluit van de Ierse regering om het Verenigd Koninkrijk aan te klagen bij het Europese Hof in Straatsburg.  De reden: een wet die een einde maakt aan onderzoeken, civiele zaken en strafrechtelijke vervolgingen voor misdaden tijdens de ‘Troubles‘ in Noord-Ierland. Tussen 1969 en 1998 kwamen door het geweld in Noord-Ierland 3.600 mensen om het leven. Duizenden gevallen bleven tot nu toe onopgelost. De Britse wetgeving, geïnitiëerd door premier Boris Johnson en sinds september 2023 van kracht,  biedt immuniteit aan veteranen van de veiligheidstroepen en voormalige paramilitairen die samenwerken met een nieuwe commissie voor verzoening en informatieherstel. De Ierse premier Leo Varadkar zegt dat zijn regering de stap heeft genomen na juridisch advies dat uitwees dat de wet in strijd is met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Chris Heaton-Harris, de Britse minister voor Noord-Ierland beschuldigde Ierland onmiddellijk van inertie inzake de vervolging van misdaden tijdens de ‘Troubles’. “Sinds [het Goede Vrijdag-akkoord van] 1998 is er op geen enkel moment sprake geweest van een gezamenlijke of aanhoudende poging van de kant van de Ierse staat om een op strafrechtelijk onderzoek en vervolging gebaseerde benadering van het verleden na te streven.” Nabestaanden van slachtoffers in Noord Ierland juichen de Ierse stappen toe. Zij blijven hopen op gerechtigheid in tot nu toe onopgeloste zaken. Een vertegenwoordiger van Amnesty International ziet in de aanklacht een uitdaging die perspectief biedt voor alle slachtoffers van staten die onder mensenrechtenschendingen uit proberen te komen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Closing Time | Oliviers Army

En nu wordt Elvis Costello ook al gecancelled. Nou niet helemaal, er wordt een song van hem door de BBC gecensureerd. Namelijk het nummer Olivers’s Army, afkomstig van de elpee Armed Forces uit 1979.

En dat nummer wordt gecensureerd vanwege de politieke stellingname in die song, geschreven tijdens het confict / de problemen, met Noord-Ierland immers, nee, het is vanwege het woord ‘nigger’.  (‘Mijn grootvader werd toen zo genoemd’, zegt Costello) En dat woord kan niet meer. Kan nu niet meer. Nu klinkt er een piep op de plaats waar dat n-woord stond. Ben je gelijk ook het hele ritme kwijt van dat nummer. Nu klinkt het verminkt. Geen wonder dat Costello dan nu ook zegt:’ Draai het hele nummer gewoon niet.

Foto: William Murphy (cc)

Noord-Ierland staat stil

De herdenking van het Goede Vrijdagakkoord in Noord-Ierland is achter de rug. President Biden was er speciaal voor overgekomen uit de VS. Net als de Clintons  en George Mitchell, de senator die als Amerikaans gezant het vredesproces succesvol heeft begeleid. Ex-premier Tony Blair was er, zijn voormalige Ierse collega Ahern, de huidige Britse premier Sunak en Ursula von der Leyen namens de EU, om nog een paar hotshots te noemen. En allemaal hoopten ze bij deze gelegenheid op een spoedige hervatting van de machtsdeling in Noord-Ierland in overeenstemming met het vredesakkoord van 1998. Volgens dat akkoord is samenwerking van katholieken en protestanten in de Noord-Ierse regering verplicht. Maar die samenwerking zit in het slop. De protestantse Noord-Ieren van de DUP (Democratic Unionist Party) houden voet bij stuk. Het handelsprotocol voor Noord-Ierland dat het Verenigd Koninkrijk met de EU heeft afgesproken en dat onlangs tot vreugde van beide partijen nog  is vernieuwd moet eerst van tafel. Zo lang dat niet gebeurt weigert de DUP een regering te vormen met Sinn Féin, de winnaar van de verkiezingen vorig jaar.

Noord-Ierland zit in feite al een jaar zonder regering. Volgens een adviesorgaan van het parlement is er dringend meer dan 800 miljoen pond nodig om de belangrijkste voorzieningen overeind te houden. In plaats daarvan eist Londen onmiddellijk een bezuiniging van 500 miljoen pond. Het feit dat men er niet in is geslaagd om op tijd een begroting voor 2023 voor het nieuwe fiscale jaar in te dienen, heeft ertoe geleid dat lokale ziekenhuizen, scholen en gemeenschapsvoorzieningen moeten bezuinigen en personeel moeten ontslaan.

