neoliberalisme Archives - Pagina 3 van 11

Quote du Jour

Quote du Jour | De vroege doodsstuipen van de neoliberale orde

21 augustus 2016 , 11:00 , door Prediker

In other words, the neoliberal era has delivered the west back into the kind of crisis-ridden world that we last experienced in the 1930s. With this background, it is hardly surprising that a majority in the west now believe their children will be worse off than they were. Second, those who have lost out in the neoliberal era are no longer prepared to acquiesce in their fate – they are increasingly in open revolt. We are witnessing the end of the neoliberal era. It is not dead, but it is in its early death throes, just as the social-democratic era was during the 1970s.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Daniel Lobo: Lucha contra el capital, Flickr (CC)

Joseph Vogl en de eeuwige macht van het kapitaal

1 juli 2016 , 14:00 , door Michel

ANALYSE - Het is tegenwoordig mode om te beweren dat de tijd van de natiestaat voorbij is (1,2,3,4,5). De democratie wordt ondermijnd door globalisatie en de macht van de markt. In zijn onlangs verschenen boek Het financiële regime stelt Joseph Vogl dat dat altijd al zo is geweest: al sinds de opkomst van de Italiaanse stadstaten in de late Middeleeuwen is er een symbiose tussen staat en het kapitaal.

De gemiddelde lezer van Sargasso zal nu misschien een geeuw onderdrukken. Maar ik waag het toch om vraagtekens te zetten bij Vogl’s verhaal over de macht van de financiële markten in de moderne tijd, vanaf de Tweede Wereldoorlog. Ik reageer in dit artikel op het interview van Vogl, afgenomen door Koen Haegens, dat een paar weken geleden in de Groene Amsterdammer (15 juni 2016) verscheen [1].

De macht van het kapitaal

Het mechanisme waarmee het kapitaal [2] macht kan uitoefenen over de staat is eenvoudig. Als een staat meer geld uitgeeft dan het door belasting kan innen, moet zij het verschil lenen op de kapitaalmarkt. Vooral in moeilijke tijden krijgt deze daardoor grote invloed omdat de schulden dan hard oplopen, bijvoorbeeld na een financiële crisis of tijdens een oorlog:

Foto: Marco Sanchez (cc)

Het neoliberalisme is de oorzaak van de crisis

26 oktober 2015 , 08:00 , door Michel

ANALYSE - Vorige week heb ik een kritisch stuk geschreven over het voorstel van het Burgerinitiatief Ons Geld om het volgeldsysteem in te voeren. Het is door Sargasso lezers slecht ontvangen [1]. Ik zou het volgeldsysteem geen recht doen en niet goed begrepen hebben wat het inhoudt en wat de bedoeling ervan is.

‘Volgeld’ is een voorbeeld van een plan [2] dat voortkomt uit oprechte verontrusting over het financieel-economisch beleid. Die zorgen deel ik, en ik heb respect voor het idealisme van de indieners, maar ondanks de goede bedoelingen ben ik kritisch. Niet alleen omdat het plan utopisch is, maar ook omdat dat het gebaseerd is op een verkeerde analyse van de problemen.

Ook de euro is het resultaat van een utopie. Het was ooit de droom van de Europese elite om Europa, door het creëren van één geldsysteem te verenigen. Integendeel, hun droom is nu onze nachtmerrie zonder dat Europa erdoor verenigd is. Ik zal vandaag laten zien waarom. Morgen verschijnt een stuk van Gerben Nap van de Stichting STRO met een reactie op mijn vorige artikel. Later deze week zal ik daarop reageren.

De oorsprong van het eurosysteem

De eerste ideeën voor een nieuw geldsysteem in Europa ontstonden na het uiteenvallen van Bretton Woods, waarin alle munten gekoppeld waren aan de dollar. Het nieuwe systeem moest de basis vormen van de economische gemeenschap (EEG) en zou uiteindelijk moeten leiden tot een politieke unie (EU).

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Jan Terlouw: ‘We gaan kapot aan het neoliberalisme’

20 februari 2016 , 13:00 , door Krekel

INTERVIEW - Opmerkelijk interview met Jan Terlouw (D66) in De Volkskrant vandaag: ‘Het kapitaal is nu helemaal de baas’.

