Doorgaans lees ik geen biografieën, maar het boek 'Václav Havel, Een leven' van van Michael Zantovsky is alleen maar aan te duiden als een topper, een 'must-read'. Dat hangt samen met de kwaliteiten van de auteur, van het boek en van het object Havel. Ook de bijzondere geschiedenis van Havels Fluwelen Revolutie is een terugblik waard.
Schrijver Bruce Chatwin sprak ooit van een revolutie 'met het gerucht van vallende bladeren', maar het kan preciezer worden gezegd: het revolutionaire gerucht kwam van rammelende sleutelbossen, op het Wenceslausplein, nadat de menigte nu 25 jaar geleden door Havel was toegesproken.
Waarom is het jaar 1989 nog steeds fascinerend? Een hele generatie heeft de grauwheid niet meer meegemaakt, de angsten tijdens de Koude Oorlog niet meer gevoeld. De gedachte dat je onderdrukkende regimes met vakbondsacties, manifesten en rammelende sleutelbossen kon verdrijven, is voor die generatie niets bijzonders meer. Maar als je een keer bent afgeblaft door een Vopo, of de depressieve achterlijkheid van het arbeiders- en boerenparadijs hebt ervaren, weet je dat het uniek is dat het met zo weinig vechten en bloed kon veranderen.
