Hulspas weet het | Een simpele verdwijning

Iedere inlichtingendienst heeft zijn eigen stijl om mensen uit de weg te ruimen. De Chinezen laten niks merken maar wachten tot hun slachtoffer China bezoekt en laten hem dan patsboem verdwijnen. De Noord-Koreanen sturen moordenaars op pad maar letten erop zo min mogelijk sporen achter te laten. Net zoals vroeger, toen er, zoals na de moord op Trotsky, werkelijk jaren speurwerk nodig waren voordat het ernstige vermoeden dat Stalin erachter zat ook echt bevestigd kon worden. De GROE komt ook bij u op bezoek maar laat daarbij zó veel sporen achter dat binnen korte tijd alle namen van agenten op straat liggen. Het kan ze gewoon geen moer schelen of ze gesnapt worden of niet, zolang de meerderheid van de Russen maar gelooft dat al die onthullingen westerse verzinsels zijn. En verraders zoals Skripal (de omschrijving komt van Poetin) maar gewaarschuwd zijn.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Snouck Hurgronje

, door

RECENSIE - Wie in Leiden over het Rapenburg naar het Academiegebouw wandelt, passeert op nummer 61 het huis waar Christiaan Snouck Hurgronje heeft gewoond. Afgezien van de in steen gebeitelde naam herinnert er weinig aan de geleerde, die leefde van 1857 tot 1936 en tot op de dag van vandaag ietwat omstreden is. Snouck was namelijk de islamoloog die de strategie ontwierp waarmee generaal Van Heutsz tussen 1898 en 1903 de bevolking van Atjeh onderwierp. Niet iedereen kan, om het zacht uit te drukken, waardering opbrengen voor de architect van een koloniale oorlog.

Er is echter meer. Snouck Hurgronje had zich in 1885, minimaal in naam, bekeerd tot de islam en had enige tijd in Mekka en gewoond en gestudeerd. Voor menig moslim gold hij als vertrouwenspersoon, ja als leraar. Tegelijk schreef hij rapporten voor de Nederlands-Indische autoriteiten, waarin hij doorgaf wat hem was verteld. Was het, zoals Snouck Hurgronjes biograaf Philip Dröge in zijn onlangs verschenen boek Pelgrim opmerkt, wel eerlijk van de Nederlandse geleerde om de mensen die hem bewonderden, zó te belazeren? Was hij niet in feite gewoon een spion?

Dröge beantwoordt de vraag door de rol van Snouck Hurgronje te contextualiseren. De Leidse wetenschapper staat in de traditie van de participerende observatie, zoals die eind negentiende eeuw populair was onder cultureel antropologen. Hierbij probeerde de onderzoeker als het ware één te worden met het onderzochte volk. Snouck Hurgronje

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

De Kroonboekenclub | Het Mekkaansche feest

, door

COLUMN - Of de beroemde geleerde Christiaan Snouck Hurgronje (1857-1936) wel een ware erflater van de Nederlandse beschaving mag heten, dat kun je je afvragen. Snouck bestudeerde de islam namelijk niet alleen maar om er hysterisch over te gillen, maar om hem te begrijpen, om er zo diep mogelijk in door te dringen en op zeker moment liet hij zich zelfs besnijden en bekeerde hij zich tot dat geloof. Desalniettemin werd hij benoemd tot professor en zelfs rector magnificus in Leiden. (Laat de PVV, de VNL en het Forum voor Democratie maar niet horen! De islamisering van Nederland is al veel eerder ingezet dan wij zouden willen!)

Beroemd werd Snouck vooral door zijn prachtige boek Mekka. Hierin bracht hij verslag uit van zijn bezoek aan Mekka en zijn pogingen om deel te mogen nemen aan de Hadj. Dat boek is voor zover ik kan nagaan helaas alleen in Engelse vertaling in de handel, en wat nog erger is: ook niet gratis te verkrijgen. Wel heeft de Kroonboekenclub, waarin we iedere week een gratis boek bespreken, deze week Snoucks proefschrift Het Mekkaansche feest  (1880) in de aanbieding. 

Een versleten kleed

snou004mekk01_01_tpgIn dat proefschrift gaat Snouck vooral na wat de pre-islamitische oorsprongen van de Hadj zou kunnen zijn. Daarover is bijzonder weinig bekend – of zo was het in ieder geval in Snoucks tijd, ik kan niet beoordelen hoe het nu zit. Zoals ik ook niet zou durven proberen in te schatten hoe achterhaald Snoucks werk inmiddels is. Maar in ieder geval probeert hij met ijzeren geduld en door zo logisch mogelijk na te denken over ieder bouwsteentje in het feest iets te achterhalen van wat voor geloof en wat voor tradities de Arabieren gehad moeten hebben voordat Mohammed langs kwam en alles op zijn kop zette.

Foto: Fraz Ismat (cc)

Mekka: het stinkende hart van de islam

, door

RECENSIE - Aan het eind van zijn boek Mecca. The Sacred City, gaat Ziauddin Sardar wérkelijk los. Na ruim driehonderd pagina’s geschiedenis van Mekka, een verhaal vol oorlog, bloedvergieten, machtsstrijd en op gezette tijden een restauratie van de Grote Moskee, komt Sardar bij het huidige bewind, en spuwt hij zijn gal.

De geschiedenis van Mekka is heel interessant, maar ook wat eentonig. Mekka lag nu eenmaal altijd in het hart van de islamitische wereld, maar ook ver verwijderd van de wereldgeschiedenis. De strijd was altijd lokaal. Totdat de clan van de Saoedi’s aan de macht komt. Dan zijn we beland rond pagina driehonderd.

De Saoedi’s, afkomstig uit Centraal-Arabië, zijn aanhangers van de extreme sekte der wahhabieten. De Mekkanen wisten die fanatiekelingen een eeuw lang buiten de deur te houden, maar in 1924 was er geen houden meer aan. De eerste Saoedische heerser, Abdoel Aziz, veroverde de stad en zorgde ervoor dat in Mekka alleen nog maar de wahhabitische versie van de islam te horen was. De stad die toch al niet bekend stond als een intellectueel centrum, werd daarna in rap tempo nóg conservatiever en achterlijker.

Sardar betreurt het, maar het is in zijn ogen niet eens het ergste. In 1938 werd er olie ontdekt onder het Saoedische zand. De achterdochtige, bekrompen, arme Saoedi’s veranderden in achterdochtige, bekrompen miljardairs. En ze stortten een groot deel van hun geld in Mekkaanse bouwputten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.