En omdát het kapitaal nu helemaal de baas is zit het uiteraard wel verstopt achter een betaalmuur (hier de Blendle-link van €0,25) maar hieronder enkele citaten die de boodschap wel ongeveer weergeven:

We gaan kapot aan het neoliberalisme. We gaan er helemaal aan kapot.

de economie [gaat] tegenwoordig voor alles […] Geld is macht.

We worden geregeerd door het kapitaal – ik praat niet alleen over Nederland, ik praat over de hele wereld. De politiek is niet meer de baas.

Neem die Clintons […] Tweehonderdduizend dollar voor een lezing. Wat is dat voor moraal? Waarom denk je dat je dat waard bent? Hoe wil je nou president van de Verenigde Staten worden als je zo met geld om gaat?

In de Bijbel staat: eerder gaat een kameel door het oog van de naald dan dat een rijke ingaat in het koninkrijk der hemelen.

[Over de mantra van ‘zelfredzaamheid’] Ik noem het een overheid die niet meer garant staat voor zijn burgers.

[Over waarom er geen oplossing voor de klimaatopwarming komt] De politiek luistert naar het kapitaal. En het kapitaal heeft er geen zin in.

In Amerika bezit nu 1 procent van de bevolking de helft van het nationaal inkomen. Wat voor massieve macht gaat daarachter schuil, denk je?

Ik hoor nog wel eens om me heen: wat ben je links geworden. Dat is een verkeerde aanname. Ik zei dit soort dingen al in de jaren zeventig. Toen was daar niets radicaal aan. Het is de samenleving die zo rechts is geworden, zo verschrikkelijk rechts.

Foto: Paulien Osse (cc)

Wie ziet er kansen voor de sociaaldemocratie?

18 september 2015 , 08:00 , door Michel

OPINIE - Lex Bohlmeijer heeft voor de Correspondent een van ‘de beste economen van Nederland’ geïnterviewd: Paul de Beer. Dit is het ware probleem van de PvdA (en de sociaal-democratie). Een interessant interview over de oorzaak van het verval van de sociaaldemocratie en de verzorgingsstaat. Het is zeer de moeite waard om deze podcast te beluisteren. Lex plaatst bij het interview ook een oproep die ik niet onbeantwoord kan laten.

Dit is de oproep van Lex Bohlmeijer:

Wie ziet er kansen voor de sociaaldemocratie? Langs welke weg zouden de belangen van middenklasse en onderklasse opnieuw met elkaar verbonden kunnen worden? Of moet je de zaak op zijn beloop laten?

‘Wie ziet er nog kansen voor de sociaaldemocratie … of moet je de boel op zijn beloop laten?’ vraag je. Oké, ik zal een poging doen om te antwoorden.

Aan het einde van je interview ga je in op de noodzaak van ‘visie’ om de sociaaldemocratie te redden. ‘Visie’, is dat niet een afgeleide van ideologie? Maar jij doelt op iets heel specifieks, iets dat ik eigenlijk niet eens een ideologie zou willen noemen: het basisinkomen. Gelukkig hoor ik dat de Beer dat nu afwijst, al vind ik de reden wel erg zwak: ‘het ontbreken van draagvlak’ en ‘het lost urgente problemen niet op’. Er zijn veel fundamentelere redenen die ik eerder op Sargasso al eens op een rij heb gezet.

Foto: EU Council Eurozone (cc)

Hoe de EU door marktfundamentalisten is gekidnapt

4 september 2015 , 14:00 , door Gastauteur

ANALYSE - Hans van Zon betoogt dat de principes waarop de EU is gefundeerd een markt-fundamentalistisch Utopia als uitgangspunt hebben. Nu wordt door velen een versterking van de federale kern van de EU bepleit om de euro te redden. Maar dit zal leiden tot een verdere uitholling van de democratie en de welvaartsstaat, voor zover deze nog bestaan.