Foto: EPP Group (cc)

Premierswissel in Ierland

In Ierland treedt Leo Varadkar aan als nieuwe premier. Geheel volgens de afspraak bij de coalitieonderhandelingen van zijn partij Fine Gael met Fianna Fáil van Micheál Martin, die tot nu toe premier was. Dat deze beide centrum-rechtse partijen het eens konden worden over een coalitie (waar ook de Ierse Groenen aan deelnemen) was een unieke gebeurtenis in de Ierse politiek. Tot dan toe hadden ze elkaar sinds de Ierse onafhankelijkheid honderd jaar geleden altijd de rug toegekeerd. Micheál Martin bij zijn afscheid: ‘Het onderscheidende kenmerk van centrumdemocraten is het vermogen om verschillen te respecteren, punten van overeenstemming te vinden en samen te werken. Dit is wat we hebben gedaan.’

Varadkar stelde zich na zijn verkiezing als opvolger van Martin voorzichtig optimistisch op over een oplossing voor de handelscrisis rond Noord-Ierland. We moeten nu, bijna vijfentwintig jaar na het Goede Vrijdagakkoord, de kans niet verspelen om de vrede te behouden, schreef hij  in een open brief in de Belfast Telegraph. ‘Een hele generatie jonge mensen in Noord-Ierland is gezegend met de vrede en politieke regeling van het Goede Vrijdag-akkoord (…) Met alle partijen, de VS en de EU, moeten we zorgen voor een betere toekomst voor iedereen’. De kersverse Taoiseach (de Ierse naam voor de eerste minister) kondigde aan Noord-Ierland te willen bezoeken voor een gesprek met alle leiders. Hij wil ook snel contact opnemen met zijn Britse ambtgenoot Rishi Sunak. Unionisten noemden de stellingname van Varadkar ’tealeurstellend’. Vasthouden aan het protocol over de handel tussen Engeland en Noord-Ierland lost niets op, verklaarde John Stewart van de Ulster Unionist Party.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | White Noise

Een kennis vertelde dat hij, dit speelde  voor de coronacrisis, dat hij met de collega’s van zijn organisatie op studiereis was geweest in Noord-Ierland. Werk dus. Maar er was ook tijd voor ontspanning. Zo was het gezelschap op een gegeven moment verzeild geraakt bij een bandje waarvan de drummer nog bij Stiff Little Fingers gespeeld had. Stiff Little Fingers? Maar ik had toch nog een elpee van die punkband uit Belfast, Inflammable Material? Ja, die had ik nog. En die klonk nog steeds erg urgent, hard en boos. En er was dat nummer, White Noise, wat destijds wel ‘ns misbegrepen werd. Lullig wel, en ook om moedeloos van te worden, maak je je in een song kwaad over racisme, heel puntig verwoord, en dan word je beschuldigd van…. racisme. Mijn gok is dat een platenmaatschappij dit nummer nu niet meer zou uitbrengen, want krijg je last mee. Maar, oordeel zelf.

Foto: Sinn Féin (cc)

Het niet langer verenigd Koninkrijk

De onbetrouwbaarheid van de Britse regering inzake het handelsprotocol voor Noord-Ierland drijft een meerderheid van de Noord-Ieren richting integratie met de Ierse Republiek. Dat zegt de Ierse vice-premier Leo Varadkar naar aanleiding van nieuwe voorstellen uit Londen om het moeizaam bereikte Brexit-akkoord open te breken. De Britse regering bereidt wetgeving voor die haar ministers meer touwtjes in handen geeft om aan de bezwaren van de protestantse Unionisten tegemoet te komen. De Democratic Unionist Party (DUP) is  in een minderheidspositie terecht gekomen ten opzichte van de republikeinse Sinn Féin, die met partijleider Michelle O’Neill (foto) bij de verkiezingen van twee weken terug de grootste werd. Nu weigert de DUP medewerking aan een nieuwe Noord-Ierse regering als het protocol niet van tafel gaat.

De wetgeving die is aangekondigd moet Britse ministers in staat stellen eenzijdig de douanecontroles en voedselveiligheidscontroles te verminderen op goederen die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland worden vervoerd en niet naar Ierland of de rest van de interne markt van de EU gaan. Verder zou Noord-Ierland moeten kunnen profiteren van het btw-beleid in de rest van het VK. En Noord-Ierse bedrijven moeten goederen kunnen produceren volgens Britse normen. De DUP, de partij van de Unionisten, juicht eenzijdige maatregelen toe. De kans dat de EU ermee akkoord zal gaan is echter nihil, waarmee de strijd over de Brexit weer volledig open komt te liggen. 