Aanvankelijk was de nadruk in het Europese integratieproces op economische integratie, op het creëren van een gemeenschappelijke markt. Hoe ingewikkeld dit was bleek met name bij de gemeenschappelijke landbouwpolitiek omdat elk land op heel verschillende manieren de landbouw steunde en reguleerde. De landbouw werd gezien als een sector bij uitstek die niet aan de vrije markt kan worden overgelaten. Niet alleen in de landbouw was geen sprake van een vrije markt. Tot begin jaren zeventig werd het nog als vanzelfsprekend ervaren dat het kapitalisme alleen productief kan zijn als het op de juiste wijze getemd wordt en dit temmen gebeurt in elk land op geheel eigen wijze.

Toen in de Europese Economische Gemeenschap een gemeenschappelijk markt gecreëerd werd, vanaf begin jaren tachtig, zag Brussel het als haar taak stap voor stap in elk land barrières voor de vrije markt weg te halen om zo tot een geharmoniseerde eenheidsmarkt te komen. Al met al betekende het, ondanks de vele Europese regels, meer markt en minder regulering. De EU regelgeving was over het algemeen minimalistisch. Het betekende negatieve integratie. Zoals Bernaciak concludeerde heeft de creatie van een Europese vrije markt ‘niet alleen het reguleringsvermogen van EU lidstaten beperkt maar ook de deur geopend voor ‘regime shopping’ en een ‘wedren naar de bodem’’

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour

Quote du Jour | Mensen die uit zichzelf niet concurrerend zijn

20 oktober 2015 , 14:00 , door Michel

Ondanks een lange reeks ingrepen in het socialezekerheidsstelsel hebben nog steeds heel veel mensen die wel kunnen werken, geen betaalde baan.

Dit is de openingszin op de voorpagina van het Financieel Dagblad van afgelopen zaterdag (17 oktober) over de hardnekkigheid van werkloosheid. In de kop op pagina twee staat ‘Ondanks de inspanningen van de overheid om mensen weer aan het werk te krijgen, zijn voor met name arbeidsongeschiktheid de resultaten mager’

Foto: SP (cc)

Liberalen en het recht

8 augustus 2015 , 11:00 , door Montesquieu Instituut

COLUMN - Toen in de eerste helft van de negentiende eeuw jonge liberalen zich in Nederland opkwamen, moesten zij in hun uitingen voorzichtig zijn. Elke kritiek op het staatsoptreden werd, wegens de actieve rol van de koning daarin, gezien als majesteitsschennis en dus dreigde vervolging. Een belangrijke manier om het risico daarvan te verkleinen was om liberale doctrines te gieten in de vorm van een juridisch betoog in een rechtswetenschappelijk tijdschrift. Zo zag het er een stuk onschuldiger uit. Maar de goede liberale lezer kon aardig door de juridische geheimtaal heen lezen. Vooral de Amsterdamse gebroeders Van Hall en hun academische vrienden waren daar meesters in.

Nu lag deze juridische codetaal wel een beetje voor de hand. In de eerste plaats was de juridische vorming de standaardopleiding van de Nederlandse maatschappelijke elite. Het bereik was dus relatief groot. Zeker zo belangrijk is, dat het vroege liberalisme sterk in termen van constitutie en dus van recht dacht en schreef. Het ging liberalen om ‘de rechten van de mens en de burger’ en om een staatsorganisatie die in de eerste plaats deze rechten en daarmee de vrijheid van het individu zou eerbiedigen. Niet de democratie stond daarbij voorop maar de constitutie, of zoals wij het noemen, de ‘rechtsstaat’.

Waan van de dag

De PvdA als partij van het geradicaliseerde midden

31 juli 2015 , 17:12 , door Klokwerk

Er is niet links en rechts, er is een extreme centre en de rest. Doel van de laatste is het verdedigen van grootbedrijven, banken en multinationals (of zo men wil: het verdedigen van kapitaal) (…) Eerste kenmerk van het geradicaliseerde midden is dat politici die er deel van uitmaken na hun politieke loopbaan door het bedrijfsleven beloond worden(…) Tweede kenmerk is dat het geradicaliseerde midden inkomsten van de staat uitholt door privatiseringen. Hiermee samenhangend worden publieke sectoren (zorg, onderwijs, huisvesting) wingewesten voor zakenbankiers, consultants en oud-politici.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.