Foto: UK Government (cc)

Noord-Ierland nog niet verlost van Brexit

Voor het eerst sinds juni vorig jaar zal het gezamenlijke VK-EU comité dat de Brexit moet afhandelen binnenkort weer bijeen komen, meldt Politico. Mogelijk wordt er een voorlopige deal gesloten over een van de losse eindjes in het akkoord over de handel met Noord-Ierland. Dat zou dan gaan over medicijnen. De overige conflictpunten worden naar verwachting in de ijskast gezet tot na de parlementsverkiezingen in Noord-Ierland op 5 mei. Onderhandelingen tussen EU-commissaris Šefčovič en de conservatieve minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss (foto) hebben tot nu toe nog weinig opgeleverd. In Londen zijn ze nog even met andere zaken bezig. Zoals gewoonlijk.

Unionisten kappen er mee

Vorige week diende de Noord-Ierse premier Paul Givan van de protestantse DUP (Democratic Unionist Party) zijn ontslag in uit protest tegen het handelsprotocol. De DUP is van mening dat het hele akkoord van tafel moet. Nu dreigt de handel met Ierland voor de Noord-Ieren makkelijker te worden dan de handel met Engeland en dat is de Unionisten een doorn in het oog. Ze vrezen dat dit op den duur zal leiden tot eenheid op het Ierse eiland, een nachtmerrie voor de protestanten die onderdeel willen blijven uitmaken van het Verenigd Koninkrijk. Noord-Ierland moet volgens de DUP volledige medezeggenschap krijgen over het handelsakkoord. Nu gaat het in feite om een overeenkomst over de uittrede van het VK uit de EU die gesloten wordt tussen Londen en Brussel. Dit is volgens Givan in strijd met het vredesakkoord tussen katholieken en protestanten uit 1998.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: William Murphy (cc)

Ierland honderd jaar onafhankelijk

John Costelloe, gemeenteraadslid voor Sinn Féin in het Ierse Limerick heeft zich de kritiek van zijn collega’s op de hals gehaald met een opmerkelijk voorstel. Hij wil het Britse koninklijke wapen van de postbussen in Ierland afslijpen. Costelloe: ‘Waarom hebben we nog steeds die Britse tekens langs onze wegen? We kunnen ze eraf slijpen. Laten we het logo van ons eigen Postbedrijf erop zetten, niet het koninklijke wapen. We zijn een onafhankelijk land. We begrijpen allemaal onze geschiedenis, maar we hoeven er niet elke dag van de week aan herinnerd te worden.’ 

Costelloe’s collega Conor Sheehan (Labour) reageerde geschokt op het beeld van de slijpmachine. ‘Je gaat toch ook niet met een voorhamer het St. Johns Castle te lijf’, zei hij met verwijzing naar een van de belangrijkste toeristische attracties van de stad. Fine Gael raadslid McSweeney maakte er meteen een politiek punt van tegen Sinn Féin:  ‘We kunnen ons verleden niet uitwissen, maar ik geloof wel dat er hier enkele partijen zijn die een heel duister verleden hebben en niet willen dat dit herinnerd wordt. Helaas zal een slijpmachine deze geschiedenis niet verwijderen.’ 

Vrijstaat

Maandag is het honderd jaar geleden dat de Ierse Vrijstaat tot stand kwam. De nationalisten gingen akkoord met het Anglo-Ierse Verdrag waarin de onafhankelijkheid van Ierland met uitzondering van zes Noord-Ierse graafschappen werd erkend. Het betekende het einde van de onafhankelijkheidsoorlog. De Britse troepen trokken zich terug, maar de constitutionele band met het Britse Koninkrijk bleef bestaan. Ierland kreeg de status van een dominion zoals Canada en Australië met de Britse koning aan het hoofd.

Foto: Sam Woodcock (cc)

Onrustige Oranjemarsen op komst

Noord-Ierland gaat een onrustige periode tegemoet als de traditionele Oranjemarsen in het teken komen te staan van verzet tegen de Brexit-deal over de handel tussen het Verenigd Koninkrijk en Noord-Ierland. De Unionisten accepteren de afspraken over de handelsgrens in de Ierse Zee niet. Ze willen net zo behandeld worden als de andere delen van het Verenigd Koninkrijk. Ze voelen zich bedrogen door premier Boris Johnson die beloofde dat er nooit een grens in de Ierse Zee zou komen. Maar de afspraken bij het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie bevatten de bepaling dat de handel tussen het VK en Noord-Ierland in Engeland gecontroleerd moet worden om de grens tussen de Ierse Republiek en Noord-Ierland open te kunnen houden. Woensdag wees de rechter in Belfast een beroep van de DUP, de partij van Noord-Ierse protestanten, tegen het protocol inzake Ierland/Noord-Ierland af.  Het conflict over de uitwerking van het protocol duurt voort. Brussel en Londen hebben een tijdelijke wapenstilstand gesloten over de “worstoorlog”, en kondigden woensdag aan dat ze hadden ingestemd met een verlenging van een respijtperiode voor de export van gekoeld vlees tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland. De EU en het VK hopen er nu vòòr 30 september uit te komen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende